Đại án Việt Á: Cựu bộ trưởng và cựu thư ký đối chất gì tại tòa?

Ông Nguyễn Thanh Long: Tôi không ưu ái Việt Á

Cuối giờ chiều 3/1, sau khi thẩm vấn hàng loạt bị cáo, cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long được chủ tọa xét hỏi trong ngày đầu tiên diễn ra phiên tòa sơ thẩm xét xử 38 người trong đại án Việt Á.

Đứng giữa phòng xử án với mái tóc hoa râm, ông Long khai báo rõ ràng, rành mạch các câu hỏi của hội đồng xét xử.

"Tôi không có ý kiến gì về tội danh mà viện kiểm sát công bố, nhưng tôi xin được giải trình một số nội dung", ông Nguyễn Thanh Long bắt đầu nêu ý kiến khi mở lời.

Theo bị cáo, năm 2020, trong bối cảnh nhiệm vụ cấp bách phòng chống dịch, Bộ Y tế luôn đôn đốc các đơn vị cấp phép cho những sản phẩm chống Covid-19.

"Đối với sản phẩm của Việt Á, tôi không được nghe ai nói về chủ sở hữu cũng như việc cấp phép tạm thời", ông Long khai. Tuy nhiên, cựu Bộ trưởng Bộ Y tế vẫn nhận trách nhiệm trong khâu đôn đốc cấp phép các sản phẩm chống dịch.

"Bị cáo có biết Phan Quốc Việt không?", trả lời câu hỏi này của chủ tọa Trần Nam Hà, ông Long nói có quen Việt trong một lần thực hiện kế hoạch xã hội hóa y tế vào năm 2017. Tuy nhiên, ông không liên lạc hay trao đổi gì với Phan Quốc Việt.

Quá trình chống dịch ở các địa phương trong đó có Hải Dương, ông Long có lần nghe cựu thư ký Nguyễn Huỳnh nói về việc Phan Quốc Việt được một lãnh đạo cấp cao nhờ về tỉnh này để hỗ trợ phòng chống dịch.

"Lúc đó, tôi rất ngạc nhiên bởi tôi đã cử 4 đơn vị hùng mạnh nhất của Bộ Y tế về Hải Dương xét nghiệm miễn phí", ông Long kể lại và khẳng định, bản thân không hề ưu ái hay hỗ trợ gì cho Phan Quốc Việt.

Phủ nhận lời khai của cấp dưới

Về việc Việt Á được cấp phép tạm thời rồi cấp phép chính thức cho bộ kit, cựu Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long thừa nhận có việc Phan Quốc Việt đề nghị và "có người tác động". Song ông đã "thẳng thắn từ chối", đồng thời chỉ đạo phải thực hiện theo đúng quy định.

"Bị cáo có nhận tiền của Phan Quốc Việt không?", chủ tọa tiếp tục đặt câu hỏi. Vẫn đứng ở bục khai báo, ông Nguyễn Thanh Long nói mình tôn trọng lời khai của cựu thư ký Nguyễn Huỳnh và khai: "Sau khi kit được cấp phép tạm thời, Nguyễn Huỳnh đưa cho tôi 2,25 triệu USD nhưng lúc đó, tôi không đòi hỏi hay yêu cầu bất cứ gì".

"Tôi có hỏi Huỳnh là tại sao đưa thì Huỳnh nói rằng do làm ăn được nên đưa để cám ơn", ông Nguyễn Thanh Long tiếp tục khai.

Khi chủ tọa đề cập lời khai của bị cáo Huỳnh đồng thời yêu cầu người này đứng lên đối chất với ông Long tại tòa, Huỳnh vẫn khẳng định cựu bộ trưởng thông qua Huỳnh đã gợi ý Phan Quốc Việt đưa tiền.

Ngay sau đó, ông Nguyễn Thanh Long giữ nguyên lời khai và khẳng định bản thân không đề nghị bị cáo Huỳnh yêu cầu Tổng giám đốc Việt Á Phan Quốc Việt phải đưa tiền. Còn lời khai của ông Huỳnh, theo ông Long có thể là do cựu thư ký hiểu nhầm.

"Bị cáo nói rất công tâm nhưng sao vẫn nhận tiền từ Việt Á?", chủ tọa tiếp tục thẩm vấn. Ông Long thừa nhận: "Tôi không hề gợi ý đưa tiền" và dịu giọng: "Tôi nhận tiền nên đã sai".

Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát, đầu năm 2020, Công ty Việt Á muốn được tham gia thực hiện đề tài nghiên cứu, chế tạo kit xét nghiệm do Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) phê duyệt, nên Phan Quốc Việt thông đồng với Trịnh Thanh Hùng (Phó vụ trưởng Vụ KH&CN các ngành kinh tế, kỹ thuật là đơn vị đầu mối quản lý nghiên cứu khoa học thuộc Bộ KH&CN) để công ty này được phê duyệt tham gia phối hợp với Học viện Quân y thực hiện đề tài.

Quá trình Công ty Việt Á sản xuất, tiêu thụ test xét nghiệm, Việt đã đưa cho cựu thư ký Nguyễn Huỳnh tổng số tiền 2,25 triệu USD (tương đương hơn 51,1 tỷ đồng). Trong đó, ông Long thông qua Nguyễn Huỳnh nhận 2,2 triệu USD và nhận trực tiếp từ Phan Quốc Việt 50.000 USD. Còn bị can Huỳnh hưởng lợi 4 tỷ.

Ông Nguyễn Thanh Long được đánh giá thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải và tích cực hợp tác với cơ quan điều tra làm rõ bản chất vụ án. Ngoài ra, ông Long có thành tích xuất sắc trong công tác, đã nộp khắc phục số tiền nhận từ Phan Quốc Việt.