Tổng thống Mỹ thông báo Washington chính thức xem lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) là “một tổ chức khủng bố”. Động thái làm leo thang căng thẳng giữa Washington - Tehran kể từ sau quyết định đơn phương rút khỏi hiệp ước hạt nhân với Iran của chính quyền Tổng thống Donald Trump.
Bước dạo đầu của trừng phạt
Tuyên bố của ông Trump ngày 8/4 (theo giờ Mỹ, tức ngày 9/4 theo giờ VN) nêu rõ cáo buộc: “Iran không chỉ là nước tài trợ khủng bố, mà IRGC còn tích cực tham gia, tái thúc đẩy khủng bố như công cụ của Nhà nước Hồi giáo”.
Động thái này đánh dấu lần đầu tiên Washington gán mác cho quân đội của một quốc gia khác có chủ quyền là “một tổ chức khủng bố”. Qua đó, sẽ cho phép Mỹ áp các lệnh trừng phạt tiếp theo lên IRGC và những tổ chức liên quan, đặc biệt ảnh hưởng đến lĩnh vực kinh doanh, do sự tham gia của lực lượng này vào nền kinh tế Iran là rất sâu rộng.
Một số thực thể của IRGC và các tổ chức liên kết đã bị Mỹ đưa vào danh sách phải hứng chịu trừng phạt vì các hoạt động bị cáo buộc mà Washington cho là “hỗ trợ cho khủng bố và vi phạm nhân quyền”. “Nếu bạn đang làm kinh doanh với lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran, tức là bạn đang tài trợ cho khủng bố”, ông Trump nêu rõ.
Bảo vệ quyết định của Tổng thống, Ngoại trưởng Mike Pompeo tổ chức họp báo và giải thích rằng, Mỹ sẽ tiếp tục trừng phạt và gây áp lực với Iran để buộc nước này “hành xử như một quốc gia bình thường”, đồng thời kêu gọi các đồng minh của Mỹ hành động tương tự. Cũng theo ông Pompeo, “các biện pháp trừng phạt sẽ được áp đặt trong vòng một tuần tới”.
“Mồi lửa” cho căng thẳng Trung Đông
Một số quan chức Lầu Năm Góc, bao gồm Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, Tướng Joseph Dunford đã bày tỏ lo ngại về sự an toàn của quân đội Mỹ tại Trung Đông sau quyết định của Nhà Trắng, theo tờ Wall Street Journal.
Giới chức quân sự cảnh báo việc định danh này có thể gây ra những bất lợi cho các lực lượng Mỹ tại Trung Đông mà không làm ảnh hưởng nhiều tới nền kinh tế Iran. Nguồn tin quân sự còn cho biết, Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) cũng phản đối động thái này.
Tất nhiên, Cộng hòa Hồi giáo Iran đã phản ứng gay gắt trước động thái mới của Mỹ. Theo đó, Tehran thề sẽ trả đũa bằng cách tuyên bố “lực lượng Mỹ ở Trung Đông là một tổ chức khủng bố”.
Hội đồng An ninh quốc gia Iran phản ứng bằng quyết định sẽ xem Bộ Tư lệnh Trung ương Hoa Kỳ (Centcom) là “một tổ chức khủng bố” sau khi Ngoại trưởng Javad Zarif viết thư kêu gọi Tổng thống Hassan Rouhani đáp trả như vậy.
Centcom là một nhánh trực thuộc Bộ Quốc phòng Mỹ, giám sát các lợi ích an ninh của Washington trên toàn khu vực trung tâm của bản đồ thế giới, nổi bật nhất là Afghanistan, Iraq, Iran, Pakistan và Syria.
Trước đó, Nghị viện Iran đã cảnh báo về “hành động đối ứng” đáp trả bất kỳ động thái nào của Mỹ ngay khi tin tức về kế hoạch của chính quyền ông Trump lần đầu tiên được tiết lộ.
Được lập ra sau Cách mạng Hồi giáo Iran năm 1979, IRGC là đơn vị quân sự tinh nhuệ nhất của Iran, bên cạnh lực lượng quân đội và cảnh sát nước này. IRGC có trách nhiệm bảo vệ chế độ Hồi giáo khỏi các mối đe dọa từ trong và ngoài nước. Ngày nay, IRGC đã trở thành một lực lượng quân sự, chính trị và kinh tế lớn ở Iran, có mối quan hệ chặt chẽ với lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei và nhiều nhân vật cấp cao khác. Lực lượng này ước tính có hơn 150.000 nhân viên hoạt động trong các lực lượng bộ binh, hải quân, không quân và tên lửa riêng. IRGC cũng có các lực lượng đặc biệt, được biết tới với tên gọi Lực lượng Quds, một nhánh viễn chinh của quân đội Iran, được giao nhiệm vụ hoạt động ở nước ngoài.
Tuy nhiên, sự vươn lên mạnh mẽ của Iran về sức mạnh quân sự trong khu vực được cho là mối lo ngại đối với Mỹ cũng như đồng minh của Mỹ ở Trung Đông, bao gồm Israel.
Hãng tin RT bình luận rằng, mặc dù đã tàn phá Iraq 2 lần với các cuộc chiến khiến hàng nghìn người Iraq thiệt mạng, Mỹ vẫn coi ảnh hưởng của Iran là mối nguy hiểm chính đối với Washington, cũng như cáo buộc các lực lượng ủy thác của IRGC giết chết hơn 600 quân nhân Mỹ.
Washington cũng thường xuyên cáo buộc IRGC gây ảnh hưởng ở những nơi khác của Trung Đông bằng cách cung cấp tiền, vũ khí, công nghệ, đào tạo và tư vấn cho các chính phủ đồng minh và các nhóm vũ trang thông qua lực lượng Quds.
Sự đối kháng ngày càng gia tăng giữa Iran và Mỹ dự kiến sẽ thổi bùng lên căng thẳng quân sự, làm tiếp tục nóng chảo lửa Trung Đông, vốn đã không bình yên với các cuộc chiến tại Syria, Yemen…
Bình luận bài viết (0)
Gửi bình luận