Để không bỏ hoang, nhà tái định cư cần xây dựng sát nhu cầu thực tế

Nhà tái định cư "đắp chiếu"

Theo ghi nhận của PV Báo Giao thông, ba tòa nhà màu xanh nước biển (là nhà tái định cư) nằm trên đường Tân Mai kéo dài hay còn gọi là đường 2,5 (thuộc phường Hoàng Văn Thụ, quận Hoàng Mai) đã xây dựng gần 3 năm nay nhưng đến giờ vẫn để trống. Xung quanh cả ba tòa cây cối cỏ mọc um tùm, nhiều chỗ là nơi tập kết hàng hóa cho người dân.

Hay như khối nhà 20 tầng tại ô đất CT3 Khu đô thị mới Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy cũng đang trong tình trạng "đắp chiếu". Cẩn thận hơn, chủ đầu tư còn in hẳn tấm biển với nội dung cảnh báo, nhà tái định cư chưa đưa vào sử dụng, mua bán... Những hàng rào lan can đang dần gỉ sét cùng thời gian.

Theo báo cáo của UBND TP Hà Nội, hiện trên địa bàn có 174 khu nhà tái định cư đang được sử dụng với tổng số hơn 14.200 căn hộ. Hầu hết các tòa nhà được xây dựng bằng ngân sách nhà nước.

Còn thống kê của Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh, Thành phố có tới hàng nghìn căn hộ chung cư bị bỏ hoang. Trong khi đó, Sở này đang quản lý 9.434 căn hộ và hơn 2.500 nền đất phục vụ tái định cư còn bỏ trống tại 163 dự án. Do đó, mỗi năm thành phố phải tốn khoảng 71 tỷ đồng để bảo trì những căn hộ tái định cư bị bỏ hoang xuống cấp, gây lãng phí ngân sách nhà nước.

Rà soát nhà tái định cư và nhu cầu chuyển đổi sang nhà ở xã hội

Hà Nội nhận định, nhiều khu nhà được xây dựng ở quá xa siêu thị, chợ, trường học, bệnh viện... khiến cư dân gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt. Do vậy, mức thu phí dịch vụ đối với cư dân ở nhà tái định cư được tính theo quy định của thành phố là rất thấp so với mặt bằng chung, nhưng nhiều khu nhà không hấp dẫn được người dân về ở, làm cho những tòa nhà TĐC càng thêm hoang vắng, tiêu điều.

Để giải bài toán nhà ở tái định cư, Hà Nội cho rằng, điều đầu tiên phải làm tốt công tác quy hoạch. Phải xác định đúng vị trí xây dựng khu tái định cư, đảm bảo giao thông, hạ tầng xã hội cho người tái định cư. Sau đó phải xác định đúng đối tượng tái định cư sao cho phù hợp với nhu cầu, thu nhập của mỗi người.

Cùng quan điểm, ông Nguyễn Văn Đính - Chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam cho rằng, trước khi tiến hành xây dựng nhà tái định cư, việc nghiên cứu xem liệu dự án có đáp ứng nhu cầu thực tế của người dân hay không lại chưa được tiến hành kỹ càng, sâu sát.

"Nhà tái định cư phải gắn liền với việc thực hiện các chính sách an sinh xã hội như đào tạo nghề, giải quyết công ăn việc làm tốt hơn, hoặc phục hồi thu nhập, góp phần nâng cao chất lượng sống cho người dân sau khi di dời. Do đó, công tác tái định cư cần phân tích, dự báo nhu cầu một cách chính xác cũng như khả năng đáp ứng của nguồn nhà ở thuộc sở hữu nhà nước, nhà ở xã hội, nhà ở thương mại phục vụ nhu cầu tái định cư của người dân; có biện pháp sử dụng hiệu quả quỹ nhà tái định cư, phân bổ hợp lý", ông Đính nói.

Trước thực trạng trên, Bộ Xây dựng đã yêu cầu các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương rà soát, kiểm tra việc quản lý, sử dụng quỹ nhà tái định cư trên địa bàn tính đến tháng 5/2022. Tổng hợp các dự án, số lượng nhà ở tái định cư không còn nhu cầu sử dụng để bố trí tái định cư và có nhu cầu chuyển đổi quỹ nhà này sang làm NƠXH, nhà ở thương mại hoặc mục đích khác (số liệu tính đến tháng 5/2022).

Nội dung báo cáo gồm: Tổng hợp danh mục các dự án nhà ở tái định cư trên địa bàn, số lượng nhà ở tái định cư đã đầu tư xây dựng, việc bố trí, quản lý sử dụng nhà ở tái định cư trên địa bàn. Theo Bộ Xây dựng, Đây cũng là đợt tổng hợp các khó khăn, vướng mắc và đưa ra các đề xuất, kiến nghị trong việc quản lý, sử dụng nhà tái định cư tại các địa phương.

Không "chèn" nhà tái định cư vào quỹ đất phát triển nhà xã hội?