Bộ trưởng Xây dựng "không dám" cam kết xử lý xây dựng sai phép

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà trả lời chất vấn của các ĐBQH tại phiên họp thứ 13 của Uỷ ban TVQH

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà đã trả lời như vậy trước câu hỏi chất vấn tại phiên họp 13 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, khi đề cập về tình trạng xây dựng sai phép, không phép diễn ra thời gian qua.

Nội dung chất vấn Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà diễn ra sáng 16/8 tập trung vào nhóm vấn đề: Công tác quản lý nhà nước về quy hoạch xây dựng, kiến trúc đô thị, hạ tầng kỹ thuật đô thị; Việc hướng dẫn, kiểm tra, quản lý sử dụng đất xây dựng đô thị theo quy hoạch và kế hoạch phát triển gắn với giao thông đô thị.

Là người đầu tiên chất vấn Bộ trưởng Phạm Hồng Hà, ĐB Nguyễn Thị Kim Thuý (Đà Nẵng) nêu hàng loạt vấn đề bức xúc trong công tác quy hoạch hiện nay. “Thực thế cho thấy quy hoạch thiếu tầm nhìn, hầu hết có vấn đề môi trường như rác thải, ùn tắc giao thông, thiếu trầm trọng khu vui chơi, giải trí, có nơi đầu tư mới nhưng phố xá nhếch nhác. Bộ trưởng nhìn nhận ra sao? Có giải pháp nào cho tình trạng biết trước quy hoạch để trục lợi?” – ĐB Thuý chất vấn.

Một vấn đề khác được nữ ĐB này chỉ ra là tình trạng buông lỏng quy hoạch dẫn đến lệch lạc, biến đường thẳng thành cong, sân golf trong sân bay, vi phạm xây dựng về phòng cháy. “Dĩ nhiên trách nhiệm địa phương là chính nhưng Bộ trưởng chỉ đạo thế nào, đã xử lý trách nhiệm ai chưa?” – bà Thuý đặt câu hỏi.

ĐB Nguyễn Thanh Thuỷ (Hậu Giang) nêu thực tế lâu nay cử tri bức xúc tình trạng xây dựng không phép, sai phép, lấn chiếm đất công, rừng đặc dụng, đất nông nghiệp và cả quốc phòng. “Điều đáng nói thanh tra chuyên ngành có các ngành chức năng để thực hiện nhưng việc xử lý chưa nghiêm, còn tình trạng đó xảy ra. Bộ trưởng cho biết trách nhiệm của mình, có cam kết không để tình trạng này thời gian tới xảy ra, có xử lý nghiêm xây trái phép sai phép hay không?” – ĐB Thuỷ chất vấn. 

Trả lời chất vấn của ĐB, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cho biết, tốc độ đô thị hoá đạt 3,7% với 805 đô thị, đóng góp hết sức tích cực cho phát triển kinh tế. Tuy nhiên, còn hạn chế nổi lên là chất lượng lập quy hoạch. “Tầm nhìn quy hoạch có cái chưa đảm bảo, có cái ngắn quá, cái dài quá. Tức là khi tính toán, dự báo số liệu đưa ra mục tiêu nội dung, quy trình chưa phù hợp với điều kiện kinh tế cụ thể của đất nước, dẫn đến tính khả thi chưa được tốt. Sự khớp nối, thống nhất, đồng bộ giữa các quy hoạch chưa tốt cũng ảnh hưởng tới chất lượng quy hoạch” – Bộ trưởng Hà thừa nhận thực trạng tồn tại.

Cùng với đó, Bộ trưởng cho rằng tính toán điều kiện thực hiện chưa đảm bảo, đặc biệt là nguồn lực và tiến độ, vì thế nhiều khi có chậm, dẫn tới một số điểm quy hoạch treo.

Đề cập đến hạn chế về tổ chức quản lý và thực hiện, Bộ trưởng xây dựng thừa nhận việc tổ chức, quản lý quy hoạch còn chậm và không đồng bộ, chắp vá. Cái đáng lẽ làm trước lại làm sau, đáng làm toàn phần lại làm một phần. Nguyên nhân do cơ quan quản lý nhà nước làm không thật đúng chức trách.

Bên cạnh đó, việc giám sát của cộng đồng cũng hạn chế. Thanh tra kiểm tra có thực hiện, nhưng có lúc không thường xuyên liên tục, xử lý một số vụ chưa cương quyết kịp thời tạo tiền lệ nhất định cho vi phạm lần sau.

Đồng ý với ĐB Thuý rằng có lúc tổ chức thực hiện quy hoạch bị buông lỏng, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cho rằng việc này gây ra hệ luỵ như ùn tắc, ngập lụt, sử dụng đất không hiệu quả, lấn chiếm với mục đích sử dụng khác nhau, vi phạm cấp phép, sai phép...

Bộ trưởng đặt ra câu hỏi “Có trục lợi hay không trong lập tổ chức thực hiện quy hoạch”, và trả lời ngay câu hỏi này. Theo ông, cơ bản tổng thể không có nhưng ở một số trường hợp cụ thể, có biểu hiện trục lợi, lợi ích nhóm trong xây dựng quy hoạch.

Về trách nhiệm của Bộ Xây dựng trong việc quản lý Nhà nước, Bộ trưởng thừa nhận hạn chế trong xây dựng thể chế, nhất là phương pháp luận, tính toán quy chuẩn, tiêu chuẩn, mô hình đô thị... còn chưa phù hợp với điều kiện phát triển rất nhanh của đất nước; Thủ tục trình tự có điểm còn phức tạp, có cái nặng về mục tiêu quản lý nhưng thiếu tính khả thi trên thực tiễn. “Bộ chịu trách nhiệm việc này” – Bộ trưởng nói và giải trình thêm, việc phối hợp kiểm tra, thanh tra chưa thường xuyên, chưa chặt chẽ để có thể sớm phát hiện vấn đề bất cập trong thực tiễn.

Về quy hoạch không phép, sai phép, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà thừa nhận đây là thực tiễn có thật, hiện nay đã có chỉ đạo tăng cường quản lý. Theo Bộ trưởng Xây dựng, hiện nay tỉ lệ xây dựng sai phép giảm dần nhưng còn rất lớn. Bình quân năm 2016, khoảng 13% tổng số công trình xây dựng có sai phép, lên đến hơn 15.000 sai phạm sai phép và không phép. “Con số này là hơi nhiều” – Bộ trưởng nhận xét.

Trước câu hỏi của ĐB Nguyễn Thanh Thuỷ về việc Bộ trưởng có cam kết chấm dứt tình trạng xây dựng không phép, sai phép hay không, Bộ trưởng Hà chia sẻ rằng đây là câu hỏi rất khó. “Chúng tôi nhận trách nhiệm của mình về việc này, nhưng cam kết có chấm dứt tình trạng xây dựng không pháp hay sai phép hay không, cá nhân tôi, dù hết sức trách nhiệm cũng không dám cam kết trong một thời gian ngắn tới có thể giảm được tình trạng này” – Bộ trưởng giãi bày, đồng thời khẳng định việc này cần có sự phối hợp đồng bộ, chặt chẽ giữa các cấp, các ngành và địa phương, về phía Bộ cũng sẽ tập trung  xử lý thanh tra cụ thể một số điểm vi phạm.

Chủ động sắp xếp lại các cơ quan báo chí, không chờ quy hoạch