Thách thức lớn nhất với ô tô VinFast là gì?

Năm 2017, các hãng bán ra khoảng gần 300.000 xe, 6 tháng đầu năm 2018 thiêu thụ 123.000 xe (Trong ảnh: Mẫu xe của Vinfast ra mắt tại Paris Motor Show 2018) - Đồ họa: Nguyễn Tường

Nỗi lo giành thị phần

Việt Nam hiện có trên 90 triệu dân nhưng hiện tổng số xe bán ra của thị trường nội địa chỉ khoảng gần 300.000 xe/năm. Hàng chục liên doanh sản xuất và nhập khẩu ô tô chia nhau thị phần này. Trong đó các ông lớn như: Thaco - Trường Hải (32% - 89.602 xe/năm), Toyota (21,4% - 60.000 xe/năm) hay Hyundai Thành Công (10% - 28.588 xe/năm) và Ford (10% - 28.588 xe/năm)… Chỉ riêng 4 tên tuổi kể trên đã nắm giữ tới gần 75% thị phần ô tô trong nước. Sở dĩ các hãng trên chiếm được thị phần lớn vì có nhiều dòng xe và loại xe khác nhau. Như Thaco có cả chục loại xe với nhiều thương hiệu khác nhau cũng chỉ bán được gần 100.000 xe, hay như Toyota cũng 5-7 dòng xe...

Những doanh nghiệp này đến nay đã khẳng định được thương hiệu bởi đã “bám rễ” khá lâu tại thị trường Việt Nam và hầu hết đều nằm trong các chuỗi giá trị của các “ông lớn” ô tô thế giới. 

VinFast là tên tuổi mới toanh, hiện mới chỉ ra mắt hai dòng xe. Tất nhiên với kế hoạch của mình, VinFast sẽ có thêm những dòng xe khác, nhưng để chiếm được 5-10% thị phần từ tay những doanh nghiệp trên là không dễ dàng.

Thực tế, VinFast đã rất nhanh nhạy khi giới thiệu 2 mẫu xe đầu tiên của mình thuộc phân khúc sedan hạng D và SUV cỡ trung. Đây là phân khúc có mức độ cạnh tranh khá cao. Tuy nhiên, cả 2 mẫu xe mới của VinFast đều nằm ở phân khúc xe có giá trị cao, trên 1 tỷ đồng. 

Theo báo cáo của Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), năm 2017, doanh số thị trường xe du lịch đạt gần 147.000 xe, trong đó phân khúc sedan đạt 72.946 xe, chiếm gần 50%. Các mẫu xe tương đồng với mẫu sedan LUX A2.0 của VinFast gồm: Toyota Camry, Mazda 6 hay Honda Accord... có doanh số bán ra trong năm 2017 chỉ dao động từ vài trăm đến 3.000 xe.

Ở phân khúc xe SUV dù đang rất được ưa chuộng nhưng các mẫu xe tương tự như LUX SA2.0 của VinFast như: Toyota Fortuner, Mazda CX-5 hay Honda CR-V cũng chỉ bán được từ 3.000 - 13.000 xe. Vì thế, với các mẫu xe VinFast vừa được giới thiệu sẽ rất khó để có ngay sự đột phá, chi phối về doanh số do là các mẫu xe mới, chưa được kiểm chứng về chất lượng cũng như dịch vụ sau bán hàng và phải cạnh tranh với những thương hiệu lớn trên thế giới.

Đại diện một doanh nghiệp sản xuất lắp ráp ô tô tại Việt Nam cho biết, để được coi là hiệu quả khi đầu tư sản xuất ô tô sẽ rất khó vì còn phụ thuộc vào mức độ đầu tư, trình độ quản trị cũng như giá bán các mẫu xe. Tuy nhiên, với mức đầu tư nhà máy như VinFast (3,5 tỷ USD) để có lãi cần đạt doanh số tối thiểu trên 100.000 xe/năm. Với thị phần ô tô như hiện nay, VinFast muốn cạnh tranh được đầu tiên phải khẳng định chất lượng và có giá bán hợp lý. Yếu tố được khách hàng chấp nhận là quan trọng hàng đầu bởi nếu mọi người chỉ xem, bình luận, kể cả khen nhưng không mua thì doanh nghiệp cũng không đạt được mục tiêu.

Vui mừng khi lần đầu tiên Việt Nam có một thương hiệu ô tô ra mắt tại triển lãm ô tô quốc tế nhưng PGS. TS. Phạm Hữu Nam, Phó chủ nhiệm Khoa Cơ điện tử - chuyên ngành kỹ thuật ô tô (Đại học Kinh doanh công nghệ Hà Nội) cho rằng, ô tô VinFast thể hiện sự đổi mới, đột phá trong quan điểm cũng như bước đi và cách tiếp cận. Tuy nhiên, việc sản xuất ra được một chiếc ô tô với hàng chục ngàn linh kiện không phải chỉ cần một nhà máy là có thể làm được mà phải là sự liên kết của nhiều nhà máy chế tạo khác nhau. Quan trọng nhất là phải khẳng định được chất lượng xe. “Tôi đọc thông tin về động cơ xe VinFast trên các phương tiện thông tin và thắc mắc với cụm từ “VinFast chế tạo”. Theo quan điểm của tôi, nên xem xét lại từ “chế tạo” bởi động cơ VinFast hiện nay do 2 đơn vị nước ngoài phối hợp với nhau để xây dựng dựa trên công nghệ và các thành phần động cơ được cấp phép từ BMW, cụ thể ở đây là động cơ mã N20”.

Theo ông Nguyễn Mạnh Thắng, quản trị viên diễn đàn Facebook otofun.net: “Một điểm cộng mà các mẫu xe VinFast được nhiều người đánh giá cao ở 2 mẫu xe đầu tiên là được xây dựng trên những cấu trúc có sẵn của các thương hiệu uy tín. Tuy nhiên, VinFast vẫn phải tự mình phát triển những yếu tố mới. Đây cũng chính là điều có thể mang đến cho người tiêu dùng nhiều e ngại. Đặc thù ô tô là một sản phẩm có giá trị cao và lại liên quan mật thiết đến vấn đề an toàn nên sẽ mất một thời gian để VinFast có thể chiếm được cảm tình của người tiêu dùng”.

Hai mẫu xe của VinFast vừa có màn ra mắt ấn tượng tại Paris Motor Show 2018

Bài toán nào cho VinFast?

Theo một số chuyên gia, VinFast hiện chưa có một hệ thống cũng như trình độ quản lý về ô tô đủ tốt để có thể cạnh tranh cùng các thương hiệu xe hơi lớn đang có mặt trên thị trường. Chuyên gia Ngô Trí Long cũng nhận định, để ô tô VinFast bán được tại Việt Nam, giá bán cả 2 mẫu xe này phải dưới 1 tỷ đồng mới có cơ hội cạnh tranh với các đối thủ hiện nay.

Một chuyên gia khác trong lĩnh vực ô tô nhận định, VinFast đang có một tầm nhìn xa khi quyết định đầu tư sản xuất ô tô. Với hệ sinh thái rất tốt như hiện nay có thể VinFast đã có những tính toán và chuẩn bị kỹ càng về chính sách, cách tính tỷ lệ nội địa hóa, khả năng phân phối trong hệ sinh thái của mình.

Về công nghệ của 2 mẫu xe đầu tiên, chuyên gia này cho rằng, đây là loại động cơ đốt trong thế giới sẽ không phát triển tiếp mà chỉ duy trì trước khi chuyển sang các loại công nghệ mới như: Hybrid, điện... Vì thế, có thể trước mắt VinFast sẽ mua công nghệ này để có giá thành sản phẩm tốt còn trong tầm nhìn xa họ đã tính tới việc đầu tư ô tô điện. Có thể với hệ sinh thái của mình, ô tô VinFast sẽ chỉ là một sản phẩm để gia tăng lợi nhuận trong tổng thể hệ sinh thái của Vingroup. “Chẳng hạn như Mc Donald nổi tiếng là hãng cung cấp thức ăn nhanh nhưng lợi nhuận chính của thương hiệu này lại nằm ở việc mua lại hệ thống cơ sở vật chất, bất động sản…”, chuyên gia này nhận định.

“Khó khăn lớn nhất của VinFast chính là thị trường và cụ thể là giá bán xe. Nếu cả hai mẫu xe vừa ra mắt có giá trên 1 tỷ thì việc cạnh tranh giành thị phần không dễ”, PGS. TS. Phạm Hữu Nam nhận định.

VinFast nhận giải thưởng tại Paris Motor Show 2018