Lạm dụng rượu bia đang trở thành quốc nạn!

Hàng năm, lái xe uống rượu bia gây ra hàng nghìn vụ TNGT, cướp đi sinh mạng của biết bao người…

Tôi bỏ rượu sau 3 lần say

Chỉ cần lướt qua các trang mạng xã hội, trên Facebook, các comment (bình luận), chúng ta thấy tràn ngập những ý kiến phản đối tình trạng lạm dụng bia rượu khi tham gia giao thông. Có những ý kiến phê phán rất nặng, thậm chí đề nghị hình sự hóa hành vi uống rượu bia lái xe. Điều đó phản ánh sự bức xúc, sự dồn nén tâm lý quá lâu trong xã hội đối với tình trạng này.

Ở thế hệ U70, tôi đã chứng kiến nhiều bạn đồng môn, đồng tuế, đồng cư trong phố... luôn trong tình trạng “mất sức chiến đấu” vì bia, rượu. Có người bị gout đến mức đi lại khó khăn, đau đớn, có người bị bác sĩ trả về vì gan đã rắn lại như đất sét... Không ít người trong gia đình và xóm giềng, khi rượu bia vào họ sẵn sàng gây gổ, “bạo lực ngôn từ” với người thân, bè bạn. Hạnh phúc bình thường của một gia đình - nơi đáng lẽ là mái ấm của mỗi người cũng không được đảm bảo chỉ vì rượu bia.

Tôi từng chứng kiến một nhóm người tự xưng là trí thức nhưng ngày nào cũng tụ tập “lòng lợn rượu ngang”, từ sáng đến trưa mới xong một bữa. Nhưng được khoảng 5 năm, một người “ra đi” vì ung thư gan, 3 người còn lại mất hoàn toàn sức khỏe để làm việc. Vì rượu ngang ngoài quán cóc không rõ nguồn gốc thế nào.

Nói thật, như nhiều người khác, tuổi trẻ khỏe mạnh, tôi cũng uống dữ lắm. Tửu lượng của tôi không thua kém bất cứ ai. Bạn rượu nhìn tôi uống phải lắc đầu và nói là “như gió thổi vào họng”. Những trận say đầu tiên của tôi là năm 1978, 3 người cho “đi” một can 5 lít rượu Nga Sơn với xoài lửa xanh từ miền Tây chuyển ra. Một buổi tối, chúng tôi làm hết 3 lít rượu trắng. Sau trận rượu, cả người rã rời. Giờ nghĩ lại thấy khiếp quá. Nhưng lần đó tôi vẫn chưa thấy sợ.

Lần say thứ hai tôi bị ngã gãy rạn 4 xương sườn, xô lệch hết cả hàm. Khi bác sĩ đang bàn cách thay cả hai hàm răng vì bị xô hết, tôi bất giác tỉnh lại, nằm mất 12 ngày thì ngồi lên được. Khi đó, tôi bắt đầu có cảm giác sợ.

Đến lần say thứ ba tôi nhớ đời. Lần đó, tôi đi ăn cưới về, rượu vào liêng biêng, đâm xe máy vào một đôi sinh viên. Cũng may, họ không bị sao, nhưng xe của họ hỏng nặng, tôi phải bỏ tiền chữa mất hơn 4 triệu đồng. Nghĩ lại tất cả những lần say trước, tôi quyết bỏ hẳn rượu.

Tôi bỏ rượu, bạn bè ai cũng ngạc nhiên. Nhưng tôi bảo tôi có nghiện đâu. Chỉ uống kiểu “phong trào” cho vui là chính, phần nữa là do hiếu thắng hoặc để thể hiện với bạn bè.

Tôi bỏ rượu và nhận thấy từ đó cảm nhận đầu óc sạch nhất, tỉnh nhất, mình lại dễ viết được những điều “say” nhất và hay nhất. Lúc đầu không uống, hội họp cảm giác khó giao tiếp, nhưng rồi dần quen. Thật lạ, công việc của tôi lại “chạy” hơn và đối tác nhìn mình trân quý hơn. Còn họ yêu mình hay không lại tùy thuộc ở hiệu quả công việc mình đem lại cho đời.

Nói với người say vô ích, phải nghiêm trị

“

Tôi tự tạo ra thói quen cho mình, khi ngồi vào bàn ăn, tôi mang theo một chai nước lọc và nói thật tôi đã bỏ rượu, vì công việc, vì vợ con, vì sức khỏe. Khi đã thành phong cách riêng thì người ta sẽ tôn trọng. Tôi cũng không cần mượn rượu để “quan hệ”, “đàm phán”, “mẹo mực” với ai cả. Và thế là sau đó mọi việc đều ổn cả”.
Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Hùng Vĩ

”

Tôi biết chắc rằng, ai từng say rượu và nói năng thiếu kiểm soát sau đó sẽ lại dằn vặt, ân hận. Tôi đã từng dằn vặt cả năm và nhiều năm sau nữa vì những câu mình nói ra lúc say rượu bia làm mất bạn mất bè, làm phiền lòng vợ con, mất anh em, mất tiền bạc.

Theo tôi, biện pháp đầu tiên để tránh xa bia rượu phải là tu thân. Mỗi người phải nhanh chóng nhận ra tác hại vô cùng lớn của việc quá chén đối với sức khỏe của mình và an toàn của những người khác nếu mình tham gia giao thông.

Biện pháp thứ hai, là truyền thông. Chúng ta phải không ngừng kêu gọi, khuyến cáo, phản ứng trên mọi kênh truyền thông, từ chính thống đến mạng xã hội. Nói trực tiếp với người say là vô ích, nói qua truyền thông sẽ dễ hơn rất nhiều.

Biện pháp thứ ba là nghệ thuật. Tôi từng nghe nhiều bài vè, bài ví, xem nhiều tiểu phẩm hay và thấm thía hậu quả của việc uống rượu. Tôi cũng đã từng viết về rượu bằng dân ca. Tại sao lại không có các cuộc thi và biểu diễn các tác phẩm như vậy nhỉ?

Biện pháp thứ tư, là quy tắc, hương ước sinh hoạt cộng đồng. Tôi đi và thấy nhiều quy định cộng đồng rất hay về sinh hoạt hương thôn hay tôn giáo như: Không tổ chức ăn uống ngày tang gia, không hút thuốc lá trong đám cưới,... Dân họ mừng và thực hiện rất tốt. Với rượu cũng nên có những quy ước hợp lý, thuận tình.

Pháp luật là biện pháp cuối cùng, nhưng thực thi phải thật triệt để, nghiêm ngặt. Cơ quan chức năng cần nghiên cứu, tăng nặng mức phạt thích đáng với những người điều khiển phương tiện sử dụng rượu bia gây ra, cướp đi sinh mạng của những người vô tội và mang lại nguy hiểm cho cộng đồng. Việc xử lý cũng cần nghiêm minh, không nể nang, không để tồn tại hiện tượng xin xỏ, phải quyết tâm thực hiện với tinh thần: “Không có vùng cấm”.

Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Hùng Vĩ

Video: CSGT "săn ma men” gần quán nhậu ở TP.HCM