Kết nối không gian, rút ngắn thời gian

Một buổi sáng cuối tháng 5, tôi đứng trên đỉnh đèo Ô Quy Hồ nhìn về thị xã Sa Pa. Những cung đường quanh co uốn lượn dưới chân núi giờ đã được thảm nhựa phẳng lỳ, xe cộ tấp nập nhưng không còn cảnh “lò cò” vì ổ gà như trước.

Những trạm dừng chân, nhà hàng, điểm check-in hiện ra san sát giữa màu xanh bạt ngàn của núi rừng Hoàng Liên Sơn. Tất cả như đang kể câu chuyện Lào Cai vùng đất biên viễn đã bừng tỉnh và chuyển mình mạnh mẽ từ những bước chân đầu tiên của hạ tầng.

Cách đây chừng 10 năm, để đi từ Hà Nội lên Sa Pa, du khách phải mất từ 8 - 10 tiếng qua những cung đường đèo ngoằn ngoèo.

Nhưng từ khi tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai dài hơn 245km được đưa vào sử dụng, khoảng cách thời gian ấy đã được rút ngắn xuống chỉ còn khoảng 4 - 5 tiếng.

Con đường cao tốc không chỉ là một tuyến giao thông, mà là sợi dây kéo du lịch Lào Cai thoát khỏi cảnh “khép kín” bao năm.

Theo số liệu từ Sở Xây dựng tỉnh, từ năm 2015 đến nay, Lào Cai đã đầu tư hàng nghìn tỷ đồng để mở rộng, nâng cấp hệ thống giao thông nội tỉnh như các tuyến đường kết nối Sa Pa - Y Tý - Bát Xát, đường tỉnh lộ 155, 156B, đường vành đai du lịch Hoàng Liên giúp du khách thuận tiện hơn khi khám phá những vùng đất nguyên sơ.

Anh Nguyễn Văn Quân, tài xế xe du lịch tuyến Hà Nội - Sa Pa cho biết: “Trước kia khách ngại đi xa, giờ có cao tốc, đường nối vào tận bản làng nên đi đâu cũng dễ. Thậm chí có khách thuê xe riêng đi Y Tý, Mường Hum những nơi trước đây gần như bị ‘lãng quên’ vì quá khó đi".

Trung tâm Sa Pa giờ đây chẳng khác một thị trấn nghỉ dưỡng của châu Âu. Những khách sạn tiêu chuẩn 4 - 5 sao, khu nghỉ dưỡng cao cấp, khu vui chơi giải trí mọc lên hàng loạt.

Cáp treo Fansipan “con đường trên mây” đưa du khách từ thung lũng Mường Hoa lên đỉnh Đông Dương trong vòng chưa đầy 20 phút là một trong những kỳ tích về hạ tầng du lịch do con người kiến tạo giữa thiên nhiên hùng vĩ.

Bà Nguyễn Thị Hải Anh, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lào Cai, cho biết: “Hạ tầng du lịch không chỉ là giao thông mà còn là hạ tầng dịch vụ, tiện ích và môi trường.

Những năm qua, tỉnh đã quy hoạch và cấp phép cho hàng trăm dự án du lịch, nghỉ dưỡng tầm cỡ, đi cùng với đó là phát triển điện, nước, viễn thông, xử lý rác thải những điều tưởng nhỏ nhưng vô cùng quan trọng để giữ chân du khách".

Một dấu mốc đáng chú ý là việc tỉnh Lào Cai đang phối hợp cùng các bộ ngành, đề xuất xây dựng sân bay Sa Pa tại huyện Bảo Yên.

Khi hoàn thành, đây sẽ là cú hích mang tính bước ngoặt, rút ngắn quãng đường đến Sa Pa từ các tỉnh miền Trung, miền Nam xuống còn vài giờ bay, thay vì cả ngày đường như hiện nay.

Cơ hội mới cho những vùng đất cũ

Y Tý (Bát Xát), Bắc Hà, Si Ma Cai những nơi từng “nằm ngoài bản đồ du lịch” nay đang sống trong làn gió mới của hạ tầng. Tuyến đường từ Sa Pa đi Y Tý, trước đây toàn đá tai mèo và bùn đất, nay đã mở rộng, tráng nhựa sạch đẹp.

Lượng khách đến Y Tý tăng đột biến trong 2 năm gần đây, đặc biệt là giới trẻ săn mây, nhiếp ảnh gia, blogger du lịch.

Chị Nguyễn Hải Anh, chủ homestay ở thôn Lao Chải, Y Tý, chia sẻ: “Trước đây khách chỉ lên vào mùa mây vì đi lại vất vả. Nay đường đẹp, mùa nào cũng có người đến. Nhiều hộ dân trong thôn cũng bắt đầu sửa nhà, làm phòng nghỉ. Du lịch đã giúp bà con có thêm thu nhập mà vẫn giữ được bản sắc".

Sự phát triển đồng bộ hạ tầng còn tạo điều kiện để tổ chức các sự kiện tầm cỡ: Lễ hội đua ngựa Bắc Hà, Festival hoa hồng, lễ hội mùa vàng Bát Xát… Những địa danh từng xa xôi giờ trở thành điểm hẹn văn hóa, thu hút hàng chục nghìn lượt khách mỗi mùa.

Tuy vậy, cùng với tốc độ phát triển nhanh chóng, thách thức đặt ra là làm sao để phát triển bền vững không đánh đổi bản sắc để lấy hiện đại. Chính quyền tỉnh Lào Cai đang triển khai đồng bộ các giải pháp quy hoạch du lịch xanh, du lịch cộng đồng, hạn chế bê tông hóa bừa bãi.

Anh Hoàng Văn Thái, kiến trúc sư người Hà Nội từng tham gia thiết kế nhiều khu nghỉ dưỡng tại Sa Pa, nhận định: “Hạ tầng du lịch không nên chỉ là khách sạn cao tầng, mà phải phù hợp với cảnh quan, văn hóa. Lào Cai đang đi đúng hướng khi khuyến khích xây dựng homestay kiểu nhà sàn, giữ lại ruộng bậc thang, phát triển dịch vụ theo mô hình bản làng du lịch".

Với tầm nhìn đến năm 2030, Lào Cai xác định sẽ trở thành trung tâm du lịch quốc tế, là “cửa ngõ du lịch xanh” của cả vùng Tây Bắc. Hạ tầng chính là chiếc đòn bẩy quan trọng nhất để hiện thực hóa giấc mơ đó.

Tôi rời Sa Pa khi hoàng hôn buông trên rặng núi. Con đường mới mở nối bản Cát Cát về trung tâm sáng đèn như một dòng suối ánh sáng len giữa núi rừng. Tương lai của du lịch Lào Cai đã bắt đầu, từ chính những con đường kết nối thiên nhiên với con người, kết nối hiện tại với khát vọng bay xa.