Lào Cai: Thủy điện “nuốt” đường, hiểm họa “treo” đầu dân

Đang trong quá trình vận hành 1 tổ máy nhưng Thủy điện Nậm Lúc đã tích nước khiến dòng sông Chảy qua đoạn thủy điện nước dâng lên cao thêm 4m, nhấn chìm nhiều ruộng vườn. Không những vậy, nước dâng khiến tuyến đường Kho Lạt - Bản Vàng bị sạt lở nghiêm trọng, nguy cơ trôi tuột xuống lòng sông.

Sông dâng 4m, đường sạt lở nghiêm trọng

Trên tuyến đường hơn 7km đi xe máy từ trung tâm xã Cốc Lầu (huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai), để đưa PV Báo Giao thông vào thôn Kho Vàng, Dịu - cán bộ xã Cốc Lầu không ít lần nhắc: “Các anh đi chậm, sát vào taluy phía núi vì nhiều đoạn chỉ có lớp bê tông phía trên, bên dưới đã bị xói lở sâu vào tới giữa đường, chẳng may lở đường thì cả người và xe nằm dưới sông Chảy đấy”.

Dòng sông Chảy bắt nguồn từ đỉnh Tây Côn Lĩnh, quanh co uốn khúc qua các tỉnh: Hà Giang, Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ. Khác với hình dung của chúng tôi về dòng sông hiền hòa, đoạn sông Chảy chạy qua địa bàn huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai bị chặt khúc từng đoạn bởi các thủy điện lớn, nhỏ.

Sau 10 năm xây dựng, dự án Thủy điện Nậm Lúc do Công ty Cổ phần Thủy điện Đông Nam Á Nậm Lúc (Công ty Đông Nam Á Nậm Lúc) triển khai đã bắt đầu vận hành 1 tổ máy vào cuối năm 2020.

Từ đó, Thủy điện Nậm Lúc đã tổ chức ngăn đập, tích nước khiến dòng sông Chảy qua đây với chiều dài khoảng 10km bị chặn lại thành hồ chứa nước phục vụ dự án, dâng cao thêm 4m.

Chỉ vào những thân cây lớn chỉ còn chấp chới phần ngọn thò lên mặt nước, anh Dịu cho hay: “Không chỉ nhấn chìm ruộng vườn, nước dâng từ Thủy điện Nậm Lúc đã lan ra tới đường giao thông nông thôn từ trung tâm xã Cốc Lầu đi thôn Kho Lạt - Bản Vàng”.

Dọc tuyến đường Kho Lạt - Bản Vàng hiện bị sạt lở nghiêm trọng, nhiều đoạn bị nước xói mòn tạo thành những “hàm ếch” khổng lồ. Mặt đường vẫn tồn tại lớp bê tông nhưng bên dưới đã không còn cốt đường tạo nên những “chiếc bẫy” bởi có thể bị sụt xuống bất cứ lúc nào.

Một số khu vực đường đã bị “nuốt” mất 2/3, những mảng bê tông bị trôi tuột xuống lòng sông. Con đường vốn hàng ngày ô tô tải đi lại thoải mái thì tới nay nhiều đoạn chỉ có thể đi xe máy lách qua.

Anh Ma Su Chứ (Trưởng thôn Bản Vàng) bức xúc: “Đây là tuyến đường độc đạo từ thôn Bản Vàng đi trung tâm xã, tại thôn còn 1 phân hiệu trường mầm non của xã nhưng đi lại quá khó khăn. Người ta tích nước làm lở đường nhưng mấy tháng qua chẳng thấy ai sửa chữa gì cả”.

Ông Nguyễn Quốc Nghi, Chủ tịch UBND xã Cốc Lầu cho biết: “Tuyến đường Kho Lạt - Bản Vàng dài gần 10km từ trung tâm xã Cốc Lầu đi thôn Kho Vàng đã được đổ bê tông chắc chắn, ô tô đi lại dễ dàng từ năm 2015.

Khi Thủy điện Nậm Lúc triển khai về đây đã khiến 1 phần tuyến đường bị ngập, họ đã xây dựng đền 1 phần tuyến đường. Vậy mà khi thủy điện tích nước vận hành đã khiến tuyến đường Kho Lạt - Bản Vàng sạt lở tới 24 điểm”.

Chủ đầu tư phớt lờ tính mạng người dân?

Ông Nguyễn Quốc Nghi bức xúc: “Nếu cứ để tình trạng con đường bị sạt lở, hàm ếch như thế này, chẳng may xảy ra tai nạn, chết người thì chúng tôi yêu cầu chủ đầu tư Thủy điện Nậm Lúc phải chịu trách nhiệm”.

Ông Nguyễn Quốc Nghi cho biết thêm, ngay sau khi Thủy điện Nậm Lúc tích nước, tới ngày 19/2, xã đã phát hiện ra hiện tượng tuyến đường Kho Lạt - Bản Vàng bị sạt lở nhiều điểm như: Tại lý trình Km 0+900 bị sạt taluy âm dài 17m tạo hàm ếch ăn sâu vào tim đường 1,2m, sâu 2,5m; sạt lở tại lý trình Km1 với chiều dài 27m tạo hàm ếch ăn sâu vào tim đường 1m, sâu 3m; tại lý trình Km 2+200 sạt lở với chiều dài 39m, sâu 3m...

Ngay sau khi phát hiện sự việc, UBND xã Cốc Lầu đã thông báo cho Thủy điện Nậm Lúc nhưng chỉ nhận được sự im lặng.UBND xã Cốc Lầu đã báo cáo UBND huyện Bắc Hà về sự việc tuyến đường bị sạt lở.

Nhận được báo cáo, UBND huyện Bắc Hà thành lập đoàn công tác về kiểm tra tình hình, ghi nhận trên tuyến đường có 24 điểm sạt lở trong đó có nhiều điểm sạt lở rất nguy hiểm. Đoàn công tác yêu cầu Công ty Đông Nam Á Nậm Lúc phải thực hiện các biện pháp như cắm biển cảnh báo, lập tức khắc phục sửa chữa.Tuy vậy, công ty này chỉ ký biên bản rồi… chẳng làm gì.

Ông Hoàng Văn Khoa, Phó chủ tịch UBND huyện Bắc Hà cho biết: “Người dân mấy tháng qua khốn khổ, chính quyền liên tục thúc giục nhưng chủ đầu tư Thủy điện Nậm Lúc thiếu hợp tác, đùn đẩy trách nhiệm.

Chúng tôi đã báo cáo UBND tỉnh Lào Cai đề nghị tỉnh yêu cầu Thủy điện Nậm Lúc tạm dừng việc tích nước lòng hồ, dừng việc phát điện để khắc phục ngay tình trạng sạt lở đường, tránh để hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra”.

Bức xúc về việc Công ty Đông Nam Á Nậm Lúc phớt lờ chỉ đạo của huyện, coi thường tính mạng của người dân, ngày 16/3, UBND huyện Bắc Hà có Văn bản số 345 gửi UBND tỉnh Lào Cai đề nghị tỉnh có các biện pháp mạnh tay, chỉ đạo các cấp, ngành vào cuộc xử lý vụ việc.

Ngày 26/3, thực hiện sự chỉ đạo của tỉnh Lào Cai, đoàn công tác do Sở GTVT Lào Cai chủ trì đã đi kiểm tra thực tế. Biên bản kiểm tra ghi nhận có 24 điểm sạt lở trên tuyến đường.

Công ty Đông Nam Á Nậm Lúc tiếp tục thể hiện thái độ thờ ơ khi giấy mời của Sở GTVT đề nghị thành phần là người đại diện pháp luật, có tư cách pháp nhân của công ty nhưng công ty này chỉ cử 1 người là Trưởng phòng Tổng hợp tới làm việc.

Tiếp đó, UBND tỉnh chỉ đạo đoàn công tác tiếp theo do ông Phan Văn Cương, Phó giám đốc Sở Công thương làm Trưởng đoàn đi kiểm tra thực tế. Lần này, Công ty Đông Nam Á Nậm Lúc vẫn cử 1 cán bộ là Trưởng ban Quản lý dự án ra làm việc. Vị này cũng chỉ biết tiếp nhận thông tin, báo cáo lãnh đạo công ty.

Sau rất nhiều cuộc họp, chỉ đạo của chính quyền địa phương thì tới nay sự “vào cuộc” của Công ty Đông Nam Á Nậm Lúc chỉ là vài tấm biển báo, chăng dây cảnh báo khu vực nguy hiểm dọc tuyến đường.

Báo Giao thông sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc.

Nguyên nhân ban đầu sự cố tại Nhà máy thủy điện A Lưới