HoREA kiến nghị khấu trừ tiền thừa nhà đầu tư đã nộp khi rà soát dự án

Cần sửa đổi quy định khấu trừ tiền chênh lệch

Nghị quyết của Quốc hội (NQ170/2024/QH15) là cơ sở pháp lý quan trọng nhằm giải quyết các dự án "treo" do vướng kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại thành phố Hồ Chí Minh, thành phố Đà Nẵng và tỉnh Khánh Hòa.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang dự thảo quy định cụ thể hóa nghị quyết trên của Quốc hội. Trao đổi với Báo Giao thông về góp ý hoàn thiện dự thảo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản thành phố Hồ Chí Minh (HoREA) cho biết, ông cơ bản đồng thuận với các quy định của dự thảo.

Song, ông Châu cũng kiến nghị sửa đổi quy định hoàn lại tiền thừa mà nhà đầu tư đã nộp sau khi cơ quan chức năng xác định lại tiền sử dụng đất, tiền thuê đất mà nhà đầu tư đã nộp.

Theo ông Châu, dự thảo đang quy định, trường hợp số tiền sử dụng đất, tiền thuê đất xác định lại mà nhỏ hơn số tiền nhà đầu tư đã đầu tư thì số tiền chênh lệch này được khấu trừ vào tiền sử dụng đất, tiền thuê đất hoặc nghĩa vụ tài chính của nhà đầu tư tại các dự án đầu tư, sản xuất, kinh doanh khác trong thời hạn tối đa 5 năm. Sau 5 năm, nếu chưa khấu trừ hết số tiền thì Nhà nước không hoàn trả tiền chênh lệch.

Ông Châu cho rằng quy định này là chưa hợp lý, bởi Hiến pháp 2013 quy định, Nhà nước khuyến khích, tạo điều kiện để doanh nhân, doanh nghiệp và cá nhân, tổ chức khác đầu tư, sản xuất, kinh doanh; phát triển bền vững các ngành kinh tế, góp phần xây dựng đất nước. Tài sản hợp pháp của cá nhân, tổ chức đầu tư, sản xuất, kinh doanh được pháp luật bảo hộ và không bị quốc hữu hóa.

Bộ Luật Dân sự 2015 cũng quy định, Nhà nước bảo vệ quyền sở hữu, quyền khác đối với tài sản. Không ai có thể bị hạn chế, bị tước đoạt trái luật quyền sở hữu, quyền khác đối với tài sản. Trường hợp thật cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh hoặc vì lợi ích quốc gia, tình trạng khẩn cấp, phòng chống thiên tai, Nhà nước trưng mua hoặc trưng dụng có bồi thường tài sản của tổ chức, cá nhân theo giá thị trường.

Cũng theo ông Châu, Nghị quyết số 170/2024/QH15 ngày 30/11/2024 của Quốc hội không quy định Nhà nước không hoàn trả khoản tiền chênh lệch đối với trường hợp số tiền sử dụng đất, tiền thuê đất xác định lại mà nhà đầu tư đã nộp, trường hợp số tiền sử dụng đất xác định lại mà nhà đầu tư đã tạm nộp hoặc trường hợp số tiền sử dụng đất, tiền thuê đất xác định lại mà nhà đầu tư đã đầu tư lại nhỏ hơn số tiền sử dụng đất, tiền thuê đất mà nhà đầu tư đã nộp, đã tạm nộp hoặc nhỏ hơn số tiền nhà đầu tư đã đầu tư trên địa bàn thành phố Đà Nẵng, tỉnh Khánh Hòa, thành phố Hồ Chí Minh.

Do đó, ông Châu kiến nghị với Bộ Nông nghiệp và Môi trường bổ sung quy định "số tiền chênh lệch sẽ được khấu trừ vào tiền sử dụng đất, tiền thuê đất hoặc nghĩa vụ tài chính của nhà đầu tư tại các dự án đầu tư, sản xuất, kinh doanh khác" để phù hợp với quy định của Hiến pháp và Bộ Luật Dân sự.

Gỡ khó cho các dự án đất đai trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký ban hành Nghị quyết số 170/2024/QH15 (Nghị quyết) của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án, đất đai trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại TP Hồ Chí Minh, thành phố Đà Nẵng và tỉnh Khánh Hòa.

Nghị quyết này quy định cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án, đất đai trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại TP Hồ Chí Minh, thành phố Đà Nẵng và tỉnh Khánh Hòa được xác định tại Phụ lục ban hành kèm theo Nghị quyết này và 1.313 trường hợp vi phạm thời hạn sử dụng đất khi cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

Nguyên tắc thực hiện là bảo đảm đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục xử lý theo quy định tại Nghị quyết này và quy định của pháp luật có liên quan, phù hợp với các điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế mà Việt Nam là thành viên, ký kết.

Các kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án đã có hiệu lực thi hành phải được thực hiện nghiêm. Chỉ xem xét, xử lý, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với việc thực hiện các kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án mà nguyên nhân dẫn đến vi phạm, sai phạm do lỗi của cơ quan quản lý nhà nước hoặc do lỗi của cả cơ quan quản lý nhà nước và nhà đầu tư; sau khi đã xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm theo quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước và khắc phục hậu quả các vi phạm về kinh tế, thu hồi lợi ích vật chất do hành vi vi phạm.

Đối với dự án, đất đai thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị quyết mà đang trong quá trình tiến hành tố tụng hình sự thì việc áp dụng quy định của Nghị quyết này chỉ được thực hiện sau khi có bản án đã có hiệu lực pháp luật hoặc quyết định đình chỉ vụ án; trường hợp bản án đã có hiệu lực pháp luật có nội dung quyết định xử lý về đất đai khác với quy định của Nghị quyết này thì thực hiện theo bản án đã có hiệu lực pháp luật.

Việc tổ chức thực hiện Nghị quyết bảo đảm phân cấp, phân quyền theo quy định; không hợp thức hóa các vi phạm, không để phát sinh sai phạm mới; kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm tổ chức, cá nhân có hành vi lợi dụng việc thực hiện Nghị quyết để tham nhũng, tiêu cực.

Việc tổ chức thực hiện Nghị quyết bảo đảm phù hợp với thực tiễn khách quan, hoàn cảnh lịch sử cụ thể; lợi ích chung, tổng thể; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của các chủ thể có liên quan theo quy định của pháp luật; bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội, không làm phát sinh tranh chấp, khiếu kiện, nhất là tranh chấp có yếu tố nước ngoài.

Nghị quyết đã quy định rõ việc xử lý giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp vi phạm về thời hạn sử dụng đất đối với đất sản xuất kinh doanh trên địa bàn thành phố Đà Nẵng; Xử lý về tiếp tục sử dụng đất, xác định giá đất, tính thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với 13 dự án tại thành phố Đà Nẵng trong Kết luận thanh tra số 269/KL-TTCP ngày 16/9/2019 của Thanh tra Chính phủ; Xử lý về tiếp tục sử dụng đất, xác định giá đất, tính thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với 11 dự án tại tỉnh Khánh Hòa trong Kết luận thanh tra số 250/KL-TTCP ngày 11/9/2020 của Thanh tra Chính phủ; Xử lý về tiếp tục sử dụng đất, xác định giá đất, tính thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với dự án tại số 39 - 39B Bến Vân Đồn, phường 12, quận 4, Thành phố Hồ Chí Minh trong Kết luận thanh tra số 757/KL- TTCP ngày 13/5/2021 của Thanh tra Chính phủ... Nghị quyết này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/4/2025. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang dự thảo nhằm cụ thể hóa Nghị quyết trên.