Đề xuất đưa "quyền được chết" vào luật gây tranh cãi

Ảnh minh họa

"Chúng ta có quy định về quyền sống thì cũng nên có quy định về quyền chết, nhưng chết ở đây phải theo quy luật tự nhiên, nghĩa là không còn khả năng sống được nữa, các chỉ số sinh tồn không còn".

Đó là ý kiến của TS. Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ pháp chế (Bộ Y tế) tại Hội thảo góp ý các nội dung liên quan đến y tế trong dự thảo Bộ luật Dân sự (sửa đổi), theo Vnexpress.

Ông Quang nêu lên thực tế, trong công việc hàng ngày, các bác sĩ chứng kiến nhiều người bệnh không thể cứu được, phải sống thực vật, bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối đau đớn tột cùng về thể xác, sang chấn đến tận cùng về tinh thần. Họ mong muốn được chết, muốn nhờ bác sĩ giúp ra đi một cách êm ái, thanh thản. 

"Về mặt luật pháp, chúng ta có quyền được khai sinh, khai tử, nhưng trên hết là quyền được sống. Sao chúng ta lại không đặt vấn đề về quyền được chết? Như vậy có phải là hành vi giết người? Bác sĩ cho người ta chết về bản chất là giết người, theo pháp luật sẽ bị xử lý hình sự, nhưng nếu pháp luật cho phép có chủ đích thì vẫn có thể được", tiến sĩ Quang nói. 

Tuy nhiên, Vụ trưởng Pháp chế cũng thừa nhận quy định này sẽ gặp rào cản về mặt tâm lý, đạo đức. Trong quan niệm của nhiều người Việt dù bố mẹ có nằm sống thực vật vài năm trời người ta vẫn còn hy vọng, còn nước còn tát, không nỡ rút máy thở ra dù biết sự giải thoát cho người ấy cũng chính là giải thoát cho người thân trong gia đình. Đạo đức xã hội không bao giờ cho phép điều đó.

GS.TS Đỗ Kim Sơn, nguyên Giám đốc BV Việt Đức chia sẻ trên Báo điện tử Chính phủ rằng ông đã chứng kiến rất nhiều bệnh nhân mắc các chứng bệnh, hoặc bệnh đã ở giai đoạn mà ngay cả các quốc gia có trình độ tiên tiến về y tế, cũng không còn khả năng cứu chữa. Mặc dù chưa có thống kê, song những bệnh nhân như thế này ở nước ta có số lượng đáng kể. Nhiều bệnh nhân không muốn kéo dài một cuộc sống đau đớn và không còn hy vọng.

Theo GS Sơn, khi đưa quyền này vào luật, phải có tiêu chí xác định đâu là trường hợp không còn hy vọng sống về mặt khoa học thì mới cho phép, còn những trường hợp khác muốn chết vì những lý do khác thì phải ngăn, vì đó là tiêu cực. Vì vậy, luật phải quy định chặt chẽ để vấn đề này không bị lạm dụng.

Tuy nhiên, ở một góc nhìn khác, PGS.TS. Phùng Trung Tập (Trưởng bộ môn Luật Dân sự - Đại học Luật Hà Nội) lại không đồng tình với việc đưa "cái chết êm ái" vào luật. Theo ông Tập, hiện nay ở Việt Nam chưa có quy định nào nhằm điều chỉnh trường hợp cá nhân được quyền tìm giải pháp chết một cách thanh thản. Tuy nhiên, nếu xét về lĩnh vực pháp luật liên quan đến quyền của con người thì vấn đề an tử cũng nên được đặt ra và xem xét, đánh giá trong một phạm vi nhất định và trong một hoàn cảnh cụ thể.

Không chỉ ở Việt Nam, quyền được chết cũng gây tranh cãi trên toàn thế giới trong nhiều năm qua. Hiện chỉ có vài quốc gia cho phép bác sĩ "an tử" cho các bệnh nhân không còn hy vọng sống.

Tòa không được từ chối án dân sự