Hai nguyên giám đốc Sở Y tế Quảng Ngãi vừa bị kỷ luật sai phạm những gì?

Mua thuốc chữa bệnh cho dân giá cao

Ngoài công tác quản lý hoạt động khám chữa bệnh, Sở Y tế còn là đơn vị được UBND tỉnh Quảng Ngãi ủy quyền trong công tác đấu thầu, tìm nguồn thuốc hợp pháp để điều trị cho nhân dân tại các cơ sở y tế của tỉnh.

Tuy nhiên, trong giai đoạn từ năm 2014-2019, Sở Y tế Quảng Ngãi đã có nhiều sai phạm trong đấu thầu thuốc. Được biết, ông Nguyễn Tấn Đức, người vào thời điểm đó giữ chức Bí thư Đảng ủy Sở Y tế Quảng Ngãi nhiệm kỳ 2015 - 2020 và Giám đốc Sở Y tế Quảng Ngãi giai đoạn 2014 - 2018. Đối với ông Nguyễn Xuân Mến giữ chức Phó Giám đốc sở này từ năm 2007-2017 và giữ chức Giám đốc Sở này từ tháng 3/2019-4/2022.

Tài liệu phóng viên có được cho thấy, trong giai đoạn 2014-2019, Sở Y tế Quảng Ngãi được giao chủ đầu tư 9 gói thầu mua sắm thiết bị y tế, vật tư y tế, hóa chất xét nghiệm với tổng giá trị các gói thầu đã thực hiện mua sắm gần 109 tỉ đồng. Tuy nhiên, kết quả đấu thầu đã xảy ra nhiều sai phạm.

Theo đó, việc xây dựng số lượng và danh mục thuốc của các cơ sở y tế không sát với nhu cầu sử dụng thuốc thực tế của địa phương, có nhiều mặt hàng thuốc đã tổ chức đấu thầu, Sở Y tế đã ký thỏa thuận khung phân bổ thuốc theo đề xuất nhu cầu sử dụng thuốc của các cơ sở y tế, nhưng các cơ sở y tế không ký hợp đồng, hoặc ký hợp đồng nhưng không mua. Trong khi có mặt hàng lại mua vượt số lượng thuốc trên 20% mà không xây dựng kế hoạch lựa chọn nhà thầu bổ sung để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Quá trình xây dựng danh mục và số lượng thuốc nhưng không có thông tin, tài liệu bằng chứng làm cơ sở cho việc điều chỉnh một số mặt hàng thuốc trước đây đã sử dụng nhưng năm sau không đưa vào kế hoạch.

Đồng thời, nhiều loại thuốc có nhóm tiêu chí kỹ thuật thấp nhưng lại có giá kế hoạch cao hơn nhóm tiêu chí kỹ thuật cao, hoặc thuốc có nhóm tiêu chí kỹ thuật thấp nhưng lại có giá trúng thầu cao hơn nhóm có tiêu chí kỹ thuật cao.

Ngoài ra, thuốc cùng một nhóm tiêu chí kỹ thuật, cùng hoạt chất nhưng hàm lượng thấp hơn lại có giá kế hoạch hoặc giá trúng thầu cao hơn.

Có một số loại thuốc chế phẩm y học cổ truyền có dạng bào chế, đóng gói, thành phần hoạt chất đặc biệt được mua giá cao, trong khi trên thị trường có nhiều loại thuốc có tính năng tương đương nhưng có giá thấp hơn.

Sau những “ồn ào” trong đấu thầu thuốc, Thanh tra tỉnh Quảng Ngãi vào cuộc và chỉ ra việc tổ chức đấu thầu theo kế hoạch đấu thầu thuốc năm 2014 -2015, phát hiện 6 mặt hàng có giá thuốc xét duyệt trúng thầu vượt giá bán buôn kê khai, kê khai lại do Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) công bố còn hiệu lực dẫn đến giá trúng thầu vượt so với giá Cục Quản lý dược công bố.

Có dấu hiệu thông thầu trong đấu thầu thuốc

Trong quá trình tổ chức đấu thầu thuốc Calci lactat 500mg, Sở Y tế Quảng Ngãi tuy chưa xem xét rõ bản chất của 2 sản phẩm dự thầu có sự tương đồng của 2 sản phẩm thuốc, nhưng Hội đồng chấm thầu của Sở Y tế Quảng Ngãi cho rằng sản phẩm A.T Calmax 500 dự thầu có hoạt chất Calci lactat pentahydrat 500 không đáp ứng hàm lượng so với hồ sơ mời thầu.

Đồng thời, tổ chuyên gia chấm thầu cho rằng, sản phẩm A.T Calmax 500mg do Cty cổ phần dược phẩm Trung ương Codupha tham gia dự thầu “không đạt” yêu cầu theo hồ sơ mời thầu nên loại hồ sơ. Trong khi sản phẩm này được chính Sở Y tế chấp nhận trúng thầu vào năm 2016. Điều này dẫn đến tăng giá trị trúng thầu của mặt hàng thuốc có hoạt chất Calci lactat pentahydrat 500mg và chênh lệch giá sản phẩm Fulcalmax được cung ứng 2.828.260 ống với số chênh lệch thực tế đã cung ứng hơn 2,3 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, Công ty CP dược phẩm An Thiên vừa liên danh với Cty CP thương mại dược phẩm Nhật Lệ tham dự thầu sản phẩm Fulcalmax với giá cao, vừa là nhà sản xuất thuốc A.T Calmax cho Cty CP dược phẩm Trung ương Codupha tham gia dự thầu với giá thấp hơn trong cùng một gói thầu là có xung đột, mâu thuẫn về lợi ích.

Điều đáng nói là Hội đồng đấu thầu thuốc của Sở Y tế tỉnh Quảng Ngãi có đầy đủ thông tin về việc này, nhưng không kiểm tra, xử lý mà vẫn tiến hành lựa chọn và phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu, trong khi cùng một loại thuốc, cùng một nhà sản xuất nhưng một bên bị “đánh trượt” và một bên lại chấm “đậu” là điều hết sức vô lý!

Đặc biệt, trong quá trình mở thầu, Công ty CP dược phẩm An Thiên có văn bản đề nghị Công ty CP dược phẩm Trung ương Codupha rút hồ sơ dự thầu đối với sản phẩm A.T Calmax (đơn vị bỏ giá thấp hơn).

Sau động thái của Công ty CP dược phẩm An Thiên, Công ty CP dược phẩm Trung ương Codupha liền có công văn rút hồ sơ dự thầu mặt hàng A.T Calmax sau thời điểm mở thầu. Việc làm trên có dấu hiệu rõ ràng của hành vi thông thầu.

Theo tài liệu của phóng viên, sau khi Thanh tra tỉnh Quảng Ngãi vào cuộc và Cty Cổ phần dược phẩm An Thiên giải trình việc này là do các sản phẩm A.T Calmax sản xuất ra bị lỗi (kết tủa) phải thu hồi không phân phối dẫn đến ảnh hưởng việc cung cấp cho Cty CP dược phẩm Trung ương Codupha tham gia dự thầu mặt hàng này (?). Tuy nhiên, Thanh tra tỉnh cho rằng giải trình này là không có cơ sở.

Bởi lẽ, các tài liệu Công ty cổ phần dược phẩm An Thiên cung cấp cho thấy, sản phẩm lỗi chỉ xảy ra ở 3 lô sản xuất số 6060, 7026, 7030, có 2 sản phẩm lỗi bị Cục Quản lý dược thông báo thu hồi (tên thương mại Atisalbu vào năm 2021 và tên thương mại Atibutrex năm 2020), hoàn toàn không không có sản phẩm A.T Calmax. Thêm vào đó, sản phẩm này vẫn được cung cấp cho các địa phương khác với số lượng 4.766.868 ống trong năm 2018, 2019.

Do đó, Thanh tra tỉnh cho rằng, việc Công ty CP dược phẩm An Thiên gửi cho Cty CP dược phẩm Trung ương yêu cầu rút thầu và văn bản rút hồ sơ dự thầu của Cty CP dược phẩm Trung ương Codupha Sở Y tế đều biết, nhưng cá nhân giao nhiệm vụ tổ chức chấm thầu, thẩm định và tham mưu phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu đã không xử lý dấu hiệu của việc thông thầu mà vẫn tiến hành hoàn thiện các thủ tục liên quan để trình phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu liên danh An Thiên - Nhật Lệ với sản phẩm Fulcamax là thiếu tinh thần trách nhiệm, gây hậu quả thất thoát quỹ bảo hiểm y tế, có dấu hiệu của tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Ngoài ra, Công ty CP dược phẩm Trung ương Codupha rút hồ sơ dự thầu sau thời điểm mở thầu có dấu hiệu của việc thông thầu theo Luật Đấu thầu 2014 và có dấu hiệu của “Tội vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” được quy định tại điều 222 Bộ Luật hình sự.

Quảng Ngãi kỷ luật 2 cán bộ nguyên là Giám đốc Sở Y tế