Đề xuất chính quyền đô thị Đà Nẵng: Không thể giống hệt Hà Nội

Xây dựng mô hình một cấp chính quyền ở đô thị

Tiếp tục phiên họp thứ 44, sáng 24/4, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về phát triển TP Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến 2045.

Một trong những nội dung được Chính phủ đề xuất tại dự thảo nghị quyết này là cho phép thí điểm tổ chức chính quyền đô thị tại TP Đà Nẵng theo hướng xây dựng mô hình tổ chức một cấp chính quyền địa phương (ở cấp thành phố) và 2 cấp hành chính (ở quận, phường).

Theo mô hình này thì chính quyền Thành phố được tổ chức thành một cấp chính quyền địa phương, không tổ chức HĐND mà chỉ tổ chức cơ quan hành chính là UBND quận và UBND phường. Do không tổ chức HĐND ở quận, phường nên một số nhiệm vụ của HĐND quận và phường được chuyển lên cho HĐND thành phố; một số nhiệm của HĐND phường được chuyển lên cho UBND quận cho phù hợp.

Cơ cấu tổ chức cũng được thí điểm đổi mới như: quy định thành lập các tổ đại biểu HĐND thành phố tại quận, phường để giám sát các hoạt động của quận, phường khi không tổ chức HĐND; Quy định UBND quận, phường chỉ gồm Chủ tịch, các Phó chủ tịch UBND, Chỉ huy trưởng Ban chỉ huy quân sự, Trưởng công an quận, phường; Quy định UBND cấp trên bổ nhiệm, miễn nhiệm, khen thưởng, kỷ luật, cách chức Chủ tịch, các Phó chủ tịch UBND cấp dưới.

Với mô hình này thì chỉ tổ chức một cấp ngân sách thành phố, theo đó quận và phường chỉ là một đơn vị dự toán ngân sách của Thành phố thay vì 3 cấp ngân sách Thành phố, quận, phường như trước đây.

Chính phủ khẳng định mô hình trên phù hợp với Hiến pháp, phù hợp với đặc điểm, tính chất của quản lý đô thị trên địa bàn quản lý nhỏ gọn, số lượng đơn vị hành chính cấp quận ít (Đà Nẵng chỉ có 6 quận) nếu so sánh với TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.

Báo cáo của Chính phủ cũng nêu rõ, đây là mô hình mà TP Đà Nẵng đã thực hiện thí điểm trong giai đoạn 2009-2016 và tổng kết thí điểm cho thấy công tác chỉ đạo điều hành quản lý hành chính của UBND từ cấp Thành phố đến quận, phường được xuyên suốt, nâng cao tính chủ động của cơ quan hành chính và trách nhiệm của người đứng đầu, tạo được sự đồng thuận của cán bộ, công chức, viên chức và người dân Thành phố.

“Đã là thí điểm thì không nhất thiết phải giống hệt nơi này, nơi kia"

Thẩm tra dự thảo nghị quyết, đa số ý kiến thành viên Ủy ban Pháp luật tán thành với sự cần thiết ban hành Nghị quyết của Quốc hội cho phép Đà Nẵng thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại TP Đà Nẵng.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho rằng, thí điểm mô hình chính quyền đô thị ở cấp quận, phường tại Đà Nẵng là hợp lý, "mức độ vừa phải và dễ kiểm tra, giám sát". Tuy nhiên, ông lưu ý, dự thảo nghị quyết chưa nêu rõ việc tổ chức các cơ quan chuyên môn, người đứng đầu UBND quận sẽ do ai bổ nhiệm, cách chức...

"Thí điểm mô hình chính quyền đô thị cũng như cơ chế, chính sách đặc thù cho Đà Nẵng cần nghiên cứu kỹ lưỡng, thận trọng để bảo đảm tính tương đồng giữa các thành phố trong cả nước, tạo cơ sở pháp lý thống nhất, đồng bộ cho việc thực hiện và giám sát", ông Tùng nói.

Còn Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng đồng ý theo hướng sẽ có Nghị quyết của Quốc hội cho phép thí điểm chính quyền đô thị của Đà Nẵng và nên có cơ chế đặc thù để xây dựng Đà Nẵng thành trung tâm phát triển, thông minh, hiện đại.

“Nghị quyết phải “khoanh lại”, Thường vụ Quốc hội nhất trí trình Quốc hội ra nghị quyết thí điểm chính quyền đô thị ở Đà Nẵng. Như vậy, cấp chính quyền như Chính phủ trình bỏ HĐND quận và cấp phường”, bà Phóng nói.

Phó chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng cũng cho rằng, mô hình UBND cấp quận và phường ở Đà Nẵng nên học Hà Nội. Nhưng Hà Nội mới làm thí điểm bỏ HĐND cấp phường, còn Đà Nẵng nên làm luôn việc bỏ HĐND cấp quận và phường. Vì địa bàn Hà Nội khác Đà Nẵng, nơi đây tỷ lệ đô thị và du lịch cao hơn Hà Nội.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhất trí về thí điểm mô hình chính quyền đô thị tại Đà Nẵng và cũng cho rằng, cách làm của Đà Nẵng không nhất thiết phải y hệt Hà Nội. Bởi đã là mô hình thí điểm thì không nhất thiết phải giống hệt nơi này, nơi kia. Đà Nẵng không thể giống hệt Hà Nội vì Hà Nội không có Hoàng Sa như Đã Nẵng, diện tích Hà Nội cũng khác.

Chủ tịch Quốc hội cũng cho biết, dự thảo Nghị quyết nên trình ra tại kỳ họp Quốc hội sắp tới, để cho Đà Nẵng có sản phẩm để báo cáo cho đại hội kỳ này.

Kết luận tại phiên họp sáng nay (24/4), Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đề nghị Chính phủ rà soát lại tờ trình, những vấn đề đất đai và thu nhập bổ sung cho cán bộ không đặt ra vì chỉ còn trong năm nay.

Ông Phùng Quốc Hiển cho rằng, thí điểm chính quyền đô thị tại Đà Nẵng không chỉ ở cấp phường mà còn ở cấp quận, chính vì thế phải rà soát, thẩm tra lại từ đó lấy căn cứ để trình ra kỳ họp Quốc hội sắp tới.

Chia sẻ rủi ro dự án PPP: Lo phần Nhà nước bù gấp nhiều mức đầu tư dự án