Nỗi lo cháy nổ từ xe đạp, xe máy điện

Cháy nổ pin lithium rất nguy hiểm

Ở Mỹ, riêng tại TP New York, cơ quan phòng cháy chữa cháy thành phố cho biết, đã xảy ra hơn 100 vụ cháy liên quan tới pin lithium-ion trong năm nay, khiến 13 người thiệt mạng.

Gần đây nhất, đầu tuần này, một vụ cháy xảy ra tại cửa hàng sửa chữa xe đạp điện tại khu Hạ Manhattan khiến 4 người thiệt mạng và tiếp tục cháy lại vài ngày sau khi được dập lửa.

Khi xe máy hoặc xe đạp điện dùng pin lithium-ion xảy ra cháy, đám cháy thường khó kiểm soát, thải ra khói độc và cần lượng nước rất lớn mới có thể dập tắt. Nhưng sau đó, pin vẫn có thể cháy lại sau vài ngày thậm chí vài tuần do năng lượng vẫn còn bên trong những tế bào pin dù đã bị hư hại.

Tại Ấn Độ - một trong những quốc gia đặt ra chương trình giảm phát thải đầy tham vọng, với cam kết sẽ trung hòa carbon vào năm 2070, tình trạng cháy nổ liên quan tới xe điện cũng liên tiếp xảy ra, nhất là trong năm 2022.

Điển hình là hồi cuối tháng 4/2022, đã xảy ra vụ cháy tại bang Telangana do pin xe điện phát nổ trong lúc đang sạc ở nhà khiến một bà cụ 80 tuổi thiệt mạng, bốn người khác bị thương.

Vài ngày sau, tại bang Andhra Pradesh tiếp tục xảy ra sự việc tương tự khiến một người đàn ông 40 tuổi thiệt mạng và nhiều người khác trong gia đình bị thương.

Thương tâm nhất là vụ cháy tại một cửa hàng xe điện ở TP Secunderabad khiến ít nhất 8 người thiệt mạng và 11 người khác bị thương, đánh dấu vụ tai nạn liên quan tới xe điện nghiêm trọng nhất tại Ấn Độ.

Ngọn lửa bốc lên từ tầng hầm của một khách sạn - nơi đặt showroom và trưng bày hàng chục chiếc xe tại đây. Hầu hết những người thiệt mạng là khách lưu trú ở khách sạn, tử vong vì ngạt khói.

Bên cạnh đó, trên mạng xã hội, rất nhiều video xe điện cháy nổ đã được đăng tải trên mạng xã hội buộc chính phủ Ấn Độ vào cuộc và nhiều hãng xe phải triệu hồi phương tiện.

“Trước tình trạng này, nhiều khách hàng đã đặt câu hỏi về vấn đề an toàn”, ông Nikhil Chaudhary, chủ sở hữu một showroom xe điện tại Haryana, gần Delhi cho hay.

Nghi vấn nguyên nhân

Theo hãng tin Reuters, chính phủ Ấn Độ đã thực hiện cuộc điều tra liên bang sau khi xảy ra hàng loạt vụ cháy xe điện liên quan tới ba công ty trong đó có Ola Electric – hãng sản xuất xe điện với doanh số hàng đầu Ấn Độ.

Hãng Reuters dẫn nguồn tin cho biết, sau khi lấy mẫu pin từ ba công ty xe điện để kiểm tra thêm, kết quả điều tra ban đầu cho thấy, nguyên nhân dẫn tới cháy nổ liên tiếp có thể do lỗi mô-đun và tế bào pin.

Song, theo ông Vivekananda Hallekere, giám đốc điều hành, người đồng sáng lập công ty xe điện Bounce, nhiều công ty nhập khẩu pin giá rẻ hầu hết từ Trung Quốc, chưa qua kiểm nghiệm kỹ càng. Trong một số trường hợp, hệ thống quản lý pin (đóng vai trò như bộ não của pin) gặp trục trặc.

Còn theo đại diện Hiệp hội Các nhà sản xuất xe điện, Giám đốc điều hành công ty Hero Electric, ông Sohinder Gill, khả năng có nhiều nhà sản xuất vội vàng nhảy từ bước phát triển lên bán sản phẩm, cắt bớt khâu nghiên cứu, đánh giá, chưa thực hiện đủ thử nghiệm.

Cần có giải pháp toàn diện

Để giải quyết rủi ro về an toàn từ những vụ cháy phức tạp do pin lithium-ion trên xe đạp, xe máy điện, ông Jim Pauley, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Hiệp hội Bảo vệ phòng cháy chữa cháy Quốc gia Hoa Kỳ cho rằng, cần có cách tiếp cận toàn diện từ quy định sử dụng, thực thi các tiêu chuẩn, huấn luyện nhân viên phản ứng nhanh và nâng cao nhận thức cộng đồng về những mối đe dọa, cách phòng tránh.

Trong đó, hệ sinh thái an toàn là vô cùng quan trọng, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp bán, cho thuê hoặc sửa chữa xe đạp, xe máy điện cũng như những doanh nghiệp phụ thuộc vào dịch vụ giao hàng.

Cũng theo ông Jim, cần có quy định về số lượng xe điện được phép đặt trong mỗi không gian, thiết lập quy trình thải pin lithium-ion an toàn, yêu cầu pin đưa vào sử dụng phải có dấu của cơ quan kiểm định uy tín.

Riêng tại New York, thành phố này yêu cầu phải có một đơn vị kiểm định uy tín để kiểm duyệt xe đạp điện, thiết bị di chuyển bằng điện, xe máy điện, pin xe điện.

Ngoài ra, các đơn vị phòng cháy chữa cháy, đơn vị phản ứng nhanh cần được huấn luyện, đào tạo để tiếp cận hiện trường một cách an toàn, dập lửa từ các đám cháy do pin lithium-ion, để không chỉ bảo vệ cộng đồng mà còn đảm bảo an toàn cho chính họ.

Bên cạnh đó, chính quyền cần có các biện pháp nâng cao nhận thức cho người dân. Chẳng hạn, tại New York, cơ quan phòng cháy chữa cháy thành phố thường đăng tải trên mạng xã hội các video, hình ảnh về hậu quả thảm khốc từ việc sạc xe điện, thiết bị điện không đúng cách.

Một số tổ chức khác cũng xây dựng các tài liệu, tờ rơi tuyên truyền về an toàn để nâng cao nhận thức của người dân về cách sử dụng và lưu trữ xe điện, xe máy điện an toàn.

“Xe điện mang đến lợi ích lớn cho xã hội nhưng chúng ta cần phải kiểm soát nguy cơ. Chỉ có như vậy, mới có thể hưởng được lợi ích từ xe điện mà không thỏa hiệp với vấn đề mất an toàn”, ông Jim nhấn mạnh.

Vì đâu xe máy điện ở Ấn Độ liên tiếp bị cháy?