Cục Xuất bản đã có công văn gửi nhà xuất bản về cuốn sách của Ocean Vương

Sau những ồn ào về chuyện một phụ huynh có con đang học lớp 11 tại Trường Quốc tế TP.HCM (ISHCMC) có một bài đăng trên mạng xã hội gây xôn xao dư luận về việc cô giáo đã phát tác phẩm "Một thoáng ta rực rỡ nhân gian" của tác giả Mỹ gốc Việt Ocean Vương cho học sinh về nhà đọc.

Phụ huynh đã hoảng hốt vì trong sách có những trang văn nhạy cảm, không phù hợp với lứa tuổi học sinh. 

Tiếp theo sau đó, Sở Giáo dục và Đào tạo TP.HCM đã chỉ đạo trường ISHCMC thu hồi toàn bộ số sách đã phát ra và đang rà soát, kiểm tra lại sự việc.

Bản dịch nhiều lỗi thô thiển, nhạy cảm 

Tiến sĩ Văn học Hà Thanh Vân đã chỉ ra bản dịch mắc nhiều sai lầm thô thiển, nhạy cảm không phù hợp với văn hóa xã hội Việt Nam. 

"Những câu chữ nhạy cảm được dịch quá trần trụi và thô thiển, khác với nguyên tác như "Trevor, vẫn đang ngồi hóa chân, đã vạch một bên ống quần cộc cho con ch... cậu thò ra, mềm oặt, hồng hồng, và cậu tè", có thể dịch là: "Nhưng Trevor vẫn ngồi, chân dạng ra, đã để cho "của quý" mềm mại và hồng hào của mình thò ra khỏi ống quần đùi và đi tiểu".

Câu "Lần đầu tiên đ... nhau, bọn con không đ... thật", trong khi có thể dịch là: "Lần đầu tiên làm tình, bọn con thật ra không hề làm tình".

Câu "Con nhổ nước bọt vào tay rồi với ra sau, nắm chặt con ch... nóng rực của cậu, giả vờ là đồ thật, trong lúc cậu ấn tới" có thể dịch là: "Con nhổ nước bọt vào tay và với tay ra sau, nắm chặt lấy dương vật nóng bỏng của cậu ấy, bắt chước giống thật trong khi cậu ấy ấn tới". (Các từ viết tắt in nghiêng để tránh gây phản cảm tới bạn đọc)".

Tiến sĩ Hà Thanh Vân cho rằng "Những chi tiết mà tác giả Ocean Vương đề cập đến ở trang 32 từ góc nhìn của chính bản thân tác giả, là một người sống và viết trong môi trường văn hóa phương Tây là chuyện bình thường. 

Song đặt trong hoàn cảnh văn hóa xã hội của Việt Nam thì những chi tiết đó có phần không thích hợp và nhạy cảm. Khi dịch và xuất bản thì có lẽ nên lược bỏ.

Những câu văn như thế này là thừa trong tác phẩm nếu so với mạch văn và có thể bỏ đi mà không ảnh hưởng gì đến nội dung cuốn sách".

Cục đã có công văn gửi nhà xuất bản 

Báo Giao thông đã trao đổi với ông Nguyễn Nguyên - Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành  trong chiều 6/5 về nội dung cũng như bản dịch thuật của cuốn sách "Một thoáng ta rực rỡ ở nhân gian".

Trả lời Báo Giao thông, ông Nguyên cho biết: "Để xác định có vi phạm hay không, Cục đã có công văn gửi nhà xuất bản để báo cáo, đồng thời sẽ thẩm định.

Căn cứ vào báo cáo và thẩm định, Cục sẽ thực hiện chức năng quản lý theo quy định của pháp luật".

Cùng đó, ông Nguyên cũng chia sẻ thêm, về nội dung sách, báo chí cần trao đổi với Nhà xuất bản Hội nhà văn. Bởi giám đốc và tổng biên tập đơn vị này chịu trách nhiệm nội dung. Cục Xuất bản chỉ xem xét xử lý khi vi phạm pháp luật xuất bản.

PV Báo Giao thông cũng đã liên hệ phía Công ty Cổ phần Văn hóa và Truyền thông Nhã Nam (đơn vị liên kết với Nhà xuất bản Hội Nhà văn để in ấn và phát hành cuốn sách Một thoáng ta rực rỡ ở nhân gian) - đại diện truyền thông của Nhã Nam chỉ cho biết: "Chúng tôi muốn dành những tranh luận này cho độc giả. Từ đó mở ra nhiều thảo luận, giúp tác phẩm có đời sống sống động hơn".

Trước khi nổ ra tranh cãi, "Một thoáng ta rực rỡ ở nhân gian" từng nhận giải Sách hay 2022, hạng mục Sách Văn học. Đây là giải độc lập đầu tiên về sách của Việt Nam do Viện Giáo Dục IRED cùng Dự án Khuyến đọc Sách hay và Sáng kiến OpenEdu tổ chức.

Nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên - thành viên hội đồng xét giải Sách hay 2022, trả lời Báo Giao thông rằng: "Cần phải có sự đối chiếu giữa bản dịch với bản gốc mới có thể đưa ra bình luận chính xác. Nhưng chúng ta cần lưu ý, dịch văn chương là một công việc khó khăn, người dịch cần phải hiểu đúng bản chất sự việc, đặt trong ngữ cảnh và văn hóa phù hợp".

Tuy nhiên, về tổng thể, ông Phạm Xuân Nguyên cho rằng: "Sách gồm nhiều mẩu chuyện nhỏ, xen kẽ với những đoạn trữ tình ngoại đề, triết lý và thơ ca, về tâm thức của một con người rời đất nước sang một đất nước khác sống... Đây là một cuốn sách hay, bản dịch sang tiếng Việt đã truyền đạt được tinh thần cuốn sách.

Việc cô giáo định hướng trẻ đọc sách có hướng dẫn, từ đó cho học trò cơ hội chia sẻ cảm nhận, trao đổi ý kiến cũng là một hành động tốt. Đây là một cách dạy hiện đại.

Việc tranh cãi bùng lên khiến những người chưa đọc hết cuốn sách cho rằng là khiêu dâm vô tình định hướng câu chuyện theo hướng tiêu cực, dẫn đến lợi bất cập hại. Đây là một cách đọc không có văn hóa".

Trước đó, trong bài viết đăng trên Báo Giao thông với nhan đề Sách đạt giải thưởng của Ocean Vương bỗng trở thành khủng hoảng giáo dục do đâu?, TS Văn học Hà Thanh Vân cho rằng chủ đề của tác phẩm này không phải là về khiêu dâm.

Nhưng "tác phẩm "Một thoáng ta rực rỡ ở nhân gian" bị phản ứng có phần lớn nguyên nhân đến từ bản dịch có chất lượng không tốt, làm giảm giá trị của tác phẩm, đồng thời tạo ra nhận định rằng tác phẩm mang tính khiêu dâm nếu chỉ đọc một số đoạn trích", chị nhận định.