Bịt lỗ hổng lái xe nghiện ma tuý

Ban ATGT tỉnh Hải Dương tổ chức cho các lái xe kiểm tra, xét nghiệm phát hiện ma túy tại BV Đại học Kỹ thuật y tế Hải Dương - Ảnh: Việt Hòa

Sau vụ lái xe container dương tính với ma túy gây TNGT kinh hoàng ở Long An hôm 2/1 khiến 4 người tử vong, 18 người bị thương, nhiều địa phương trên toàn quốc đồng loạt tổng kiểm tra ma túy lái xe. Đây là một quy định đã có từ lâu, nhưng thời gian qua bị buông lỏng, hoặc thực hiện mang tính hình thức.

Lỗ hổng từ việc để lái xe tự lo

Là một lái xe đường dài, anh Nguyễn Văn L. (Đắk Lắk) cho hay, hàng năm, doanh nghiệp (DN) vận tải nơi anh làm việc đều yêu cầu lái xe khám sức khỏe, trong đó có test ma túy. Tuy nhiên, việc khám sức khỏe, lái xe phải tự lo, nên lái xe chỉ cần bỏ ra vài trăm nghìn đồng là có một giấy khám sức khỏe đạt chuẩn mang về nộp cho DN.

Tỉnh Đắk Lắk đã thành lập đoàn kiểm tra liên ngành nhằm kiểm soát lái xe sử dụng ma túy từ năm 2014. Tuy nhiên, do chưa có sự thống nhất giữa các đơn vị liên quan, nên không tổ chức test tập trung mà giao cho DN kinh doanh vận tải “tự lo”, còn cơ quan chức năng chỉ kiểm tra đột xuất khi cần. Do không có sự giám sát chặt chẽ của cơ quan có thẩm quyền, nên nếu lái xe có sử dụng chất ma túy cũng dễ dàng đối phó với cơ quan chức năng bằng cách lo một giấy khám đủ điều kiện sức khỏe về nộp là được.

Thực trạng này diễn ra khá phổ biến ở các tỉnh, khi mà quy định khám sức khỏe định kỳ được thực hiện theo kiểu “miễn lái xe có giấy khám sức khỏe định kỳ nộp về” mà không có sự kiểm tra tập trung, giám sát quá trình kiểm tra sức khỏe. Ông Nguyễn Văn Thanh, Phó chủ tịch Hiệp hội Vận tải tỉnh Bình Dương cho rằng: “Vấn đề này thuận tiện cho lái xe và DN chủ động thời gian nhưng cũng bất cập cho những trường hợp cố tình gian dối, che giấu nếu lái xe đó sử dụng chất ma túy”, ông Thanh nói.

Thông tin từ Sở GTVT Cần Thơ cho biết, hiện địa phương có trên 500 DN kinh doanh vận tải với trên 6.000 phương tiện và lái xe do đơn vị kinh doanh vận tải trực tiếp quản lý. Gần đây nhất, Thanh tra Sở GTVT TP Cần Thơ phối hợp cùng Tổng cục Đường bộ Việt Nam kiểm tra việc thực hiện các quy định về điều kiện kinh doanh vận tải, nhưng cũng chỉ kiểm tra được việc các lái xe đều có giấy khám sức khỏe còn thời hạn và giấy phép sức khỏe ghi không sử dụng ma túy. Về việc tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho lái xe, có một số DN không đăng ký tổ chức khám sức khỏe cho lái xe với cơ sở khám, chữa bệnh mà yêu cầu lái xe tự đi khám sức khỏe theo định kỳ và gửi về DN.

Ông Nguyễn Quả, Chánh thanh tra Sở GTVT tỉnh Bình Định cho biết, năm 2018, đã tiến hành kiểm tra 9 DN vận tải trên địa bàn với gần 100 lái xe. Qua kiểm tra, đa số các lái xe đều có giấy khám sức khỏe định kì, nhưng có một số DN tổ chức kiểm tra sức khỏe lái xe và lưu trữ vào hồ sơ lái xe của DN. Tuy nhiên, còn nhiều đơn vị để lái xe tự đi kiểm tra sức khỏe rồi nộp giấy khám về.

Ông Nguyễn Trường Hận, Phó giám đốc Sở GTVT tỉnh Bạc Liêu cho biết, hiện địa bàn có trên 100 DN vận tải, với trên 2.000 lái xe. Trong đợt kiểm tra các DN vận tải trên địa bàn mới đây, vẫn còn lái xe của một số đơn vị kinh doanh vận tải có giấy khám sức khỏe, nhưng đã hết hạn, hoặc  giấy khám sức khỏe có kết luận của cơ quan y tế nhưng còn chung chung, chưa cụ thể, rõ ràng. Những trường hợp này, cơ quan chức năng sẽ xử lý đối với DN vận tải vì không tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho lái xe theo quy định.

Lực lượng chức năng kiểm tra lái xe taxi ở Bạc Liêu - Ảnh: Hồng Thủy

Tổ chức khám tập trung, giám sát chặt

Từ năm 2014 đến nay, Ban ATGT tỉnh Hải Dương đã tổ chức tổng kiểm tra sức khỏe lái xe tất cả các DN vận tải như xe tải, xe khách, taxi… Việc tổng kiểm tra sức khỏe được tổ chức theo hình thức tập trung, kinh phí do Ban ATGT tỉnh phụ trách. Ban ATGT có kế hoạch gửi cho các DN vận tải, hiệp hội vận tải yêu cầu ngày, giờ cụ thể, đưa lái xe tới cơ sở y tế đã được chuẩn bị trước để tiến hành kiểm tra sức khỏe, test ma túy với sự giám sát chặt chẽ của Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Công an tỉnh từ khâu lấy mẫu tới xét nghiệm, ra kết quả.

Năm 2014, Hải Dương kiểm tra ma túy đối với 1.756 lái xe, phát hiện 61 lái xe dương tính với ma túy. Tới năm 2018, kiểm tra 2.000 lái xe, phát hiện 27 trường hợp dương tính với ma túy. Tất cả các trường hợp này được chuyển danh sách về Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy để điều tra làm rõ; Đồng thời, yêu cầu DN vận tải chấm dứt hợp đồng lao động. “Chúng tôi luôn xác định nếu để một đối tượng nghiện ma túy lọt vào đội ngũ lái xe, điều khiển phương tiện tham gia giao thông thì hậu quả sẽ khôn lường. Vì vậy, việc kiểm tra sức khỏe, test ma túy được Hải Dương làm nghiêm túc, kiên trì suốt 5 năm qua và sẽ tiếp tục duy trì trong những năm tiếp theo”, ông Lê Đình Long, Giám đốc Sở GTVT Hải Dương cho biết.

Tại TP.HCM, năm 2018, qua kiểm tra các DN vận tải, Thanh tra Sở GTVT đã phát hiện 14 trường hợp vi phạm không tổ chức kiểm tra sức khỏe cho các lái xe với tổng số tiền xử phạt 42 triệu đồng. Ông Nguyễn Ngọc Tường, Phó ban chuyên trách Ban ATGT TP HCM cho hay, một số đợt kiểm tra sức khỏe có phát hiện lái xe xe tải, xe container dùng ma túy khi chạy đường dài. Để chấn chỉnh, Sở GTVT thành phố phải tăng cường chỉ đạo các DN vận tải, chủ xe ý thức hơn trong tuyển chọn các lái xe, tổ chức kiểm tra sức khỏe cho các lái xe theo định kỳ. DN phải lưu ý không nên giao khoán xe cho lái xe; thường xuyên kiểm tra, giám sát lái xe để phát hiện biểu hiện sử dụng ma túy, rượu bia, mệt mỏi dẫn đến ngủ gật…

Tại Hải Phòng, nơi có lượng xe tải, xe container nhiều thứ 2 cả nước (sau TP.HCM), ông Ngô Hồng Quang, Trưởng phòng Vận tải (Sở GTVT Hải Phòng) cho biết: Toàn thành phố có 1.474 DN vận tải hàng hóa bằng container với 12.317 xe container; 3.544 DN vận tải bằng xe tải với 7.886 xe...

Ngày 3/1, Giám đốc Sở GTVT Hải Phòng Nguyễn Đức Thọ ký Văn bản số 12 gửi các cơ quan, đơn vị, DN vận tải yêu cầu tổng kiểm tra khám sức khỏe định kỳ cho lái xe thuộc đơn vị mình quản lý trước ngày 31/1. Văn bản nêu rõ, các lái xe không đủ sức khỏe, nghiện ma túy kiên quyết cho nghỉ việc và DN vận tải chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu để lái xe của mình vi phạm pháp luật.  

Bà Phan Thị Thu Hiền, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ VN: Sẽ nâng chế tài xử phạt doanh nghiệp không kiểm tra ma túy lái xe Theo quy định tại Thông tư liên tịch số 24/2015 giữa Bộ GTVT và Bộ Y tế, lái xe có sử dụng ma tuý không đủ điều kiện để lái xe. Như vậy, khi phát hiện lái xe sử dụng ma tuý DN không được giao xe cho lái xe điều khiển. Nghị định 46/2016 quy định: Lái xe không chấp hành yêu cầu kiểm tra về chất ma tuý của người thi hành công vụ sẽ bị phạt tiền từ 16 - 18 triệu đồng, tước quyền sử dụng GPLX từ 4 - 6 tháng. Theo quy định tại Thông tư 10/2015 của Bộ GTVT, DN vận tải phải tổ chức khám sức khỏe khi tuyển dụng, khám sức khỏe định kỳ cho lái xe và chỉ sử dụng lái xe có đủ sức khỏe theo quy định của Bộ Y tế. Trường hợp không thực hiện sẽ bị xử lý: lần 1, chấn chỉnh, nhắc nhở và yêu cầu khắc phục; vi phạm từ lần 2 trở lên trong thời hạn 1 năm. Tổng cục sẽ tiếp tục chỉ đạo các DN vận tải thực hiện nghiêm việc khám sức khỏe định kỳ lái xe, lựa chọn những cơ sở y tế uy tín tổ chức khám và phải có sự giám sát trong quá trình thực hiện khám. Các Sở GTVT phải phối hợp với ngành y tế địa phương xây dựng kế hoạch kiểm tra ma túy hàng năm nhằm ngăn chặn và loại bỏ những lái xe có sử dụng ma túy. Tổng cục sẽ nghiên cứu sửa đổi Nghị định 46/2016 nâng chế tài xử phạt đối với các DN vận tải không tổ chức khám sức khỏe, kiểm tra ma túy lái xe theo quy định. Trần Duy (Ghi) Cần lập “ngân hàng thông tin” về sức khỏe lái xe Ông Lê Văn Tiến, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải hàng hóa đường bộ Hải Phòng cho biết, đã có thực tế lái xe xe không đủ điều kiện sức khỏe, nghiện ma túy ở DN này, bị sa thải nhưng lại  mang hồ sơ đến DN khác xin việc. Doanh nghiệp tiếp nhận lái xe này không hề biết rằng anh ta đã có “vết” ở đơn vị trước đó. “Chúng tôi đề nghị Sở GTVT, Ban ATGT phối hợp với Hiệp hội Vận tải tổng kiểm tra sức khỏe lái xe, nên lập một “ngân hàng thông tin” về sức khỏe lái xe để các doanh nghiệp vận tải có thể nắm được, kiên quyết loại bỏ ngay từ đầu những người không đủ điều kiện sức khỏe, nghiện ma túy…”, ông Tiến nêu ý kiến. Việt Hòa

Nghệ An: Khám sức khỏe tập trung, loại bỏ lái xe nghiện ma túy