Đề xuất đổi cách tính thuế TTĐB, xe ngoại "tố" xe nội

Ô tô nhập khẩu sẽ sẽ tăng nếu cách tính thuế TTĐB thay đổi theo đề xuất của Bộ Tài chính

Ngoại tố nội "được ăn được nói"

Trong công văn góp ý kiến cho dự thảo Nghi định hướng dẫn Luật số 70/2014/QH13, sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế tiêu thụ đặc biệt (“thuế TTĐB”), các nhà nhập khẩu ô tô chính hãng (gọi tắt là VIVA) nêu ra hàng loạt vấn đề liên quan tới các liên doanh xe lắp ráp  trong nước.

Theo đó, VIVA cho rằng việc đặt doanh nghiệp nhập khẩu ô tô chính hãng và các doanh nghiệp lắp ráp ô tô trong nước trong tương quan chuỗi cung ứng hàng hóa đến người tiêu dùng hiện nay là chưa rõ ràng và có thể gây nhầm lẫn.

Cụ thể, các doanh nghiệp nhập khẩu đều là những chủ thể kinh tế độc lập có ký kết hợp đồng nhập khẩu với nhà sản xuất chính hãng, tuân thủ hoàn toàn yêu cầu của thông tư 20/2011/TT-BTC ngày 12/5/2011 của Bộ Tài Chính, không có quan hệ phụ thuộc về vốn dưới bất kỳ hình thức nào đối với nhà sản xuất này và thực chất chính là một nhà phân phối buôn đứt bán đoạn đối với nhà sản xuất chính hãng.

Trong khi đó, khá nhiều doanh nghiệp lắp ráp ô tô tại Việt Nam lại có quan hệ "mẹ - con" với đơn vị cung ứng linh phụ kiện CKD. Mối quan hệ này trên thực tế có thể tạo cơ hội cho doanh nghiệp chuyển giá ra nước ngoài đồng thời tạo ra một môi trường cạnh tranh không lành mạnh và dễ dẫn tới thất thu thuế.

VIVA lên tiếng về việc các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đã không thực hiện đúng cam kết về tỷ lệ nội địa hoá trong khi đã và đang được nhận hàng loạt ưu đãi như giảm thuế thu nhập, trần thuế thu nhập doanh nghiệp thấp hơn so với doanh nghiệp trong nước, miễn giảm thuê đất,...

Đại diện các nhà nhập khẩu còn đưa ra các số liệu cụ thể về tỷ lệ nội địa hoá thực tế của các liên doanh lớn như Toyota, Honda cùng cam kết ban đầu khi xin giấy phép đầu tư tại Việt Nam.

Theo VIVA, nhận định của Hiệp hội các nhà sản xuất, lắp ráp ô tô Việt Nam (VAMA), Hiệp hội cơ khí Việt Nam (VAMI) cho rằng “giá tính thuế TTĐB đối với hàng nhập khẩu chưa bảo đảm công bằng với hàng sản xuất trong nước vì trong giá tính thuế TTĐB đối với hàng nhập khẩu không có chi phí bán hàng trong nước, lãi của cơ sở kinh doanh nhập khẩu” là chưa chính xác và mang tính chủ quan và khẳng định quy định hiện hành về việc tính thuế TTĐB đối với hàng hóa nhập khẩu “là giá tính thuế nhập khẩu cộng với thuế nhập khẩu” là chính xác, phù hợp và nhất quán.

Theo VIVA, giá CIF hiện đã bao gồm toàn bộ: giá thành sản xuất của nhà sản xuất (hay giá vốn) cộng (+) chi phí bán hàng của nhà sản xuất chính hãng (chi phí quản lý, đóng gói, quảng cáo, trưng bày, vận chuyển, bảo hành,…, nếu có) cộng (+) với lãi của nhà sản xuất chính hãng.

Xin giữ nguyên hoặc đổi kèm các bổ sung

Dựa trên những phân tích thực tế, VIVA đưa ra 2 phương đề xuất giữ nguyên phương thức và giá tính thuế TTĐB hiện hành hoặc đổi cách tính thuế nhưng phải có thêm một số điều khoản bổ sung.

Cụ thể, nếu đổi cách tính thuế, VIVA đề nghị bổ sung quy định giá tính thuế TTĐB đối với ô tô dưới 24 chỗ ngồi nhập khẩu bao gồm cả chi phí bán hàng trong nước của doanh nghiệp nhập khẩu thông qua việc thu thêm thuế TTĐB tại khâu nội địa khi doanh nghiệp nhập khẩu ô tô bán ra.

Theo đó, doanh nghiệp nhập khẩu được tính trừ số thuế TTĐB đã nộp ở khâu nhập khẩu. Trường hợp số thuế TTĐB phải nộp ở khâu bán ra trong nước nhỏ hơn số thuế TTĐB đã nộp ở khâu nhập khẩu (số thuế TTĐB âm) thì doanh nghiệp nhập khẩu được khấu trừ tương ứng với số thuế TTĐB tính được khi bán ra trong nước.

VIVA cũng đề xuất bổ sung quy định định giá tính thuế TTĐB đối với doanh nghiệp lắp ráp ô tô trong nước, theo đó sử dụng giá bán ra của nhà phân phối thay vì sử dụng giá bán của doanh nghiệp lắp ráp, để đảm bảo tính tương đồng nhất quán đối với trường hợp sản phẩm nhập khẩu.

Phân tích về hai phương án trên, VIVA cho rằng phương án giữ nguyên cách tính hiện hành là tối ưu bởi tạo ra tính cạnh tranh công bằng cho tất cả các doanh nghiệp nhập khẩu ô tô chính hãng cũng như các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước, giúp ổn định thị trường, người tiêu dùng được hưởng lợi, doanh số bán xe tăng, số thuế của các doanh nghiệp nộp cho nhà nước cũng nhiều hơn, không gây những khó khăn không cần thiết cho doanh nghiệp...

Liên quan tới tác động của việc điều chỉnh cách tính thuế trên, VIVA cho rằng việc sử dụng sắc thuế này để bảo hộ cho một mặt hàng cụ thể (mặt hàng ô tô) sẽ làm giảm tính nhất quán và rõ ràng của hệ thống pháp luật về thuế, và tạo tiền lệ xấu cho các trường hợp tương tự.

Hiệp hội các nhà sản xuất VAMA hiện vẫn chưa đưa ra ý kiến chính thức về đề xuất của Bộ Tài chính. Tuy nhiên, phát ngôn không chính thức từ một số thành viên VAMA thì việc đổi cách tính thuế TTĐB mới không phải là quá phức tạp bởi việc tính thuế sẽ dựa trên hoá đơn đỏ bán cho người tiêu dùng.

Từ chối "làm khách", các nhà nhập khẩu ô tô quyết "chơi" riêng