Xe Hybrid, giải pháp đón đầu công nghệ thân thiện môi trường

Lái thử xe hybrid

Nhiều quốc gia đang đối mặt tình trạng ô nhiễm không khí trầm trọng. Các giải pháp mới đã và đang được nghiên cứu, triển khai nhằm phát triển các dòng xe thân thiện với môi trường (xe xanh). Tại Việt Nam cũng đã có những chính sách cụ thể để khuyến khích sản xuất, sử dụng loại phương tiện này nhưng thực tế triển khai vẫn còn có những bất cập.

Xe hybrid - phương tiện sạch, tiết kiệm nhiên liệu

Xe hybrid hay còn gọi là xe lai. Đây là loại xe kết hợp sử dụng hai bộ truyền động, một động cơ chạy xăng và một mô tơ chạy điện. Đặc điểm quan trọng nhất của xe hybrid là khả năng tiết kiệm nhiên liệu, thân thiện môi trường, vận hành mạnh mẽ và yên tĩnh. Hơn nữa, công nghệ pin hybrid là một phần quan trọng tạo nên sự vận hành mạnh mẽ và độ tin cậy cao.

Như vậy, kiểu xe hybrid có thể sử dụng kết hợp hai nguồn năng lượng riêng rẽ từ động cơ xăng và từ mô tơ điện, đồng thời khả năng chuyển hóa động năng dư thừa thành năng lượng điện và lưu trữ trong pin hybrid (thay vì biến thành nhiệt năng hao phí) đã giúp giảm thiểu nhiên liệu tiêu thụ và giảm khí thải ra môi trường.

Điển hình như những ưu điểm của động cơ hybrid trên các dòng xe Toyota đó là đảm bảo hiệu năng lái xe tương đương với xe sử dụng cùng động cơ đốt trong dung tích tương tự, nhưng mức tiêu hao nhiên liệu giảm chỉ còn một nửa.

Trong thời đại mà quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đang diễn ra ở mọi nơi trên toàn cầu như ngày nay, nhu cầu về năng lượng là vô cùng to lớn. Vì thế, việc tiết kiệm nhiên liệu và năng lượng luôn là yêu cầu được đặt ra cho mỗi quốc gia và mỗi ngành công nghiệp, đặc biệt là ngành công nghiệp ô tô. Giải pháp được đưa ra là kết hợp một cách linh hoạt giữa động cơ xăng, động cơ điện và các cơ cấu giúp bảo tồn và chuyển đổi năng lượng một cách hiệu quả.

Nhận thấy những lợi ích mà xe thân thiện với môi trường nói chung và xe hybrid nói riêng mang lại cho môi trường, chính phủ nhiều nước đã đưa ra những quy định và chính sách để thúc đẩy sự phát triển của loại xe này. Cụ thể là một mặt tạo ra điều kiện thuận lợi, khuyến khích các nhà sản xuất ô tô đầu tư vào công nghệ này và thúc đẩy người tiêu dùng tiếp cận loại xe thân thiện với môi trường. Đến nay, các loại xe hybrid đã trở nên phổ biến hơn bao giờ hết.

PGS. TS. Lê Anh Tuấn, trường Đại học Bách khoa Hà Nội nhận định, xe hybrid là một trong những phương tiện sạch góp phần giảm ô nhiễm tại Việt Nam. Tuy nhiên, ông Phó Đức Sơn, Viện trưởng Viện Tiêu chuẩn chất lượng Việt Nam (Bộ Khoa học và Công nghệ) lại cho rằng, ô nhiễm không khí đang ngày càng trầm trọng tại các thành phố và gây tác động lớn đến kinh tế - xã hội. Đến nay, dù Nhà nước đã ban hành một số chính sách ưu tiên phát triển xe thân thiện với môi trường nhưng số lượng xe hybrid sử dụng trên thực tế còn rất khiêm tốn. Hiện, Việt Nam mới chỉ xuất hiện xe hybrid và xe điện với số lượng rất hạn chế, trong đó xe hybrid chiếm đa số do phù hợp hơn với điều kiện cơ sở hạ tầng của Việt Nam.

“Cũng giống các nước khác trên thế giới, cùng với sự phát triển của xã hội, xe thân thiện môi trường sẽ là xu hướng tất yếu của Việt Nam trong tương lai”, ông Sơn cho biết thêm.

Theo ông Toru Kinoshita, Tổng giám đốc Toyota Việt Nam: “Để bảo tồn năng lượng, giảm phát khí thải CO2, đóng góp cho sự phát triển môi trường của Việt Nam, các mẫu xe hybrid là giải pháp tốt nhất với nhiều lợi ích phù hợp với tình hình hiện tại của Việt Nam…”.

Cần làm gì để phát triển xe hybrid tại Việt Nam?

Theo số liệu của Cục Đăng kiểm Việt Nam, hiện cả nước có khoảng hơn 1,2 nghìn xe hybrid của nhiều hãng xe được khách hàng sử dụng. Trong đó, Toyota là nhà sản xuất đi đầu trong việc đưa dòng xe này về Việt Nam.

Việt Nam cũng đã nhận thức được về tầm quan trọng của việc phải có những chính sách ưu đãi dành cho xe thân thiện với môi trường (xe xanh). Điều này thể hiện ở việc ban hành các quy định và mức thuế tiêu thụ đặc biệt có lợi cho loại xe này. Cụ thể, Luật Thuế số 106/2016/QH13 quy định, xe ô tô chạy bằng xăng kết hợp năng lượng điện, sinh học có tỷ trọng xăng sử dụng không quá 70% số năng lượng sử dụng của xe chạy xăng tiết kiệm nhất trên thị trường sẽ chỉ chịu mức thuế tiêu thụ đặc biệt bằng 70% mức thuế suất cho các xe chạy xăng cùng kiểu loại.

Trong chiến lược phát triển ngành công nghiệp ô tô Việt Nam đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035 cũng đã nhấn mạnh việc khuyến khích sản xuất dòng xe thân thiện môi trường (trong đó có xe hybrid).

Tuy nhiên, cho đến nay, chưa có mẫu xe thân thiện với môi trường nào được hưởng áp dụng các chính sách đó. Sở dĩ như vậy, vì theo định nghĩa chỉ coi xe sử dụng năng lượng điện kết hợp với xăng, có hệ thống nạp điện ở ngoài là xe thân thiện môi trường (xe xanh) và là đối tượng điều chỉnh theo Luật Thuế số 106/2016/Qh13. Như vậy, tức là xe hybrid truyền thống không có hệ thống sạc điện bên ngoài mà tự nạp điện trọng quá trình vận hành thông qua thu hồi năng lượng hao phí không được thừa nhận là xe xanh và không nằm trong diện được áp dụng mức thuế tiêu thụ đặc biệt ưu đãi theo luật. Đây được coi là một bất cập trong cách hiểu về công nghệ hybrid cũng như bất cập về cách hiểu và thực thi luật. Về cơ bản, công nghệ hybrid không cắm sạc và hybrid cắm sạc ngoài là giống nhau. Theo đó, xe hybrid cắm sạc có thêm bộ sạc ngoài để sạc điện trong quá trình dừng xe nhằm tăng thêm quãng đường chạy điện. Tuy nhiên, để xe hybrid cắm sạc phát huy hiệu quả, cần đầu tư hệ thống các trạm sạc điện trong khi xe hybrid không cắm sạc lại không cần điều này mà vẫn tiết kiệm được nhiên liệu do điện năng đã được tái sinh trong quá trình vận hành. Khi hãm phanh hoặc xuống dốc, năng lượng điện sinh ra sẽ được tích vào ắc-quy. Khi tăng tốc, năng lượng điện này sẽ được tái sử dụng để chạy mô tô điện nên tránh được sự lãng phí.

Vì vậy, để khuyến khích phát triển xe hybrid tại Việt Nam, trước mắt, cần thống nhất cách hiểu và thực thi luật thuế hiện tại để chính sách ưu đãi hiện có đi vào cuộc sống, khuyến khích các hãng đưa xe hybrid thân thiện môi trường vào Việt Nam. Về dài hạn, chính phủ cũng cần hoàn thiện thêm cơ sở pháp lý để tạo động lực cho các hãng sản xuất đưa nhiều dòng xe thân thiện môi trường vào Việt Nam hơn nữa.

Toyota giới thiệu xe Hybrid tại Việt Nam