Bí mật phía sau màn trình diễn trên không qua Quảng trường Đỏ ngày 9/5/2021

Báo Свободная Пресса của Nga chiều 10/5 đăng tải bài viết trong đó tiết lộ những bí mật ít người biết trong cuộc duyệt binh mừng Ngày Chiến thắng được tổ chức hôm 9/5/2021 vừa qua trên Quảng trường Đỏ ở thủ đô Moscow.

Ở rìa dưới cùng của những đám mây, như đã xuất hiện vào ngày 9 tháng 5 vừa qua ở thủ đô Moscow, chỉ có những “át chủ bài của quân đội Nga” mới có thể thực hiện các chuyến bay theo nhóm.

Trở lại thời điểm lúc 9 giờ sáng ngày 9 tháng 5 năm 2021, theo báo Свободная Пресса, thời điểm đó các nhà tổ chức sự kiện duyệt binh vẫn chưa thể biết trước liệu phần trình diễn trên không của Lễ diễu binh Chiến thắng trước có diễn ra hay không bởi tình hình thời tiết lúc đó rõ không ủng hộ, bầu trời vẫn khá u ám.

Các nhà khí tượng học chăm chú vào bầu trời với những dự báo thuận lợi có thể xuất hiện hoặc không. Vào 8/5, thư ký báo chí của Tổng thống Dmitry Peskov thừa nhận rằng trong trường hợp thời tiết xấu, máy bay có thể không bay qua Quảng trường Đỏ.

Để thực hiện các màn trình diễn theo nhóm, các máy bay của Không quân Nga cần tầm nhìn rõ ít nhất 400 mét khi bay dưới đáy các mây trong phạm vi dãn cách mỗi nhóm khoảng 4 km.

9 giờ sáng 9/5, Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu vẫn làm lễ rửa tội và rời khỏi cổng Tháp Spasskaya của Điện Kremlin. Trong khi đó, Tổng thống Vladimir Putin vẫn đang hoàn tất lời chúc mừng kỷ niệm 76 năm Chiến thắng trong Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại, và quyết định cuối cùng về cuộc duyệt binh trên không vẫn chưa được đưa ra.

Các máy bay đã bay phản lực ở chế độ chờ trên các hành lang trên không. Các đội hình trực thăng cũng vậy, chúng đang gầm rú trên bầu trời ở khu vực gần Moscow, nhưng không có đội hình nào nhận được lệnh bay diễu dù giờ theo kế hoạch đã sắp điểm. Tuy nhiên, thời tiết bất ngờ thay đổi, các đám mây tan dần và kế hoạch bay trình diễn vẫn sẽ được thực hiện.

Có rủi ro nào trong việc này đối với những khán giả của cuộc diễu hành không? Trong điều kiện chiến đấu, điều kiện khí tượng tối thiểu cho các chuyến bay hàng không là 250 x 2,5 km, thậm chí có thể ít hơn.

Tuy nhiên, ở đây là những chuyến bay theo nhóm, trong đó, cả trực thăng và máy bay phản lực đều tham gia. Họ phải “xếp hàng” trên không trên đường tiếp cận Quảng trường Đỏ theo một đội hình duy nhất, luôn phải duy trì đội hình chiến đấu và phải bay ở một tốc độ nhất định.

Đây là một nhiệm vụ khó khăn mà chỉ các phi công Nga mới có khả năng thực hiện. Trong lịch sử của các cuộc diễu hành quân sự kỷ niệm Ngày Chiến thắng, phần trình diễn trên không qua Moscow đã bị hủy bỏ ba lần.

Trong Lễ diễu hành của những người chiến thắng vào ngày 24 tháng 6 năm 1945, cũng như vào ngày 9 tháng 5 năm 2017 và ngày 9 tháng 5 năm 2019. Lễ diễu hành đầu tiên (năm 45) đã không có phần trình điễn của Không quân do mưa lớn và mây thấp.

Sự an toàn được đặt lên hàng đầu - sau đó các máy bay cũng đã sẵn sàng bay vòng quanh Moscow, nhưng đường bay tới Quảng trường Đỏ đã không được mở cho họ, mặc dù họ đang mong đợi được thời tiết ủng hộ.

Nhưng năm nay, các phi công đã rất may mắn. Để được bay trình diễn, những phi công ưu tú đã “vượt qua” 30-40 nghìn km trong các chuyến bay huấn luyện.

Lịch sử của các cuộc duyệt binh trên không ở Nga đã lùi về quá khứ xa xôi - với sự phát triển của ngành hàng không, việc trình diễn các máy bay mới trở nên thường xuyên.

Năm 1911, Triển lãm Hàng không Quốc tế đầu tiên được tổ chức tại Nga - tại Mikhailovsky Manege ở thành phố St.Petersburg. Sau đó, 19 chiếc máy bay của các nhà sản xuất thế giới và trong nước đã được trình diễn.

Nhưng lịch sử thực tế của các cuộc triển lãm hàng không trong nước bắt đầu vào ngày 1 tháng 5 năm 1918, khi cuộc diễu hành quân sự và hàng không đầu tiên của nước cộng hòa Xô Viết mới diễn ra trên cánh đồng Khodynskoye.

Vài chục máy bay đã tham gia, trong đó đáng kể nhất là máy bay hai cánh Nieuport-XXI. Hơn nữa, kể từ ngày 18 tháng 8 năm 1933, khi lễ kỷ niệm Ngày thành lập Lực lượng Không quân Liên Xô được công bố, các cuộc duyệt binh trên không được tổ chức thường xuyên, đầu tiên là trên thao trường Khodynskoye, sau đó là trên Quảng trường Đỏ.

Một trong những cuộc trình diễn lớn nhất là cuộc duyệt binh trên không vào năm 1939 - khi đó khoảng 200 máy bay huấn luyện đã bay trên bầu trời Moscow.

Sự kiện này được tổ chức bất thường, nhưng, theo quy luật, có khoảng ba lần một năm, để tôn vinh những ngày lễ. Trong Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại, chúng đã không còn được tổ chức và chỉ được nối lại sau này.

Không thành công nhất là cuộc duyệt binh trên không vào ngày 1 tháng 5 năm 1952, do con trai của Joseph Stalin, Thiếu tướng Hàng không Vasily Stalin chỉ huy. Sau đó, hai trong số các máy bay ném bom phản lực mới nhất Il-28 đã bị rơi, không đến được Moscow do thời tiết xấu.

Các chuyến bay qua Moscow tạm thời bị dừng, nhưng đã được nối lại vào năm 1957 để chứng tỏ sức mạnh đang phát triển của hàng không Nga. Trong lịch sử của nước Nga hiện đại, các cuộc diễu binh trên không cũng đã trở thành một thuộc tính bắt buộc của các cuộc diễu binh quân sự vào ngày 9/5 nhân Ngày Chiến thắng.

Vào năm 2020, do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, hầu hết các sự kiện trong lễ kỷ niệm 75 năm Chiến thắng trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại 1941-1945, bao gồm cả Lễ diễu hành Chiến thắng đã được lên kế hoạch trên Quảng trường Đỏ ở Moscow, đã được thay thế bằng một cuộc diễn ra cuộc diễu hành trên không duy nhất.

Năm 2020, cuộc diễu hành trên không của quân đội Nga đã trở thành sự kiện lớn nhất trong lịch sử hiện đại khi có tới 600 máy bay trực thăng và máy bay phản lực đã bay trên bầu trời toàn lãnh thổ. Trong số này, 75 chiếc đã bay trình diễn trên bầu trời thủ đô qua Quảng trường Đỏ.

Từ mặt đất, mọi thứ được nhìn thấy đơn giản - máy bay trực thăng bay qua, tiếp theo là máy bay hạng nặng, sau đó là máy bay chiến đấu, máy bay cường kích – Đại tá Anatoly Omelchenko cựu chỉ huy của Trung tâm triển lãm thiết bị hàng không, cựu chỉ huy đội nhào lộn trên không “Hiệp sĩ Nga”, nói.

Tuy nhiên, trên thực tế, đây là một cơ chế hoạt động rất phức tạp, trong đó bản thân phi công và các nhân viên dẫn đường, khí tượng và các dịch vụ khác đều phải tham gia hiệp đồng chặt chẽ với nhau.

Hãy tưởng tượng, trực thăng cất cánh từ Torzhok, máy bay ném bom chiến lược Tu-160 và Tu-95MS cất cánh từ Engels và từ các sân bay khác, một phần máy bay chiến đấu từ các nhóm nhào lộn "Hiệp sĩ Nga" và "Swifts" từ khu vực Moscow...

Toàn bộ phi đoàn trên không này, nơi tốc độ, thời gian bay, cơ hội cơ động khác nhau, cần được kết hợp thành một đội hình duy nhất để có thể bay qua Quảng trường Đỏ của Moscow một cách ấn tượng, chính xác và an toàn trên. Tất cả phải chỉ diễn ra trong khoảng thời gian kéo dài 5 phút.

Cựu phi công của ông Putin kể về các chuyến bay của Tổng thống