Độc lạ: Trai làng Vân tranh cầu dưới bùn

Cứ vào chừng giữa tháng tư Âm lịch hàng năm, tại thôn Yên Viên, xã Vân Hà (Việt Yên- Bắc Giang) lại mở hội vật cầu bùn để cầu cho mưa thuận gió hòa, dân làng được no ấm.

Trước khi bước vào thi đấu, những người tham gia thi cầu phải làm lễ tế Đức Thánh Tam Giang trong làng

Lễ hội cầu bùn tại thôn Yên Viên năm nay được tổ chức bắt đầu từ ngày 12 – 14/4 Âm lịch (tức 10-12/5/2014). Địa điểm diễn ra lễ hội là di tích lịch sử Đền Chùa Vân, sân thi đấu là sân hành lễ trước cửa đền rộng hơn 200m2 được đổ đầy bùn lỏng. Hai đầu sân đấu có hai hố sâu khoảng 80cm, rộng 50cm để các quan cầu ôm cầu đẩy xuống hố trong tình huống cướp cầu dưới bùn nước nhão.

Chia sẻ với PV, ông Nguyễn Văn Lâm người dân cao tuổi trong  thôn cho biết: “Lễ hội đánh cầu bùn chỉ có duy nhất ở đây mới có. Sau nhiều năm thất truyền, đến năm 2002 người dân mới khôi phục và cho tổ chức lại. Từ đó cho đến nay, năm nào cũng tổ chức một lần”.

Hội thi được tổ chức trong ba ngày 12, 13 và 14 tháng 4 âm lịch. Ngày 12 đánh hai cầu (một lần đẩy cầu xuống hố được coi là một cầu), ngày 13 đánh ba cầu, ngày 14 đánh bốn cầu. Các quan cầu của hai đội tranh cướp một quả cầu bằng gỗ, đường kính khoảng 40cm rồi tìm cách đẩy vào hố ở phần sân đối phương.  Những người tham gia chơi chủ yếu là các thanh niên trai tráng trong làng, các thanh niên đệu vận đóng khố và đánh cầu dưới sân được đổ nước và bùn nhão lấp đến mắt cá chân.

Những người tham gia tranh cầu mỗi người uống ba lưng bát rượu, ăn dưa hấu và xuống sân đấu ra mắt dân làng

Ông Diêm Công Kỳ, Trưởng ban khánh tiết Đền Chùa Vân cho biết: Sau phần nghi lễ vào đền làm lễ tế Đức Thánh Tam Giang, những người tham gia tranh cầu mỗi người uống ba lưng bát rượu, ăn dưa hấu và xuống sân đấu ra mắt dân làng. Vừa đi vừa hô vang biểu lộ tinh thần thượng võ quanh quả cầu đã đặt sẵn khu vực giữa sân.

Tiếp đến, hai giáp cử những chàng trai khỏe nhất ra ràng, xe đai đấu vật giữa sân bùn nhão nhoét. Nếu đô vật nào thắng thì giáp đó sẽ được giao cầu. Việc làm này giống như hình thức giao bóng trong các trận túc cầu.  Quả cầu gỗ có trọng lượng khoảng 20kg tròn to hơn quả bóng đá được cất trong hậu cung, chỉ được lấy ra sử dụng mỗi khi tổ chức hội thi vật cầu bùn.

Cuộc thi kéo dài trong vòng ba giờ đồng hồ, bắt đầu từ 14 giờ đến 17 giờ giữa hai giáp đấu quyết liệt.

Tiếp đến, hai giáp cử những chàng trai khỏe nhất ra ràng, xe đai đấu vật giữa sân bùn nhão nhoét. Nếu đô vật nào thắng thì giáp đó sẽ được giao cầu. Việc làm này giống như hình thức giao bóng trong các trận túc cầu

Quả cầu gỗ có trọng lượng khoảng 20kg tròn to hơn quả bóng đá được cất kín trong hậu cung của nhà đền và chỉ được lấy ra khỏi hậu cung sử dụng mỗi khi tổ chức hội thi vật cầu bùn hai năm một lần

Anh Nguyễn Văn Nam người tham gia vào lễ hội vật cầu làng Vân chia sẻ: "Năm nay là lần thứ 2 mình tham gia, sau mỗi trận cầu dù rất mệt nhưng đổi lại là niềm vui"

Cuộc tranh tài thu hút đông đảo người dân và du khách đến xem

Bá Quỳnh