Những vũ khí Việt Nam có thể mua khi Mỹ dỡ bỏ cấm vận

Việc Mỹ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí sát thương, Việt Nam có điều kiện lựa chọn mua các vũ khí, khí tài quan trọng, phù hợp nhu cầu sử dụng.

Vũ khí sát thương được hiểu là loại vũ khí nhằm mục đích tối quan trọng là trực tiếp tiêu diệt nhanh chóng kẻ địch. Những vũ khí sát thương có uy lực lớn, sức công phá khủng khiếp và gây chấn thương nghiêm trọng làm hoặc thiệt mạng ngay tức khắc.

Lệnh cấm vận vũ khí sát thương của Mỹ bắt nguồn từ sự kiện vịnh Bắc Bộ năm 1964. Năm 1984, Việt Nam bị liệt vào danh sách Quy định vũ khí trong Buôn bán quốc tế (ITAR), ngăn cản các quốc gia có tên không được mua bán vũ khí với Mỹ. Dù năm 1995 hai nước đã bình thường hóa quan hệ ngoại giao nhưng lệnh cấm vận vũ khí vẫn kéo dài hơn 20 năm qua. 

Tại cuộc họp báo chung giữa Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Tổng thống Mỹ Barack Obama sáng ngày 23/5, ông Obama tuyên bố chính thức dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam. Đây là một bước tiến quan trọng mà Chủ tịch nước Trần Đại Quang hoan nghênh và khẳng định “là một minh chứng quan hệ hai nước đã bình thường hóa hoàn toàn”.

Theo các chuyên gia quân sự nước ngoài, việc Mỹ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí, vấn đề đầu tiên mà Việt Nam quan tâm là các trang bị bảo đảm cho hoạt động an ninh trên biển và phương tiện tuần tra biển từ trên không.

Vũ khí bằng âm thanh LRAD 1000x Xi của Mỹ được trang bị trên tàu CSB

Tăng cường năng lực thực thi pháp luật trên biển

Khi quan hệ hợp tác quốc phòng Việt - Mỹ đạt được sự tin cậy tuyệt đối thì việc xây dựng một lực lượng tàu chấp pháp biển mạnh, trang bị hiện đại sẽ là một nội dung quan trọng nhất đối với Việt Nam trong quan hệ hợp tác quốc phòng Việt-Mỹ. Chiến dịch bảo vệ chủ quyền kiên quyết và khôn khéo của Việt Nam những năm qua đã giúp duy trì được hòa bình, ổn định. Nhưng từ các chiến dịch này cũng bộc lộ sự mỏng yếu của lực lượng thực thi pháp luật trên biển của chúng ta.

Trong thời gian tới, Mỹ đã cam kết sẽ cung cấp thêm cho Việt Nam các tàu tuần tra cao tốc và các trang bị, phương tiện bảo vệ an ninh trên biển, ví dụ như Thiết bị phát âm thanh tầm xa (Long Range Acoustic Device – LRAD, thiết bị có thể tạo ra âm hưởng tối đa 146 dB, cao hơn giới hạn gây đau đớn cho con người là 120-130 dB và gây thủng màng nhĩ) - một vũ khí phi sát thương hiệu quả để chống hải tặc và các đối tượng gây mất an ninh, an toàn trên biển.

Hiện các tàu cảnh sát biển của Việt Nam đã được trang bị các hệ thống này. Trong bối cảnh tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông đang ngày càng phức tạp và nguy hiểm, việc Mỹ giúp Việt Nam tăng cường năng lực thực thi pháp luật trên biển là điều rất cần thiết.

Máy bay do thám P-3 được coi là sát thủ săn ngầm hàng đầu của quân đội Mỹ.

Tăng cường năng lực tuần tra, giám sát biển

Khi lệnh cấm vận vũ khí sát thương được dỡ bỏ hoàn toàn, theo một số chuyên gia nước ngoài, Việt Nam nếu muốn có thể mua từ Mỹ máy bay do thám Lockheed P-3 Orion. Đây là mẫu máy bay 4 động cơ săn ngầm và trinh sát được Hải quân Mỹ phát triển và giới thiệu từ thập kỷ 60.

Trải qua 50 năm vận hành và cải tiến, P-3 vẫn là mẫu máy bay được nhiều nước ưu tiên sử dụng. Đặc trưng lớn nhất của P-3 là hệ thống tác chiến điện tử được cải thiện rất lớn. Nhiệm vụ chủ yếu của P-3 là giám sát vùng biển, trinh sát, do thám, diệt ngầm, diệt tàu mặt nước. Tính tới năm 2012, tổng cộng 734 chiếc P-3 đã được bán và sử dụng.

Theo truyền thông phương Tây, sở dĩ Việt Nam đưa ra lựa chọn này là do sự xuất hiện ngày càng đông đảo của lực lượng tàu ngầm thông thường và hạt nhân trên Biển Đông, mà các loại máy bay này ngoài chức năng tuần tra hàng hải thông thường, còn có khả năng chống tàu ngầm rất tốt.

Máy bay vận tải C-130 Hercules từng xuất hiện ở sân bay Nội Bài trong chuyến thăm của Obama.

Bên cạnh P-3, vận tải cơ C-130 Hercules cũng có thể được mua nếu phía Việt Nam quan tâm. Lockheed C-130 Hercules là một máy bay vận tải hạng trung bốn động cơ tua-bin cánh quạt và là loại máy bay không vận chiến lược của nhiều lực lượng quân sự trên thế giới.

Thân máy bay C-130 có thể thay đổi khiến loại máy bay này đáp ứng được nhiều vai trò từ máy bay vũ trang hạng nặng, tấn công trên không, tìm kiếm và cứu hộ, nghiên cứu khoa học, nghiên cứu thời tiết, tiếp dầu trên không và cứu hoả. Chiếc máy bay có tầm hoạt động khoảng 2.000 km.

Hiện Hải quân Việt Nam chỉ có những phương tiện trinh sát, giám sát biển thông thường, không có khả năng săn ngầm. Do đó, việc sở hữu P-3C4 Orion hay SC-130J Sea Hercules sẽ giúp Việt Nam bảo vệ tốt đường bờ biển dài gần 3.500km và vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) có diện tích 1.396.299km2.

Việt Nam vẫn còn sử dụng rất nhiều xe bọc thép M113 của Mỹ

Sửa chữa, nâng cấp các vũ khí Mỹ trong biên chế Quân đội Việt Nam

Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, song song với việc có thể mua sắm thêm các vũ khí, trang bị tiên tiến như máy bay, tàu chiến, pháo, xe tăng… của Mỹ, Mỹ có thể còn giúp Việt Nam sửa chữa, phục hồi, nâng cấp các trang bị cũ mà Việt Nam đã thu được sau chiến tranh.

Hiện nay, vẫn có hàng trăm chiếc M113 phục vụ tích cực trong Quân đội Nhân dân Việt Nam mặc dù có những khó khăn về vấn đề phụ tùng. Nếu được dỡ lệnh cấm vận, quân đội Việt Nam sẽ có điều kiện đảm bảo hoạt động chiến đấu tốt hơn cho M113, cũng như nâng cấp chúng thích nghi với chiến tranh hiện đại.

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng có thể tái sử dụng lại các loại xe tăng, pháo tự hành do Mỹ chế tạo như xe tăng M41, M48, pháo tự hành M107. Dù các loại vũ khí này được chế tạo từ cách đây vài chục năm, nhưng trên thế giới nhiều quốc gia vẫn còn sử dụng chúng.

Trong trang bị không quân, Việt Nam có thể mua được phụ tùng, hoặc đặt hàng nâng cấp trực thăng đa năng UH-1 đang được trang bị hạn chế trong Không quân Nhân Việt Nam (khoảng 12-15 chiếc). Ngoài ra, theo một số tài liệu, không quân Việt Nam còn đang lưu kho nhiều UH-1 chưa phục hồi hoạt động.

Video cận cảnh "sát thủ săn ngầm" P-3 Orion của quân đội Mỹ - Nguồn video: YouTube

Mỹ chính thức dỡ bỏ cấm vận vũ khí với Việt Nam