Qua đêm trên máy xúc giữa núi rừng hoang vu

Qua những ngày mưa lũ dầm dề, không khí ở xã Tương Dương (thuộc huyện Tương Dương cũ, tỉnh Nghệ An) chuyển nắng gay gắt. Bùn non, rác rưởi ngâm lâu ngày trong nước lũ nay gặp nắng khiến cho không khí trở nên oi bức, ngột ngạt.

Thế nhưng, trên quốc lộ 7 hàng chục công nhân, cùng nhiều máy móc của Công ty CP 495 tiếp tục bám đường hót dọn, mở rộng phần đường ở những vị trí bị sạt lở đã được thông xe bước một trước đó.

Mồ hôi nhễ nhại trên khuôn mặt khắc khổ vì mưa nắng và bụi đường, anh Nguyễn Đình Minh (SN 1986, cán bộ kỹ thuật Công ty CP 495) chăm chú cảnh giới và điều tiết giao thông cho máy múc hót dọn đất đá tại Km149+320

Anh Minh kể, bình thường anh làm việc ở dưới công ty ở Đô Lương, trong những ngày bão số 3 và mưa, lũ hoàn lưu bão khiến tuyến quốc lộ 7 bị ngập, sạt lở ta luy âm, dương nghiêm trọng nên được công ty tăng cường lên Hạt Quản lý đường bộ Cửa Rào. Nhiệm vụ của anh là vừa cảnh giới, vừa phân luồng giao thông để đảm bảo an toàn cho máy làm việc.

"Tôi về làm cho 495 đã mười năm nay, những năm miền tây Nghệ An có lũ lớn như 2018, 2022 tôi đều đường tăng cường lên khắc phục hậu quả. Năm nay, mưa lũ gây hậu quả đặc biệt nặng nề, điểm đường bị ngập, sạt lở ta luy âm, dương rất nhiều và khối lượng đất đá rất lớn nên việc thi công gặp rất nhiều khó khăn.

Trong khi đó, tuyến quốc lộ 7 là tuyến đường độc đạo, một bên rừng núi cao, bên còn lại là sông sâu, nước lũ chảy ầm ầm. Nhiều đoạn dài không hề có một nhà dân nên trong quá trình thông đường, anh em đều phải tranh thủ ăn bánh mì, có đêm ba anh em ngủ lại trên máy giữa núi rừng hoang vu, vừa lo vừa sợ.

Ngoài ra, trong những ngày đầu, điện lưới và sóng điện thoại đều không có nên việc liên lạc bị gián đoạn. Vợ thì mới sinh em bé được một tháng, đang nghỉ ở nhà gọi không được, đến khi gọi được thì khóc vì lo cho chồng…", anh Minh kể.

22 năm gắn bó với đội sản xuất vật liệu Anh Sơn, Công ty CP 495, anh Nguyễn Văn Phúc (SN 1982) cũng đã nhiều lần lao vào tâm lũ để mở đường. Năm nay, nghe tin bão số 3 (Wipha) sẽ gây mưa lớn cho tỉnh Nghệ An, đội của anh Phúc thực hiện trực 100% quân số.

2h ngày 24/7, anh nhận được lệnh tăng cường lên mở đường cho các địa bàn Con Cường, Tương Dương, Kỳ Sơn cũ. Chỉ kịp bỏ mấy bộ quần áo, vài chai nước vào ba lô, anh Phúc vội vàng nhảy lên chiếc xe xúc lật lao vào tâm lũ. Một người một máy vừa đi vừa phối hợp với lực lượng cảnh giới mở đường.

Khi thông đường đến khu vực Khe Thơi (Km114, quốc lộ 7A) thì gặp vị trí ngập sâu, tận hơn 3m, xe không thể tiến lên, anh Phúc đành phải ngủ lại trên máy. Sáng dậy thì lại nghe tin Km95 phía dưới bị sạt gây tắc đường, lại phải quay lại để thông đường rồi tiếp tục quay lên.

Đến ngày 27/7, xe máy anh Phúc lên đến đoạn từ Km185 thì đường vừa ngập nước, vừa khối lượng đất đá, rác thải từ trên núi sạt xuống, từ dưới sông trôi lên quá nhiều, làm việc cật lực tận 3 ngày mới thông đến Km120. Tối 27/7, anh lại có một đêm ngủ trên máy giữa rừng núi hoang vu.

"Những ngày đầu mưa lũ, điện mất, liên lạc gián đoạn qua khu dân cư thì còn nhờ nhà dân tá túc qua đêm, ăn cơm các đoàn cứu trợ. Còn những đoạn rừng núi hoang vu thì chỉ gặm bánh mì và nước lọc rồi ngủ trên máy. Sợ chứ, mình cũng là người chứ có phải thần thánh, trời mưa đất đá trên núi đã no nước, có thể sạt xuống bất cứ lúc nào, phía dưới thì nước lũ chảy ầm ầm.

Rồi ngủ trên máy giữa rừng, bật quạt điện lên thì sợ hết điện, ngày mai máy không đề nổ được để thông đường, mở cửa ra thì muỗi, còn đóng cửa lại thì nóng không chịu được nên giấc ngủ cũng chập chờn.

Khổ, vất vả nhưng đi qua những khu dân cư, thấy nhà cửa cùng bao nhiêu tài sản của bà con bị vùi sâu dưới đá đá, mình muốn vớt lên cho dân nhưng mọi người nói không thể dùng được nữa nên đành phải xúc và đổ sang bên lề càng xót xa hơn; sau lưng mình là từng đoàn xe cứu trợ đang chờ đường thông để vào vùng tâm lũ. Lúc đó, mình không nghĩ gì ngoài quyết tâm, mở đường thông tuyến thật nhanh", anh Phúc kể.

Bỏ tiền nhà ra trước để thông đường sớm nhất

30 năm trong nghề thì có đến 23 năm gắn bó với cung đường miền Tây xứ Nghệ, từ Con Cuông lên đến Kỳ Sơn cũ. Đã chứng kiến rất nhiều trận lũ lớn như các năm 2011, 2018, 2022 nhưng theo ông Nguyễn Xuân Lương, Hạt trưởng Hạt Quản lý đường bộ Mường Xén cho biết, chưa có năm nào lũ to và gây thiệt hại lớn như năm nay. Có những vị trí ngập sâu tới 4m, điển hình như tại vị trí nhà hạt, dù ở trên cao nhưng nước lũ tràn vào ngập tới 2m.

Nước ngập sâu, khối lượng đất đá tràn lên đường lớn, cùng với đó là thời tiết diễn biến phức tạp, mưa liên tục, nhiều vị trí anh em công nhân đang làm thì sạt lở phải lùi máy lại. Để đảm bảo an toàn, hạt tổ chức làm việc thông tầm từ 6h sáng đến khoảng 8h tối, anh em tranh thủ ăn trên máy. Dù khối lượng lượng lớn như vậy nhưng bằng quyết tâm, từ 16h ngày 22/7 bắt đầu tắc đường thì đến 26/7 đã thông một vệt trên toàn bộ tuyến.

Ông Lê Cảnh Tám, Giám đốc Công ty CP 495 cho biết, để thông đường nhanh nhất cho các lực lượng cứu hộ, cứu trợ sớm tiếp cận các vị trí bị lũ quét, đơn vị đã huy động 30 máy xúc các loại, chia làm 30 mũi thi công, cùng gần 50 xe vận chuyển khác nhau. Các công nhân của công ty đã vượt qua muôn vàn khó khăn, thậm chí đối diện với nguy hiểm của bản thân mình.

Hiện chưa có thống kê đầy đủ, nhưng với trách nhiệm của đơn vị quản lý tuyến, công ty đã bỏ trước hàng trăm triệu đồng để tăng cường máy móc, thiết bị, vật tư dự phòng để thông đường nhanh nhất.

Cùng quan điểm, ông Ngô Quốc Hùng, Phó giám đốc Công ty Cổ phần Trung Tín - đơn vị quản lý tuyến quốc lộ 16 cho biết thêm: Tính đến tối 1/8, ở hướng từ Quế Phong sang đã thông đến Km312; còn hướng từ Mường Xén sang thì đã thông vào đến trung tâm xã Nhôn Mai.

Theo ông Hùng, khối lượng sạt lở rất lớn, ở rất nhiều vị trí trong khi quốc lộ 16 là tuyến đường độc đạo, chạy dọc theo sườn đồi, một bên là núi cao, bên còn lại là vực sâu, công địa thi công rất hẹp khiến việc triển khai xe máy gặp rất nhiều khó khăn.

Cùng với đó, thời tiết ở khu vực biên giới những ngày qua thường xuyên có mưa, nên nhiều vị trí thông xong thì phía sau lại bị sạt. Anh em công nhân lại phải quay lại để xử lý. Đặc biệt, hệ thống hạ tầng điện và viễn thông bị hư hại do mưa lũ khiến thông tin liên lạc bị gián đoạn, dẫn đến việc chỉ đạo và triển khai giữa các mũi thi công gặp rất nhiều khó khăn.

"Dù đối mặt với cả quả đồi đã no nước, đất đá phân tầng, lúc nào cũng chờ chực sạt xuống ai dám nói không sợ. Sợ lắm, nhưng anh em cán bộ, công nhân vẫn kiên cường bám đường bám tuyến vì đồng bào đang gặp nạn.

Hiện nay, mỗi ngày công ty phải bỏ tiền túi ra hơn 100 triệu đồng chỉ để thuê thêm xe máy, chưa tính tiền dầu, nhưng chúng tôi vẫn quyết tâm thông đường sớm nhất. Vì trách nhiệm của đơn vị quản tuyến và đặc biệt là vì phía trước là đồng bào đang trong cảnh cơ hàn", ông Hùng chia sẻ.