Cảnh sát có lý, ngân hàng “lách luật”, dân bị làm khó

CSGT có cơ sở pháp lý khi phạt lỗi điều khiển xe ô tô không có giấy đăng ký - Ảnh: Khánh Linh

Tại cuộc họp báo hôm qua (20/7), đại diện Bộ Tư pháp nhận định, lực lượng CSGT xử phạt lỗi không có bản chính giấy đăng ký xe là có cơ sở pháp lý. Ngân hàng cũng đã “lách” bằng cách không đưa việc giữ giấy tờ xe vào hợp đồng vay tiền. Tuy nhiên, nếu buộc người dân phải tuân thủ pháp luật là rất khó khăn. Bộ Tư pháp cho biết, vấn đề này sẽ được báo cáo Thủ tướng.

1,3 triệu ô tô có thể bị xử phạt

Ngày 20/7, Bộ Tư pháp tổ chức họp báo thường kỳ. Trả lời câu hỏi của phóng viên liên quan đến việc CSGT xử phạt đối với người điều khiển ô tô không mang bản chính giấy đăng ký xe được báo chí phản ánh trong thời gian qua, ông Đỗ Đức Hiển, Chánh văn phòng kiêm người phát ngôn Bộ Tư pháp cho biết, bộ đã giao Cục Quản lý xử lý VPHC và Theo dõi thi hành pháp luật phối hợp với Cục Hộ tịch, Quốc tịch, Chứng thực và Cục Đăng ký quốc gia giao dịch bảo đảm nghiên cứu, đề xuất hướng xử lý. “Trên cơ sở nghiên cứu các quy định của pháp luật hiện hành và yêu cầu thực tiễn, Cục Quản lý xử lý VPHC và Theo dõi thi hành pháp luật đã phối hợp với các đơn vị có liên quan xây dựng, trình lãnh đạo Bộ Tư pháp báo cáo Thủ tướng Chính phủ về vấn đề này”, ông Hiển cho biết.

Thông tin cụ thể hơn, ông Đặng Thanh Sơn, Cục trưởng Cục Quản lý xử lý VPHC và Theo dõi thi hành pháp luật (Bộ Tư pháp) cho biết, theo thông tin, cả nước hiện có khoảng 1,3 triệu ô tô đang lưu thông đang thuộc diện thế chấp tại ngân hàng theo phương thức mua xe trả góp. Thực tế quá trình tham gia giao thông, người sử dụng giấy đăng ký xe bản sao có xác nhận của ngân hàng đã bị CSGT xử phạt với lỗi không có giấy đăng ký xe. Điều này dẫn tới sự hoang mang của người dân. Nhiều người đang có ý định mua xe ô tô trả góp thế chấp giấy tờ tại ngân hàng cũng đã dừng lại do lo ngại bị xử phạt.

Theo ông Sơn, quá trình nghiên cứu cho thấy đây là vấn đề liên quan đến nhiều quy định pháp luật như: Giao dịch bảo đảm; Nghị định 163; Luật Dân sự; Luật GTĐB; quy định về luật công chứng chứng thực. “Qua thực tiễn chúng tôi thấy, lực lượng CSGT xử phạt lỗi không có giấy đăng ký xe là có cơ sở pháp lý do đã thực hiện theo Luật GTĐB và Nghị định 46 về xử phạt VPHC trong lĩnh vực GTĐB. Theo đó, có quy định yêu cầu lái xe phải mang theo giấy đăng ký xe. Tuy nhiên, quy định này không nói phải mang theo bản chính. Trong khi đó, các tổ chức tín dụng giữ bản chính giấy đăng ký xe xuất phát từ mục đích bảo đảm an toàn, tránh khả năng rủi ro cao, phát sinh nợ xấu.

Thực tế, các ngân hàng cũng đã tìm cách không đưa việc giữ giấy tờ xe vào hợp đồng mà “lách” bằng việc yêu cầu khách hàng viết giấy nhờ ngân hàng giữ hộ để tránh thất lạc. Ở đây nếu buộc người dân phải tuân thủ pháp luật là rất khó khăn. Như vậy, cũng tác động tiêu cực đến hoạt động kinh tế, người dân sẽ không vay vốn để mua xe trả góp nữa”, ông Sơn cho biết.

Cần thống nhất cách hiểu luật

Khi được hỏi về hướng tháo gỡ những bất cập hiện nay, Chánh văn phòng Bộ Tư pháp Đỗ Đức Hiển nhận định, có thể thấy hiện nay hệ thống pháp luật chưa đồng bộ nên dẫn đến có cách hiểu khác nhau giữa các quy định. Vì vậy, các bộ liên quan như Tư pháp, Công an, Ngân hàng Nhà nước sẽ có một cuộc họp để đi đến sự thống nhất về cách hiểu đối với các quy định này để giải quyết, không ảnh hưởng đến các quy định hiện hành.

Cục trưởng Đặng Thanh Sơn cho biết thêm, trong bối cảnh Chính phủ đang khuyến khích phát huy thế mạnh của các thành phần kinh tế, khuyến khích tiêu dùng, cục đã kiến nghị lãnh đạo Bộ đề xuất với Thủ tướng Chính phủ xử lý vấn đề này càng sớm càng tốt. 

“Ở đây không có sự xung đột pháp luật mà hệ thống pháp luật của chúng ta về GTĐB, giao dịch bảo đảm và công chứng chứng thực chưa có sự thống nhất, đồng bộ. Thứ hai là trong các quy định này có những chỗ chưa cụ thể. Vì vậy, hướng giải quyết là làm sao bảo đảm việc điều chỉnh các quy định theo hướng đồng bộ, thống nhất để người dân và doanh nghiệp thực hiện và chấp hành pháp luật được thuận lợi. Mục tiêu vừa đảm bảo lợi ích người dân, doanh nghiệp và lợi ích quản lý nhà nước cả trong lĩnh vực quản lý trật tự xã hội, GTĐB, giao dịch bảo đảm”, ông Sơn cho biết.

Bên lề cuộc họp báo, trả lời câu hỏi của PV Báo Giao thông: “Có nhiều ý kiến cho rằng, giấy đăng ký xe là loại giấy tờ chỉ nhằm chứng minh quyền sở hữu chứ không phải để kiểm soát ATGT nên CSGT không cần kiểm tra giấy đăng ký xe?”. Cục trưởng Đặng Thanh Sơn cho biết: “Hiện nay, việc kiểm tra giấy đăng ký là kết hợp cả việc kiểm tra quản lý hành chính lẫn chứng minh quyền sở hữu. Đây rõ ràng là chức năng của lực lượng công an nhằm kiểm soát trật tự ATGT và trật tự an toàn xã hội”.

Cho biết rõ hơn về hướng giải quyết, ông Sơn hé mở giải pháp, thực tế có trường hợp đã thế chấp giấy tờ tại ngân hàng nhưng người vay tiền mua xe vẫn bán phương tiện. Vì thế, ngân hàng làm mọi cách để giữ giấy đăng ký xe nhằm giảm thiểu rủi ro. Đặt giả thiết, CSGT chỉ kiểm tra bản sao nhưng nếu bản sao đó chỉ có chứng nhận của ngân hàng thì khó có giá trị vì ngân hàng không có chức năng về chứng thực, công chứng. Nếu bản sao đó được sao y bản chính hoặc chứng thực và có xác nhận của ngân hàng với tư cách xác định một giao dịch giữa ngân hàng với người vay tiền mà vẫn đạt được mục đích quản lý hành chính và bên công an thấy chấp nhận được thì sẽ không có vấn đề gì khúc mắc nữa.

Ngân hàng Nhà nước kiến nghị cho phép nhận thế chấp đăng ký xe