"Điều hành giá xăng dầu vì người dân, không mang lại gì cho bộ này, bộ kia"

Đang thanh tra đồng bộ 33 doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu

Sáng 16/3, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên trả lời chất vấn tại Uỷ ban Thường vụ Quốc hội về tình hình sản xuất, nhập khẩu, cung ứng xăng dầu, công tác điều hành giá xăng dầu.

Tại phiên chất vấn, ĐBQH Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) tranh luận, cho rằng, không chỉ các cửa hàng bán lẻ "găm hàng" mà dư luận cho rằng, có những đại lý có tình trạng này.

"Tôi tìm hiểu một số đại lý, hỏi tại sao không bán hàng. Người ta nói không có xăng dầu lấy gì mà bán. Do nguồn cung từ nhà điều hành ở cấp vĩ mô không cung cấp xuống nên các đại lý không có xăng dầu để bán. Phải chăng có việc găm hàng từ doanh nghiệp nhập khẩu. Vấn đề này có không?", ông Hoà nêu.

Trả lời chất vấn, ông Diên cho biết, công tác thanh tra, kiểm tra thời gian qua rất tốt. Toàn quốc có khoảng 17 nghìn cửa hàng bán lẻ thì đã kiểm tra được 16.800, xử lý các cửa hàng vi phạm.

Có 211 cửa hàng dừng bán xăng với nhiều lý do, trong đó có cửa hàng sửa chữa, đã báo cáo trước, nhưng cũng có cửa hàng găm hàng chờ tăng giá. Có những cửa hàng đúng là không có hàng để bán bởi họ nhập từ Nhà máy Nghi Sơn, nhưng nhà máy không có hàng thì họ cũng không có hàng.

Theo Bộ trưởng Diên, Bộ Công thương đang tiến hành thanh tra đồng bộ 33 doanh nghiệp có chức năng nhập khẩu xăng dầu, và đến giờ đã có kết quả bước đầu nhưng do chưa đầy đủ dữ liệu, căn cứ, quy trình nên chưa thể báo cáo cụ thể.

"Tinh thần là nếu phát hiện thấy những doanh nghiệp đầu mối nào không thực hiện đúng chức năng nhiệm vụ của mình theo quy định, chứ không nói "găm hàng" như đại biểu nói, thì dứt khoát sẽ xử lý theo quy định của pháp luật và hình thức cao nhất là đình chỉ kinh doanh, rút giấy phép", ông Diên khẳng định.

Liên quan đến những ý kiến ĐBQH nêu hiện tượng những cây xăng găm hàng, chờ tăng giá, Bộ trưởng Diên nói, nếu cử tri, nhân dân phát hiện nơi nào xảy ra tình trạng như cây xăng đóng cửa, găm hàng không bán mà không bị xử lý thì phản ánh để xử lý người đứng đầu lực lượng quản lý thị trường.

"Nơi nào xảy ra vi phạm mà không xử lý thì dứt khoát xử lý người đứng đầu", ông Diên nói.

Thuế môi trường 4.000 đồng chưa có cơ sở khoa học

Phát biểu tại phiên chất vấn, ĐBQH Vũ Thị Lưu Mai (Hà Nội) cho rằng, việc xem xét điều chỉnh giảm thuế trong thời điểm hiện nay là cần thiết để bảo vệ lợi ích người tiêu dùng trước áp lực giá cả, tuy nhiên giảm sắc thuế nào cần tính toán lại.

Đại biểu Mai cho rằng giảm thuế môi trường có ba điểm bất hợp lý. Thứ nhất, sẽ không phù hợp với bản chất thuế bảo vệ môi trường vì đây là thuế đánh vào mặt hàng gây ô nhiễm, mức thuế được xây dựng trên mức độ gây ô nhiễm.

Nếu giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu sẽ dẫn đến một nghịch lý đó là có những đối tượng có thể gây ô nhiễm cao thì thuế suất thấp nhưng những đối tượng gây ô nhiễm thấp có thể phải chịu thuế cao.

Thứ hai, đối với xăng dầu đã mua dự trữ bắt buộc theo quy định đã chịu mức thuế bảo vệ môi trường hiện hành là 4.000 đồng nhưng khi bán ra sau thời điểm giảm thuế chắc chắn sẽ phải chịu lỗ và điều này chưa phù hợp với nguyên tắc điều hành giá cả, là phải đảm bảo lợi ích của các bên. Nếu lựa chọn một sắc thuế khác thì sẽ không phát sinh nghịch lý này.

Thứ ba, xét về kinh nghiệm quốc tế hiện nay đối với các quốc gia sử dụng công cụ thuế để điều tiết bình ổn giá cả thì đều lựa chọn các sắc thuế khác như thuế VAT, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế nhập khẩu…

"Việc dùng công cụ thuế để điều tiết giá cả trong một số trường hợp là cần thiết, tuy nhiên, lựa chọn sắc thuế nào, đề nghị Bộ Công thương phối hợp với Bộ Tài chính đưa ra giải pháp hợp lý", bà Mai nói.

Đồng tình với nhận định công cụ điều hành giá, nhất là giá xăng dầu thì phải dùng đến quỹ bình ổn, sau đó đến thuế, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, chọn sắc thuế nào, ngành công thương cũng rất cân nhắc.

Qua bàn bạc trong liên ngành và báo cáo với Chính phủ, Bộ Công thương thấy rằng tình hình rất căng thẳng khi biến động giá thế giới như thế này mà xử lý tình huống nhanh nhất chỉ có thể là thuế môi trường. Ở đây thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

"Điều thứ hai nữa là thuế môi trường 4.000 đồng/lít, thú thực tôi cũng nghĩ rằng chưa phải có cơ sở thật khoa học để khẳng định rằng là phải là 4.000 đồng chứ không phải là 5.000 mà không phải là 3.000 hay 2.000 đồng. Trong lúc khó khăn chúng ta giải quyết như vậy để cấp bách giảm giá, để cứu được kinh tế, hỗ trợ được người dân. Còn trong tương lai, tôi đồng ý cần phải nghiên cứu cho phù hợp", ông Diên nói.

Ông Diên cũng cho biết, mô hình của chúng ta kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, nhất là những mặt hàng này phải có sự quản lý của nhà nước.

"Mọi động thái cấp bách phải vì người dân chứ không phải mang lại gì cho bộ này, bộ kia mà là giải quyết bài toán trước mắt, chứ chờ Quốc hội sửa luật và thông qua thì phải tháng 6 tháng 7, lúc đó đã hết quỹ bình ổn mà giá thế giới tăng hàng ngày hiện tại thì công tác điều hành vô cùng khó khăn", Bộ trưởng Bộ Công thương nói.

Hàng ăn uống Hà Nội được mở cửa sau 21h, phố đi bộ Hồ Gươm hoạt động lại