Điều gì chờ đợi đoàn người di cư ở biên giới Mỹ?

Đoàn caravan thứ hai có khoảng 3.000 người đang ở biên giới Guatemala-Mexico

Đoàn người xin tị nạn lên tới hàng nghìn thành viên từ các nước Trung Mỹ tràn vào Mexico và đang ùn ùn hướng về nước Mỹ khiến Tổng thống Donald Trump phải đưa ra cảnh báo sẽ sử dụng quân đội hành động. Kịch bản nào sẽ xảy ra khi đoàn người khốn khổ chạm biên giới Mỹ?

Lửa giận dữ từ Nhà Trắng

Trang We the Republicans ở Mỹ cho rằng, trong cơn thịnh nộ, ông Trump từng tuyên bố sẽ cắt viện trợ cho Honduras, El Salvador và Guatemala, quê hương của hầu hết người trong đoàn caravan. Nhưng điều này đòi hỏi sự phê chuẩn của Quốc hội Mỹ và có nguy cơ làm trầm trọng thêm sự bất ổn định của các quốc gia đang khiến nhiều người phải bỏ nước mà đi.

Nhà lãnh đạo Mỹ cũng đe dọa sẽ đóng cửa biên giới Mỹ - Mexico. Tuy nhiên, việc này được dự báo sẽ tạo ra thảm họa cho thương mại song phương và gây khốn đốn cho khoảng 500.000 người Mexico nhập cư hợp pháp đi sang Mỹ mỗi ngày để làm việc, học tập, mua sắm và du lịch.

Tổng thống Donald Trump cũng cố gắng tăng cường kiểm soát khu vực biên giới với Mexico bằng cách gửi quân đội đến biên giới phía Nam đầu năm nay. Nhưng, lực lượng này không thể thực sự bắt giữ những người nhập cư. Còn nếu động thái này nhằm phô trương lực lượng để xua đuổi dòng người di cư thì rõ ràng cách này không hiệu quả.

Các vụ việc nhập cư bất hợp pháp trong năm nay đã tăng so với năm ngoái và số gia đình di cư cùng nhau đã đạt mức kỷ lục vào tháng 9 vừa qua với hơn 16.500 người.

Theo báo chí Mỹ “lửa giận dữ” từ Nhà Trắng đã lên tới đỉnh điểm khi chính quyền ông Trump ra lệnh điều 5.200 binh lính tới biên giới giáp Mexico, nhằm tăng cường an ninh trước sự xuất hiện của đoàn lữ hành thứ hai với khoảng 3.000 người đang cố băng qua Guatemala để vào lãnh thổ Mexico.

Ông Kevin McAleenan, ủy viên của Cục Hải quan và Bảo vệ Biên giới Hoa Kỳ đã bác bỏ cáo buộc rằng, động thái này được thúc đẩy bởi lý do chính trị. Vì nó diễn ra trước cuộc bầu cử giữa kỳ ở Mỹ có 8 ngày.

“Đây là một hoạt động thực thi pháp luật để củng cố an ninh biên giới, bảo vệ lợi ích quốc gia nhằm tránh biến nước Mỹ thành nơi vô pháp”, ông McAleenan nói tại cuộc họp báo ngày 30/10.

Theo các quan chức Mỹ, đoàn caravan di cư đã giảm về quy mô, từ 7.000 người xuống còn khoảng 3.500 người. Tuy nhiên, một nhóm người di cư thứ 2 đang bất chấp nguy hiểm vượt sông Suchiate từ Guatemala vào lãnh thổ Mexico. Điều này cần Mỹ phải chuẩn bị nhiều hơn để đối phó.

Mỹ gặp khó với các gia đình di cư

Nhà phân tích Sarah Pierce thuộc Viện Chính sách Di cư cho rằng, chính quyền Mỹ đang gặp phải một vấn đề lớn khi lượng lớn các gia đình di cư đang tham gia vào đoàn caravan tiến về biên giới Hoa Kỳ.

Việc chậm trễ giải quyết các đơn xin tị nạn tại biên giới Mỹ đã thúc đẩy dòng người di cư tìm cách nhập cư bất hợp pháp. Những người này vẫn được phép xin tị nạn theo luật pháp Hoa Kỳ, mặc dù họ có nguy cơ phải đối mặt với việc bị truy tố hình sự vì vượt biên.

Tuy nhiên, điều này chỉ được áp dụng với các đối tượng người lớn, chiếu theo chính sách “Không khoan nhượng” của Mỹ, còn để đối phó với các gia đình di cư, chính quyền Mỹ sẽ gặp phải các vấn đề phức tạp hơn.

Các nhà phân tích chỉ ra rằng, một khi các gia đình di cư băng qua được biên giới Mỹ, chính quyền của ông Trump sẽ phải đối mặt với lựa chọn: Hoặc là tiếp tục chính sách hiện hành hoặc phải tái thực hiện chính sách chia tách gia đình nhập cư bất hợp pháp gây tranh cãi hồi đầu năm nay.

Hiện tại, luật pháp Mỹ không cho phép giam giữ các gia đình nhập cư trái phép quá 20 ngày. Ngay cả khi chính quyền Trump muốn giam giữ họ lâu hơn thì vấn đề về không gian, nơi ở giành cho họ cũng sẽ ngăn cản quyết định của các cơ quan thực thi pháp luật.

Vì vậy, các chuyên gia về di cư cho rằng, Chính phủ Mỹ nên tập trung hơn vào cách xử lý số người xin tị nạn, đặc biệt là các gia đình có con nhỏ, hơn là cố gắng đe dọa họ.

Bà Theresa Cardinal Brown, Giám đốc về chính sách di trú và xuyên biên giới ở Trung tâm Chính sách Lưỡng đảng ở Washington nói: “Vấn đề ở đây là sự tuyệt vọng.

Thật khó để ngăn chặn những người đang tuyệt vọng, muốn rời khỏi chính quê hương của họ”. Những người ủng hộ quyền di dân cũng cho rằng, các lực lượng ở biên giới cần nhiều nguồn lực hơn để xử lý những người xin tị nạn, chứ không phải các biện pháp quân sự.

Ông Shaw Drake, cố vấn chính sách của Trung tâm Các quyền biên giới ACLU tại El Paso, bang Texas nhấn mạnh: “Các gia đình nhập cư có trẻ em đang cầu cứu sự bảo vệ. Họ cần nước, tã và nhu yếu phẩm cơ bản, chứ không phải là quân đội”.

Trả đũa châu Âu, Thổ mở cửa biên giới cho người di cư?