Chuyện ở xưởng đóng tàu 5 sao “Made in Vietnam”

Khẩn trương hoàn thành lắp đặt toa xe tại Công ty CP Xe lửa Gia Lâm

Hàng trăm cán bộ, kĩ sư, công nhân các nhà máy công nghiệp đường sắt phải căng mình làm việc suốt ngày đêm để kịp tiến độ cho ngành Đường sắt tung hàng loạt tàu, toa xe khách mới mác 5 sao “Made in Vietnam” phục vụ khách dịp Tết...

Chạy nước rút bàn giao trước Tết

Cuối năm, trời rét đậm, đã 11h30 trưa nhưng hàng trăm người thợ Xe lửa Gia Lâm vẫn miệt mài bên những toa xe đã nên vóc, nên hình. Trong những phân xưởng rộng hàng ngàn mét vuông, mỗi nhóm được phân công một nhiệm vụ riêng.Tốp khẩn trương lắp thiết bị điện; tốp lắp đặt, kiểm tra bộ phận chạy gầm toa xe; người chăm chú hàn; người tỉ mẩn mài “tỉa tót” những chi tiết trên cửa sổ, móc treo hành lý… Đâu đâu cũng vang lên tiếng hàn, tiếng cưa, tiếng gõ chan chát. Tất cả dường như quên cái đói, cái lạnh để nhanh chóng hoàn thành công việc vì mục tiêu tiến độ: Bàn giao loạt toa xe đóng mới 5 sao cho chủ đầu tư trước Tết.

Đưa chúng tôi thăm các phân xưởng, Giám đốc Công ty CP Xe lửa Gia Lâm Đỗ Trọng Lừng bày tỏ sự sốt ruột về tiến độ đóng mới các toa tàu hiện đại này. Ông Lừng chia sẻ, đơn vị đang thực hiện 8 toa xe trong đoàn tàu mới cho Công ty CP Vận tải đường sắt Hà Nội, bao gồm: 4 toa ghế ngồi, 2 toa hàng cơm và 2 toa công vụ phát điện. Chính thức ký hợp đồng từ tháng 8, công ty chỉ có 4 tháng để thực hiện nên mọi công việc phải rất khẩn trương. Suốt mấy tháng nay, từ lãnh đạo, cán bộ, kĩ sư đến công nhân lao động hơn 200 con người đều căng sức thực hiện, làm cả tối, cả thứ bảy, chủ nhật. Công ty cũng huy động 50-60 thợ bậc cao chuyên làm toa xe để đảm bảo chất lượng kĩ thuật và tiến độ.

Trong tiếng hàn xì xoèn xoẹt, anh Lý Xuân Dũng, công nhân tổ điện vừa cẩn thận lắp, đấu nối các thiết bị điện theo bản vẽ vừa chia sẻ: “Đóng toa xe mới hiện đại, công việc khó hơn đóng các toa xe trước kia nhiều. Thiết bị nhiều hơn, phức tạp hơn, đòi hỏi độ chính xác cao hơn. Anh em cũng phải làm thêm giờ nhiều. Công việc vất vả nhưng thu nhập tốt hơn nên chúng tôi rất phấn khởi, cố gắng làm để còn bàn giao cho khách hàng.”

Không chỉ ở Xe lửa Gia Lâm, không khí làm việc hối hả còn diễn ra ở hầu hết các đơn vị tham gia đóng mới các toa tàu 5 sao vì đều phải bàn giao tàu trước Tết Dương lịch. Tại Công ty CP Xe lửa Dĩ An, đơn vị đầu tiên đóng tàu 5 sao và cũng là đơn vị đảm nhận số lượng toa xe lớn nhất với 60 xe trong năm 2017, càng “căng” hơn nữa. Ông Phạm Đức Vinh, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Xe lửa Dĩ An cho biết, công ty mới bàn giao được 19 toa xe, vì thế tất cả đang “chạy nước rút” cho kịp cán đích, cung cấp toa xe chạy tàu mới dịp Tết.

Toa xe giường nằm do Công ty CP Toa xe Dĩ An đóng mới đã bàn giao cho Công ty CP Vận tải đường sắt Hà Nội khai thác

Đẹp, hiện đại phải an toàn

Chia sẻ với Báo Giao thông, ông Đức Vinh cho biết, năm 2016, khi nhận được đề nghị của Công ty CP Vận tải đường sắt Sài Gòn về việc đóng toa xe khách hiện đại thay thế các đoàn tàu đã cũ kĩ, lạc hậu, đơn vị cũng rất băn khoăn. Vì mục tiêu khá khó, các toa xe đóng mới là toa xe thế hệ mới, phải đảm bảo các yếu tố: Mẫu mã đẹp, chất lượng tốt, an toàn, trọng lượng nhẹ, tiện nghi hiện đại, đảm bảo môi trường và đặc biệt là giá thành phải rẻ hơn nhập ngoại.

Vì vậy, công ty đã mày mò nghiên cứu và đóng thử một toa xe mẫu hoàn toàn mới với nội thất tiêu chuẩn “5 sao”. Hình thức trang trí nội thất bên trong khác xa so với các toa tàu cũ: Thành toa được làm bằng thép cường lực, vách phải cách âm, cách nhiệt bằng vật liệu mới chống gỉ sét để tăng tuổi thọ thay vì dùng gỗ hay ván ép như các toa tàu cũ.

Nền sàn, giường ngủ, thành vách đều sử dụng vật liệu composite màu sắc hài hòa, tạo không gian sống động cho các phòng. Nước sơn ngoài thân tàu chống gỉ trong mọi điều kiện thời tiết. Bên cạnh đó, nhà vệ sinh sử dụng module bằng composite với thiết bị tự hoại công nghệ tiên tiến, nguồn thải sẽ được xử lý vi sinh, không xả chất thải trực tiếp xuống đường ray mà được xử lý vào bể chứa lắp dưới mỗi toa tàu; Bồn rửa mặt với vòi nước nóng lạnh và thiết bị cảm ứng... 

Vì toa xe được thiết kế hoàn toàn mới, công nghệ mới, vật liệu mới nên việc gia công bước đầu gặp vô vàn khó khăn, từ tìm nhà cung ứng vật liệu cho tới cách chế tạo kết hợp các loại vật liệu một cách hài hòa. Trong khi đó, nguồn vốn bị hạn chế, lao động có tay nghề chế tạo, lắp ráp các loại vật liệu mới còn chưa có kinh nghiệm.

“Chúng tôi đã phải vay vốn đầu tư một số trang thiết bị mới như máy cắt, máy mài CNC, máy căng tôn… Rồi triển khai các lớp học về chế tạo, sử dụng vật liệu mới, thuê lại lao động của một số đơn vị đã có kinh nghiệm trong chế tạo vật liệu composite”, ông Vinh nói và cho biết thêm, sau khi đóng mới, chạy thử toa xe mẫu và rút kinh nghiệm từ việc đóng toa xe này, công ty đã tiến hành chế tạo các toa xe thế hệ mới tiếp theo. Năm 2016, công ty đóng mới 30 toa xe, bàn giao cho Công ty CP Vận tải đường sắt Sài Gòn đưa vào sử dụng và đã nhận được sự đánh giá cao của hành khách.

Nói rõ thêm, ông Đỗ Trọng Lừng cho biết: “Giá chuyển hướng là bộ phận quan trọng nhất. Toa xe đảm bảo an toàn hay không, êm thuận hay không là ở bộ phận này. Vì thế, khung, nội thất toa xe phải đẹp đã đành, nhưng số một vẫn phải là giá chuyển hướng phải đảm bảo chất lượng”.

Cụ thể, các bộ phận đúc từ thép của giá chuyển hướng phải được đăng kiểm nghiệm thu mới đến công đoạn sơn chống gỉ, sơn nhiệt và khi lắp lại qua một lần kiểm tra, đăng kiểm nữa, đạt tiêu chuẩn mới đưa ra thử độ nén, thử ép nước xem có bị hở không… Ngoài ra, còn sự kiểm tra sát sao của chủ đầu tư. “Toa xe phải đẹp, hiện đại, tiện nghi mới thu hút được khách đi tàu. Nhưng càng vì thế, càng phải chú trọng yếu tố an toàn”, ông Lừng nói.

Hối hả "lột xác" tàu cũ thành tàu 5 sao kịp cao điểm Tết