Với đề xuất mới của Bộ Công an, hành vi sử dụng ma túy có thể sẽ bị phạt tù, áp dụng cho người từng hoặc đang trong thời gian cai nghiện ma túy tự nguyện, cai nghiện ma túy bắt buộc.
Bộ Công an vừa hoàn thành dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi) dự kiến sẽ trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến vào Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV. Trong đó, dự thảo Luật đề xuất sửa đổi quy định liên quan đến tội phạm ma túy.
Các loại ma túy biến tướng, hình dạng bắt mắt đang xâm nhập giới trẻ. Ảnh: N.H.
Trao đổi với PV, đại diện Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (C04, Bộ Công an) cho biết, gần đây xuất hiện ngày càng nhiều loại ma túy biến tướng thế hệ mới có độc tính cao, ngụy trang dưới hình thức bắt mắt như kẹo, "nước vui"... thu hút sự tò mò của giới trẻ.
Cùng đó, tình trạng tổ chức, lôi kéo sử dụng trái phép chất ma túy diễn biến phức tạp. Địa điểm sử dụng ma túy có xu hướng chuyển đến những nơi kín đáo như chung cư, khách sạn, khu nghỉ dưỡng.
Theo đó, dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi) đề xuất, đối với tội Sản xuất trái phép chất ma túy, tăng mức phạt tù thấp nhất từ 2 năm thành 3 năm tại khoản 1; tách khung có hình phạt tù chung thân không xét giảm án hoặc tử hình thành một khoản (khoản 5).
Tội Tàng trữ trái phép chất ma túy: Tăng mức hình phạt tù thấp nhất từ 1 năm thành 2 năm tại khoản 1.
Tội Vận chuyển trái phép chất ma túy: Tăng mức hình phạt tù thấp nhất từ 2 năm thành 3 năm tại khoản 1; tách khung có hình phạt tù chung thân hoặc tù chung thân không xét giảm án thành một khoản (khoản 5).
Tội Mua bán trái phép chất ma túy: Tăng mức hình phạt tù thấp nhất từ 2 năm thành 3 năm tại khoản 1; tách khung có hình phạt tù chung thân không xét giảm án hoặc tử hình thành một khoản (khoản 5).
Tội Tàng trữ, vận chuyển, mua bán hoặc chiếm đoạt tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy: Tăng mức hình phạt tù thấp nhất từ 1 năm đến 6 năm thành 2 năm đến 7 năm tại khoản 1; tăng mức hình phạt tù từ 6 năm đến 13 năm thành từ 7 năm đến 15 năm tại khoản 2; tăng mức thấp nhất từ 13 năm thành 15 năm tại khoản 3.
Tội Sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy: Tăng mức hình phạt tù thấp nhất từ 1 năm thành 2 năm tại khoản 1.
Tội Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy: Tăng mức hình phạt tù thấp nhất từ 1 năm thành 2 năm tại khoản 1.
Tội Cưỡng bức người khác sử dụng trái phép chất ma túy: Tăng mức hình phạt tù thấp nhất từ 2 năm thành 3 năm tại khoản 1.
Tội Lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy: Tăng mức hình phạt tù thấp nhất từ 1 năm thành 2 năm tại khoản 1.
Nhiều vụ sử dụng trái phép ma túy bị phát hiện, song Bộ luật Hình sự hiện không có quy định về tội danh đối với hành vi này. Ảnh: Lê An.
Đặc biệt, tại dự thảo, Bộ Công an đề xuất bổ sung tội Sử dụng trái phép chất ma túy.
Cụ thể, tại Điều 256a quy định, người từng hoặc đang cai nghiện ma túy tự nguyện/bắt buộc, điều trị nghiện các chất ma túy bằng thuốc thay thế mà sử dụng trái phép ma túy, sẽ bị phạt tù từ 2-3 năm. Nếu tái phạm thì mức phạt tăng thành 3-5 năm.
Bộ luật Hình sự hiện không có quy định về tội danh đối với hành vi sử dụng trái phép chất ma túy. Tại khoản 1 Điều 23, Nghị định 144/2021, người có hành vi sử dụng trái phép ma túy chỉ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 1-2 triệu đồng.
Như vậy, với đề xuất mới như trên, hành vi sử dụng ma túy sẽ có thể bị phạt tù, nhưng áp dụng cho người từng hoặc đang trong thời gian cai nghiện ma túy tự nguyện, cai nghiện ma túy bắt buộc, điều trị nghiện các chất ma túy bằng thuốc thay thế. Đây là điểm mới chưa có trong các quy định hiện hành.
Theo thống kê, cả nước hiện có hơn 226.000 người nghiện hoặc sử dụng trái phép ma túy và người bị quản lý sau cai nghiện có hồ sơ. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là độ tuổi sử dụng ma túy ngày càng trẻ hóa, với gần 60% người sử dụng ma túy lần đầu trong độ tuổi 15-25 (trong đó có nhiều em ở độ tuổi 13-15).
Tình trạng tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy thời gian qua diễn ra ở nhiều địa phương, nhất là tại các thành phố lớn. Điều này làm dấy lên lo ngại tội phạm ma túy gây ra nhiều vụ phạm pháp hình sự như giết người, xâm phạm tài sản, gây rối trật tự công cộng...
Với những tác hại của ma túy gây ra trong suốt thời gian qua, Bộ Công an khẳng định, đề xuất bổ sung các tội danh liên quan đến tội phạm về ma túy là để phù hợp với thực tiễn, đảm bảo tính răn đe, đảm bảo môi trường an toàn, bền vững cho tương lai.