Múa lân biến tướng

1. Tối 11/9, chúng tôi được bạn mời đến nhà ăn cơm nhưng không ngồi ở phòng khách như mọi khi mà cả chủ và khách “di tản” xuống bếp. Cửa trước, cửa hông nhà đóng kín như bưng. Người bạn nói: “Ngồi phòng khách thì ăn uống trò chuyện cũng không yên”. Tôi ngạc nhiên cho đến khi chứng kiến chỉ trong 2 giờ đồng hồ, hơn chục đoàn múa lân ầm ĩ đi qua ngay trước cửa nhà. Nhà nào mở cửa bán hàng hoặc đang có khách khứa, các cháu nhỏ sẽ ùa vào xin tiền ủng hộ.

Chia tay bạn lúc 21h, trên QL27, đoạn qua thôn Tân Lâm, xã Đạ Đờn, ngay tại cầu tre giáp với địa bàn thị trấn Đinh Văn, huyện Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng, chúng tôi đang điều khiển ô tô phải phanh gấp bởi một nhóm múa lân bên đường lao ra chặn đầu xe, đánh trống múa may với mục đích xin tiền. Hạ cửa kính hỏi có chuyện gì, cả nhóm múa lân nhao nhao hô lớn: “Cho tiền cháu đi. Cho tiền chúng cháu cho xe đi”.

Thấy lạ, chúng tôi đứng lại xem, chỉ chục phút các cháu đã chặn đầu 4-5 ô tô, xe máy để xin tiền. Xe nào tài xế không chịu giảm ga, vẫn lao nhanh qua thì lũ trẻ nhảy dạt sang mép đường để tránh, rất nguy hiểm. Một người dân ở đây cho biết: “Năm nào cũng vậy, cứ đến trung thu là các cháu ra đường múa lân, chặn xe ồn ào hết cả khu phố”.

2. Nạn múa lân cản trở giao thông, chặn xe xin tiền không phải bây giờ mới có, thậm chí những năm trước đây đã có những vụ TNGT thương tâm do múa lân không khiến người dân ngao ngán.

Trung thu năm 2015, cháu bé 3 tuổi khi đi xem múa lân ở Hải Phòng đã bị ô tô bán tải đâm trực diện dẫn đến tử vong. Theo thông tin từ UBND xã Thuận Thiên, cháu bé là người địa phương, gặp nạn trong lúc đang xem múa lân đêm 26/9/2015 tại khu vực gần Ngọc Long, trên tuyến đường liên xã đoạn qua xã Phú Bằng, huyện Kiến Thụy.

Cũng trung thu năm 2015, xảy ra một vụ cạnh tranh giữa các đội lân, khiến một xe ô tô chở lân tông chết người. Vụ việc xảy tại khu vực cầu 16 thuộc địa phận thôn Thượng Sơn, xã Tây Thuận, huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định.

Trước những biến tướng của nạn múa lân xin tiền, trung thu năm 2016, Công an TP Đà Nẵng tiên phong nghiêm cấm và tiên phong xử phạt các hành vi như tổ chức múa lân dưới lòng đường, hè phố trái quy định, gây cản trở hoạt động giao thông, điều khiển xe ô tô tải chở vật dụng phục vụ múa lân quá kích thước tối đa cho phép của phương tiện... Mọi hành vi vi phạm nêu trên đều bị lực lượng CSGT kiểm tra, xử lý nghiêm theo quy định. Hai lực lượng chính tham gia xử lý đợt này gồm CSGT và cảnh sát trật tự.

3. Hiện nay, ở nhiều nơi, múa lân không còn là trò chơi mà đã biến tướng thương mại hóa. Tại Thừa Thiên - Huế, các nhóm tự phát khoảng 10 thanh, thiếu niên mua một bộ múa lân hết 10 - 20 triệu đồng rồi đi khắp các phố phường vừa biểu diễn, vừa xin tiền thu hồi vốn. Có những đội lân đi múa từ đầu tháng 8 Âm lịch đến tận đêm trung thu. Sau đêm đó lại tổ chức cúng tạ lân. Theo phong tục, hết rằm là đốt hết đồ múa, không được để lại dùng cho trung thu năm sau.

Trao đổi với người viết bài này, một lãnh đạo ngành Văn hóa, du lịch TP Huế cho biết: “Có tỉnh cấm và xử lý triệt để tình trạng múa lân tự phát trên đường gây mất trật tự, tiềm ẩn nguy cơ TNGT nhưng có tỉnh buông hoàn toàn. Các đoàn múa lân mỗi nơi mỗi kiểu, vui cũng có nhưng phiền hà cho bà con cũng không ít.

Muốn cho phong trào múa lân trở thành nét đẹp văn hóa, thu hút khách du lịch, thực sự đem lại niềm vui cho con trẻ, thì chính quyền địa phương với các đoàn thể cần có định hướng. Chẳng hạn, đoàn thanh niên xã, phường đứng lên thành lập các đội lân cho các thôn, xóm, có thể thi tìm ra đội giỏi nhất. Tổ chức vui chơi, có kế hoạch tổng thể cho từng khu vực.

Cần cấm tất cả các hình thức múa lân tự phát dưới lòng đường kèm loa đài quảng cáo cho các thương hiệu hoặc đi “xin tiền” bà con. Đồng thời, chính quyền cần bảo đảm công tác an ninh trật tự, bảo đảm trật tự ATGT cho các cháu vui trung thu khi xem múa lân trong các điểm đã được quy hoạch.

Clip: Kinh hãi nhóm thiếu niên múa lân lao ra đường chặn đầu ô tô xin tiền