Người tiêm vaccine ngừa Covid-19 có phải cách ly phòng lây virus?

Vaccine Covid-19 được sản xuất theo cơ chế nào?

Theo TS. Nguyễn Hữu Thái, Viện trưởng Viện Vaccine Nha Trang, các loại vaccine Covid-19 hiện tại đang được sản xuất theo 3 cơ chế chủ đạo. Những loại vaccine khác nhau sẽ có những tác động khác nhau để cơ thể đáp ứng miễn dịch, tuy nhiên có một điểm chung trong cách thức hoạt động của các loại vaccine là ngoài việc tạo ra kháng thể chống lại virus, vaccine còn có thể tạo ra tế bào lympho T, lympho B ghi nhớ để chống lại virus xâm nhập trong tương lai.

3 cơ chế sản xuất vaccine Covid-19 hiện nay:

Vaccine mRNA: Vaccine đưa phân tử RNA được tổng hợp vào tế bào của cơ thể. Khi đã vào trong tế bào, mRNA tổng hợp của vaccine hoạt động như một mRNA tự nhiên, khởi động tổng hợp protein mới (bình thường protein này do virus tổng hợp). Đến lượt protein mới này kích hoạt đáp ứng miễn dịch của cơ thể (adaptive immune response) chống lại protein của virus. Như vậy cơ thể được nhận vaccine, vừa tạo kháng nguyên (protein của virus), vừa tạo đáp ứng miễn dịch chống lại protein này (kháng thể + đáp ứng tế bào).

Vaccine protein: Vaccine này bao gồm các mảnh protein tinh khiết của virus Sars-Cov-2. Sau khi tiêm vaccine vào cơ thể, hệ miễn dịch ghi nhận rằng protein này là “kẻ xâm nhập” và phản ứng miễn dịch tạo ra kháng thể. Đồng thời, vaccine giúp tế bào ghi nhớ nhận diện tác nhân gây bệnh, tiến hành tiêu diệt chúng nếu bị tấn công trong tương lai.

Vaccine vector: Các loại vaccine dựa trên virus vector khác với hầu hết các loại vaccine thông thường ở chỗ chúng không thực sự chứa kháng nguyên, mà sử dụng chính tế bào của cơ thể để sản xuất chúng. Vaccine được sản xuất bằng cách sử dụng một loại virus đã được biến đổi (vector) để vận chuyển mã di truyền cho kháng nguyên.

Đối với vaccine phòng virus SARS-Cov-2, mã di truyền là các protein gai trên bề mặt của virus. Khi vaccine tiêm vào trong cơ thể, nó sẽ kích thích cơ thể tạo ra một lượng lớn kháng nguyên. Những kháng nguyên này sẽ kích hoạt phản ứng miễn dịch. Vaccine bắt chước những gì xảy ra trong quá trình lây nhiễm tự nhiên với một số mầm bệnh – đặc biệt là virus. Điều này có lợi thế là kích hoạt phản ứng miễn dịch tế bào mạnh mẽ của tế bào T cũng như sản xuất kháng thể của tế bào B.

Có lây nhiễm bệnh do tiêm vaccine Covid-19?

“Tiêm vaccine là tiêm các loại virus đã làm giảm tác dụng hoặc mất tác dụng gây bệnh vào trong cơ thể, chứ không phải đưa mầm bệnh vào trong cơ thể. Cho nên sẽ không có khả năng nhiễm bệnh do tiêm vaccine. Chính vì vậy, sau tiêm vaccine không phải cách ly mà chỉ được yêu cầu theo dõi tình hình sức khỏe để kịp thời xử trí nếu xảy ra các phản ứng phụ…”, TS. Nguyễn Hữu Thái, Viện trưởng Viện Vaccine Nha Trang khẳng định.

Hiện có hơn 1 triệu người Việt Nam đã tiêm vaccine phòng Covid-19 của AstraZeneca.

Theo thông tin từ nhà sản xuất, vaccine AstraZeneca sử dụng vector là virus adeno mất khả năng sao chép của tinh tinh, dựa trên phiên bản suy yếu của virus adeno (virus cúm gây bệnh ở tinh tinh), có chứa vật chất di truyền là protein gai bề mặt của virus gây bệnh Covid-19 được gọi tên là Spike hoặc S. Protein, Spike chính là thành phần tiên phong mở đường tiến công cho virus SARS-CoV-2 xâm nhập cơ thể con người. Đây cũng là mục tiêu tấn công của hệ miễn dịch khi virus SARS-CoV-2 xâm nhập.

Sau khi tiêm vaccine, vaccine sẽ mang mã di truyền của virus corona quy định protein S vào tế bào của cơ thể bạn. Cơ thể bạn bắt đầu tự tạo ra protein S.

Các tế bào miễn dịch trong máu của bạn nhận diện protein S là “kẻ xâm nhập”, và điều này kích hoạt phản ứng của hệ miễn dịch.

Cơ thể bạn bắt đầu tạo ra kháng thể và tế bào miễn dịch, gọi là tế bào T, có thể nhắm mục tiêu và tiêu diệt các tế bào có mang protein S. Các tế bào miễn dịch còn kêu gọi sản xuất ra nhiều tế bào miễn dịch hơn để giúp chống lại những “kẻ xâm nhập”.

Hệ thống miễn dịch sau đó tiếp tục tạo ra các tế bào trí nhớ. Những tế bào trí nhớ này có thể phát hiện ra virus corona trong tương lai, bằng cách nhận ra protein S trên bề mặt của virus corona. Nếu các tế bào miễn dịch phát hiện ra virus corona trong cơ thể bạn, chúng có thể kêu gọi phóng thích kháng thể và sản xuất tế bào T rất nhanh. Điều này ngăn chặn virus corona lây lan và làm giảm tác hại do bệnh Covid-19 gây ra.

Mổ cấp cứu thành công cho sản phụ mắc Covid-19 có dấu hiệu suy thai