Phó thủ tướng: Lương và phụ cấp gần như không tiết kiệm được

Chống thất thu trong lĩnh vực thương mại điện tử

Sáng nay (5/11), tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội thảo luận ở hội trường về tình hình thực hiện ngân sách Nhà nước năm 2024, dự toán ngân sách Nhà nước, phương án phân bổ ngân sách Trung ương năm 2025 và nhiều nội dung quan trọng khác.

Về tiết kiệm chi thường xuyên và đầu tư công, đại biểu Nguyễn Trúc Sơn (đoàn Bến Tre) cho biết, Chính phủ yêu cầu tiết kiệm 5% chi thường xuyên để tăng đầu tư phát triển. Để thực hiện được điều này, đại biểu đề xuất thực hiện cắt giảm 5% chi thường xuyên ngay từ đầu năm để tạo thuận lợi cho việc bố trí vốn đầu tư công. 

Do đó, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch và Đầu tư trong lập kế hoạch, bố trí nguồn vốn đầu tư công.

Đại biểu Cầm Hà Chung (đoàn Phú Thọ) cho biết, theo tờ trình, Chính phủ có đề xuất cho phép dành 5% nguồn tiết kiệm chi thường xuyên để thực hiện chính sách xóa nhà tạm, nhà dột nát. Đại biểu cho rằng, chủ trương xóa nhà tạm, nhà dột nát cho nhân dân rất tốt, phù hợp; tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện vấn đề này, Chính phủ cần cân nhắc.

"Chúng ta đề xuất giảm 5% chi thường xuyên năm 2024 nhưng bây giờ là tháng 10 rồi. Và theo dự kiến ngày 13/11 tới đây, Quốc hội sẽ thông qua Nghị quyết này. Địa phương đã xây dựng dự toán từ đầu năm, nhiều địa phương cơ bản đã giải ngân hết. Nếu cắt giảm 5% thì địa phương sẽ lấy nguồn ở đâu?", đại biểu nói.

Do đó, đại biểu Cầm Hà Chung đề nghị Chính phủ cân nhắc vấn đề này, đồng thời, cần có cơ chế mở hơn theo hướng: Nếu địa phương nào có khả năng tiết kiệm được thì thực hiện, không thể yêu cầu đồng loạt các địa phương đều như nhau. Nếu địa phương nào đã sử dụng hết và bắt buộc tiết kiệm thì đề nghị cần xem xét.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TP.HCM) cho biết, thu từ khu vực doanh nghiệp Nhà nước không tăng, thậm chí giảm so với dự toán, trong khi khu vực có vốn đầu tư nước ngoài và khu vực dân doanh tăng.

Theo đại biểu, nguyên nhân chủ yếu là do Luật Quản lý, sử dụng vốn Nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp chưa phù hợp, cần sửa đổi, hoàn thiện để tạo điều kiện cho doanh nghiệp Nhà nước hoạt động hiệu quả hơn.

Từ phân tích trên, đại biểu Trần Hoàng Ngân kiến nghị tăng cường quản lý, kiểm tra, giám sát việc sử dụng vốn Nhà nước tại doanh nghiệp Nhà nước, chống thất thu trong lĩnh vực thương mại điện tử, đặc biệt là thuế nhập khẩu. Đồng thời, tiếp tục chống lãng phí, khai thác hiệu quả tài sản công, đất công, vốn Nhà nước; xem xét điều chỉnh thuế giá trị gia tăng đối với một số lĩnh vực như khoa học công nghệ, văn hóa, nông nghiệp để tạo động lực tăng trưởng.

Tiết kiệm khoảng 7.000 tỷ đồng chi thường xuyên trong năm 2024

Giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu, Phó thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nêu tiết kiệm chi thường xuyên chủ yếu tiết kiệm ở đơn vị sự nghiệp kinh tế, đô thị, mua sắm, chi phí công tác phí hội nghị và các mua sắm nhỏ.

Còn lại, lương và phụ cấp gần như không tiết kiệm được. Trong khi đó, định mức chi đã được Chính phủ ban hành từ đầu năm.

Định mức phân bổ ngân sách giảm dần theo các bậc biên chế, cụ thể, dưới 100 biên chế thì định mức phân bổ là 70 triệu đồng/biên chế; dưới 500 biên chế và trên 100 biên chế có định mức phân bổ là 65 triệu đồng; dưới 1.000 biên chế là 61 triệu đồng/biên chế và trên 1.000 biên chế thì định mức phân bổ còn 57 triệu đồng.

Phó thủ tướng nêu thực tế tiền lương đã chiếm 45%, còn lại là các khoản chi khác. Trong nhiệm kỳ quy định giảm 10% tiết kiệm chi thường xuyên từ khi giao dự toán. Tiếp đó là giảm tiếp 5% nữa trong tiết kiệm chi thường xuyên.

Trong báo cáo Thường trực Chính phủ, Bộ Tài chính đã nêu tình hình thu chi của các bộ, ngành. "Định mức ban hành từ đầu nhiệm kỳ. Tuy nhiên, một loạt chính sách, kể cả nâng lương nhưng định mức chưa thay đổi", ông Phớc cho hay.

Bên cạnh tiết kiệm chi thường xuyên, Phó thủ tướng khuyến khích các bộ, ngành, địa phương tiết kiệm các khoản chi khác như đi nước ngoài, công tác phí.

Trong năm nay, Chính phủ đã trình giảm tiết kiệm chi thường xuyên của cả nước là 7.000 tỷ đồng, trong đó 2.000 tỷ đồng ở ngân sách Trung ương và 5.000 tỷ đồng ở ngân sách địa phương.

Hiện nay, Thường trực Chính phủ đang chỉ đạo tiết kiệm chi trong đầu tư công. Trước đây, trong những năm 2009-2011, Chính phủ đã thực hiện việc này và đến nay, được tái khởi động lại. Cụ thể là tiết kiệm từ định mức dự toán đến định mức thi công, tiết kiệm trong bảo quản, thi công, vận chuyển. Vấn đề này sẽ được đưa vào hồ sơ mời thầu để tổ chức đấu thầu.

Theo như các đại biểu Quốc hội phản ánh, việc phân bổ ngân sách, kế hoạch đầu tư phát triển phải được đổi mới về hình thức và cách thức. Tuy nhiên, Phó thủ tướng cho hay, theo luật quy định, việc phân bổ ngân sách phải có đầy đủ các thủ tục thì mới có thể thực hiện được. Trong chi thường xuyên cũng như vậy, phải có dự toán và đơn giá định mức được duyệt.

Việc phân bổ chi cho khoa học công nghệ cũng phải có dự toán, định mức được phê duyệt. Giải pháp sắp tới, Chính phủ sẽ có sự đổi mới về chi thường xuyên và chi đầu tư. Theo đó các tỉnh sẽ phân bổ ngân sách theo quy định. Sau đó, Bộ Tài chính sẽ kiểm tra lại.