Khúc ca vàng của Rap Việt All-Star Concert bị tố vi phạm bản quyền, luật sư nói gì?

Mới đây trả lời Báo Giao thông, ông Nguyễn Xuân Hà (Ban Điều hành Đảo Ký ức Hội An) cho biết: "Chúng tôi đã gửi công văn, nhẹ nhàng thiện chí tới BTC Rap Việt All-Star Concert 2023 có nói rõ 2 việc: Ký ức Hội An đã được đăng ký bảo hộ tại Cục Bản quyền tác giả.

Phía Rap Việt All-Star Concert 2023 nếu có phát sóng tiết mục Mikelodic trình diễn Khúc ca vàng này, buộc phải ghi lấy cảm hứng từ chương trình Ký ức Hội An, hoặc không được phát sóng tiết mục trên. 

Chúng tôi đã tiếp tục gửi công văn lần 2 cho đơn vị này thấy so sánh kết cấu sân khấu, vũ đạo và hình ảnh biểu diễn của các vũ công cho thấy sự tương đồng rõ rệt với các đoạn trích trên của Ký ức Hội An".

Trước đó, tại Rap Việt All-Star Concert 2023 diễn ra tối 7/10 tại SECC (TP.HCM), màn trình diễn Khúc ca vàng của rapper Mikelodic để lại nhiều ấn tượng.

Nam rapper đang rap, từ phía cánh gà hàng chục vũ công tiến ra thành một hàng dài, mặc áo dài trắng, đội nón lá và bước đi đều theo nhịp nhạc. Khán giả đều mãn nhãn và trầm trồ trước tiết mục này.

Tuy nhiên, tiết mục cũng gây nên sự bức xúc dư luận khi nhiều hình ảnh của chương trình được cho là trùng lặp, đạo nhái chương trình Ký ức Hội An nổi tiếng bấy lâu.

Bản thân ông Nguyễn Xuân Hà tại thời điểm này đã đăng tải bài viết nhằm cảnh báo tiết mục dàn dựng của Rap Việt All-Star Concert 2023 giống với 1 phần dàn dựng của show thực cảnh Ký ức Hội An. Bài đăng đang được dư luận đặc biệt quan tâm với nhiều luồng ý kiến.

Khúc ca vàng có sự đạo nhái phần múa của Ký ức Hội An?

Báo Giao thông có cuộc trao đổi với luật sư Trần Anh Dũng (Đoàn Luật sư Hà Nội), anh cho biết: Nhìn vào hình ảnh thì phần múa tiết Khúc ca vàng của rapper Mikelodic có trang phục, đạo cụ, biên đạo và vũ đạo tương tự với một phần múa được thể hiện trong thực cảnh Ký ức Hội An.

Nếu đúng như lời tố của Nguyễn Xuân Hà (Ban Điều hành Đảo Ký ức Hội An), thì BTC Rap Việt All-Star Concert 2023 khi đưa phần múa này vào chương trình đã không hề hỏi hay xin phép; Không có phần giới thiệu hay thông tin nào cho rằng phần múa trong tiết mục Khúc ca vàng lấy ý tưởng, cảm hứng hay sao chép phần múa trong Ký ức Hội An. 

Như vậy, ở đây rõ ràng phần diễn tiết mục Khúc ca da vàng có sự đạo nhái phần múa của Ký ức Hội An.

Ngay cả khi Rap Việt All-Star Concert 2023 có xin phép thì cũng phải nói rõ ràng ý tưởng hay sao chép phần múa của Ký ức Hội An, còn không thì kể cả đã xin phép vẫn bị coi là đạo nhái vì đang dấu việc sao chép tác phẩm khác. 

Hiện tượng đạo nhái này xảy ra phổ biến trong showbiz Việt, các nghệ sĩ, ca sĩ hay dùng beat của người khác để viết giai điệu nhưng hầu như chưa bao giờ ghi nhận điều đó trong tác phẩm phái sinh của mình. 

Nhận thức này gần như không thay đổi dù đã rất nhiều lần vấn đề được đưa ra công chúng, rất ít nghệ sĩ tự trọng ghi rõ credit tác phẩm được sáng tạo dựa trên tác phẩm của người khác, còn khán giả lại không mấy quan tâm.

Để khắc phục việc làm sai trái của Khúc ca vàng, tác giả biên đạo của tiết mục này hoặc Ban tổ chức Rap Việt All-Star Concert 2023 phải có văn bản xin phép được sử dụng một phần vũ đạo của Ký ức Hội An trong phần biểu diễn của thí sinh. 

Bên Ký ức Hội An có quyền cho phép hoặc không cho phép, nếu cho phép có thể có thu phí. 

Ngược lại, Ký ức Hội An hoàn toàn có thể kiện đòi bồi thường thiệt hại việc sử dụng sản phẩm sở hữu trí tuệ. Về phía Ban tổ chức Rap Việt All-Star Concert 2023 cho đến thời điểm này vẫn chưa có động thái xin lỗi Ký ức Hội An, là hành xử thiếu chuyên nghiệp. Không thể cứ làm sai rồi cứ mặc kệ du di cho qua như vậy.

BTC của Rap Việt All - Star Concert 2023 có thể bị xử phạt hành chính và khắc phục hậu quả

Luật sư Trần Xuân Tiền (Trưởng Văn phòng Văn phòng Luật sư Đồng Đội, Đoàn Luật sư Hà Nội) cho biết, hiện nay tình trạng vi phạm bản quyền xảy ra khá phổ biến. Hành vi vi phạm này không chỉ thu lợi bất hợp pháp mà còn ảnh hưởng đến quyền sở hữu của tác giả.

Luật sư Trần Xuân Tiền cho biết, tiết mục nghệ thuật biểu diễn của show thực cảnh Ký ức Hội An được coi là một tác phẩm sân khấu.

Theo quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 (sửa đổi, bổ sung năm 2009, 2019, 2022) và khoản 5 Điều 6 Nghị định 17 thì tác phẩm sân khấu là tác phẩm thuộc loại hình nghệ thuật biểu diễn, bao gồm: 

Chèo, tuồng, cải lương, múa, múa rối, múa đương đại, ba lê, kịch nói, opera, kịch dân ca, kịch hình thể, nhạc kịch, xiếc, tấu hài, tạp kỹ và các loại hình nghệ thuật biểu diễn khác. Trong đó, tác phẩm sân khấu thuộc loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả.

Trường hợp tiết mục Khúc ca vàng của rapper Mikelodic trong chương trình Rap Việt All - Star Concert 2023 được xác định là sao chép từ tiết mục biểu diễn của show thực cảnh Ký ức Hội An từ tạo hình trang phục, dáng đi và đặc biệt là động tác vũ đạo, thì Ban tổ chức của Rap Việt All - Star Concert 2023 có thể bị xử phạt hành chính đồng thời phải thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả đối với hành vi xâm phạm quyền sao chép tác phẩm.

Cụ thể, tại Điều 18 Nghị định số 131 về quy định xử phạt vi phạm hành chính về quyền tác giả, quyền liên quan sửa đổi, bổ sung theo Nghị định số 28, đối với hành vi xâm phạm quyền sao chép tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giải bị phạt tiền từ 15-35 triệu đồng, đồng thời buộc dỡ bỏ bản sao tác phẩm vi phạm dưới hình thức điện tử, trên môi trường mạng và kỹ thuật số hoặc buộc tiêu hủy tang vật vi phạm.

Bên cạnh đó, tại Điều 202 Luật sở hữu trí tuệ năm 2005 (sửa đổi, bổ sung năm 2009, 2019, 2022) cũng quy định một số biện pháp dân sự để xử lý tổ chức, cá nhân có hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, như:

Buộc chấm dứt hành vi xâm phạm; Buộc xin lỗi, cải chính công khai; Buộc thực hiện nghĩa vụ dân sự; Buộc bồi thường thiệt hại; Buộc tiêu hủy hoặc buộc phân phối hoặc đưa vào sử dụng không nhằm mục đích thương mại đối với hàng hóa, nguyên liệu, vật liệu và phương tiện được sử dụng chủ yếu để sản xuất, kinh doanh hàng hóa xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ với điều kiện không làm ảnh hưởng đến khả năng khai thác quyền của chủ thể quyền sở hữu trí tuệ.

Ngoài ra, Điều 225 Bộ Luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 quy định về Tội xâm phạm quyền quyền tác giả, quyền liên quan. Theo đó, người nào cố ý thực hiện hành vi xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan đang được bảo hộ tại Việt nam với quy mô thương mại hoặc thu lợi bất chính gồm hành vi sao chép tác phẩm có thể bị phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 300 triệu đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.

Như vậy, đối với tiết mục biểu diễn của Rap Việt All - Star Concert 2023 có sao chép từ tiết mục biểu diễn của show thực cảnh Ký ức Hội An đến nay vẫn chưa có một thông tin chính thức nào xác nhận và mới chỉ có đạo diễn của show thực cảnh Ký ức Hội An lên tiếng. 

Nếu có bất kỳ hành vi sao chép nào của tiết mục biểu diễn của Rap Việt All - Star Concert 2023, tùy vào mức độ, tính chất khác nhau thì sẽ bị xử lý về mặt hành chính, dân sự hoặc hình sự.