Khi công nghệ không còn chỉ là lý thuyết 

Khi ông Trần Hữu Nghĩa – giám đốc một công ty khai thác khoáng sản ở Nghệ An – đứng lặng người trước một cánh tay robot, trong khi đám đông xung quanh vẫn còn đang mải ngắm máy in 3D hay loay hoay tìm đường vào hội trường chính.

AWP - series Robot Trạm làm việc xếp pallet; Tải trọng: 20-50 KgTầm với: 1480 - 1980mm.

Con robot không to lớn, không ồn ào, nhẹ nhàng gắp một tảng đá mô phỏng, xoay một vòng 360 độ, quét dữ liệu bằng cảm biến tích hợp AI, phân tích thành phần và tự đưa ra quyết định: nên giữ, nên nghiền hay nên loại bỏ. Ông Nghĩa cho biết: "30 năm làm mỏ, tôi chưa từng thấy công nghệ nào như vậy".

Diễn đàn năm nay không giống những lần trước – nơi mà công nghệ chỉ nằm trong slide và khẩu hiệu. Tại đây, công nghệ được bật nguồn, vận hành thực tế và khiến người ta phải gật gù tán thưởng.

Gian trưng bày của ngành khoáng sản hiện ra như một bộ phim viễn tưởng: Robot tự hành trong lòng mỏ sâu 1.000m, camera IoT gắn trên cần cẩu, phân tích hình ảnh trong thời gian thực AI cảnh báo sạt lở trước 24 giờ.

Digital Twin – bản sao ảo của nhà máy khai thác và một mỏ số hóa mô phỏng, nơi drone khảo sát địa hình, xe tự hành vận chuyển quặng, AI giám sát khí độc và robot phân loại quặng hoạt động ăn khớp như một bản nhạc công nghiệp. Một kỹ sư trò chuyện với PV Báo Xây dựng: "Tại Bắc Kạn, Mông Dương đã có những dây chuyền như thế chạy rồi chị ạ!".

Chuyển đổi số không còn là lựa chọn mà là sinh tồn

Ông Trịnh Văn Lâm, Phó chủ tịch Hiệp hội Khoáng sản chia sẻ về khó khăn: "Doanh nghiệp ngành này đang mắc kẹt bởi giá nguyên liệu bấp bênh, chi phí vận hành cao, thiếu nhân công, rủi ro an toàn luôn rình rập. Chuyển đổi số không còn là lựa chọn mà đó là sinh tồn".

Thế nhưng có những con số không biết nói dối khi PV chúng tôi nhận được các chia sẻ về một nhà máy ở Quảng Ninh sau khi lắp AI đã giảm 23% thời gian dừng máy, tiết kiệm 19% chi phí bảo trì;

Một doanh nghiệp tại Lào Cai dùng dữ liệu lớn để tối ưu lịch khai thác, giúp giành được hợp đồng xuất khẩu sang Nhật Bản; Những công nghệ từng xa lạ, giờ đang giúp doanh nghiệp Việt đứng vững – thậm chí tiến lên.

Trước khi rời triển lãm, ông Trần Hữu Nghĩa quay lại nhìn con robot cánh tay đang vươn ra. Ông lấy điện thoại chụp một tấm ảnh và gửi cho con trai – người đang học điều khiển tự động ở Hà Nội với niềm vui sáng bừng trên khuôn mặt.

Tại diễn đàn "Chuyển đổi số và Công nghiệp thông minh" không chỉ kết thúc bằng những tràng pháo tay hay ký kết hợp đồng. Nó để lại những cái gật đầu âm thầm của những người từng nghi ngại, từng lặng lẽ quan sát, và giờ đây sẵn sàng chuyển mình. Bởi trong kỷ nguyên mới, ai chần chừ là người chậm. Nhưng ai dám gật đầu, dù chỉ một lần, sẽ là người mở cửa tương lai.