“Cát tặc” lộng hành, sông Lam kêu cứu

Sông Lam đang bị cát tặc lộng hành

Đến thời điểm hiện tại, trên sông Lam chảy qua địa bàn huyện Tương Dương (Nghệ An) chưa có một điểm nào được cơ quan chức năng cấp phép khai thác cát. Nhưng thực tế, tình trạng khai thác cát trái phép vẫn diễn ra thường ngày gây thất thoát tài nguyên, tàn phá môi trường.

Nhộn nhịp công trường khai thác cát

Những ngày đầu tháng 5, đi dọc tuyến QL7, đoạn qua địa bàn xã Thạch Giám, Xá Lượng, dễ dàng bắt gặp những chiếc tàu ngang nhiên hút cát trên dòng sông Lam. Cụ thể, trong sáng 5/5, có hai thuyền cỡ lớn đang hút cát giữa dòng sông Lam, đoạn qua địa bàn bản Thạch Dương, xã Thạch Giám. Khoảng 11h, trên đoạn sông Lam chảy qua bản Thạch Dương, có một tàu cỡ lớn đang hút cát giữa dòng sông Lam, ven bờ sông là 3 - 4 chiếc tàu hút cát lớn đang neo đậu sát mép bờ với những chiếc vòi rồng hút cát lên bãi tập kết. Ngay cạnh đó, một con đường đất hằn những vệt bánh xe lộ ra để vận chuyển cát đi. Cách đó không xa về phía thượng nguồn (ngay chân cầu treo Cửa Rào 2), hai chiếc tàu khai thác cát mang nhiều vòi rồng cũng đang nằm chờ “đục khoét” dòng sông Lam.

Nhờ một người quen “mách nước”, chúng tôi dễ dàng tiếp cận bến bãi tập kết cát chính của “cát tặc” tại chòm Hoa Đông, xã Thạch Giám. Từ QL7, men theo con đường đất đã xuống cấp nghiêm trọng, hằn đầy vệt bánh xe, chúng tôi ra phía sau Bệnh viện Đa khoa huyện Tương Dương. Tại đây, một “đại công trường” tập kết cát dần hé lộ. Mới đi được nửa đoạn đường, nhóm phóng viên đã bắt gặp những chiếc xe tải hạng nặng, nhẹ mang logo Công ty Trường Vinh, Công ty Hoàng Hải Băng, Công ty Việt Bắc đang dừng đỗ, chờ tới lượt lấy cát chở đi tiêu thụ. Trong khi đó, một chiếc máy xúc cỡ lớn đang làm việc hết công suất để đưa từng khối cát chất đầy thùng xe tải logo Công ty Việt Bắc. Theo ước tính, mỗi ngày tại đây có hàng chục lượt xe tải lớn nhỏ chở hàng trăm khối cát đi tiêu thụ.

Xã không nắm rõ (?!)

Những bến bãi trải dài, bị múc nham nhở thành hố lồi lõm khiến bờ sông Lam chẳng khác gì tấm áo rách. Nhiều máy xúc cát nằm “nghỉ” giữa ca ngay bãi tập kết và cả trong nhà dân. Khi được hỏi về thực trạng này, một phụ nữ trung tuổi cạnh “công trường” tập kết cát tỏ vẻ không hài lòng: “Chú quay phim, chụp ảnh làm gì, để người ta làm ăn”.

Trong khi đó, ông Nguyễn Đình Công, một người dân sống trong vùng cho biết: “Ở đây có ba kho (ý nói 3 bãi tập kết cát - PV), một kho của ba nhà, một kho của một nhà, bà này ở trên Cửa Rào. Hầu như cát tập kết ở đây đều được tàu hút trên Cửa Rào đưa về”.

Ông Công bức xúc: “Đường sá bị xe tải chở cát đi lại nhiều cày nát hết. Bà con chúng tôi cũng kêu nhiều nhưng không được giải quyết. Xã và huyện có về kiểm tra nhưng vẫn thấy việc khai thác cát diễn ra bình thường”.

Ông Mạc Văn Nguyên, Chủ tịch UBND xã Thạch Giám cho biết: “Vừa rồi có đoàn của Sở Tài nguyên & Môi trường, Sở Xây dựng tới đây để khảo sát quy hoạch cấp điểm khai thác cát và xã có đi cùng. Còn xã không nắm được quy trình ai cấp phép, ai cấp cho họ khai thác”.

Ông Nguyên cho biết thêm, phần đất nơi tập kết cát là do các đơn vị khai thác cát mượn đất cá nhân của các hộ dân ở gần đó. “Xã vừa rồi có lập đoàn đi kiểm tra nhưng họ không khai thác mà chỉ có các đống cát ở đó thôi”, ông Nguyên nói.

“Cát tặc” lại hoành hành, dân mất ăn mất ngủ