Reuters: Ukraine, Nga đã đạt được thỏa thuận Biển Đen nhưng Kiev rút ngay phút chót

Ngày 16/4, hãng Reuters dẫn các nguồn tin cho biết, ngay khi các bên đạt được thỏa thuận Biển Đen nhằm đảm bảo an toàn cho hoạt động vận tải thương mại qua khu vực này thì Ukraine bất ngờ rút khỏi đàm phán.

Thực tế, tuyến vận tải qua Biển Đen là tuyến đường biển huyết mạch của cả Nga và Ukraine để xuất khẩu các mặt hàng chủ lực như ngũ cốc, dầu khí và phân bón đi khắp thế giới.

Tuy nhiên kể từ tháng 7/2023 đã không còn thỏa thuận nào về tuyến vận tải này khi Nga từ chối gia hạn Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen do Thổ Nhĩ Kỳ và Liên Hợp Quốc làm trung gian vì cho rằng Mỹ và EU không tuân thủ thỏa thuận, cản trở xuất khẩu thực phẩm và phân bón của Nga.

Thời gian qua, Nga, Ukraine và Thổ Nhĩ Kỳ đã tiến hành một cuộc đàm phán mới về tuyến vận tải qua Biển Đen do Liên hợp quốc thúc đẩy. Sau hai tháng đàm phán, các bên đã đi đến thỏa thuận vào tháng 3 vừa qua.

Theo Reuters, văn bản trên cho biết Thổ Nhĩ Kỳ với tư cách là bên trung gian hòa giải đã đạt được thỏa thuận với Nga và Ukraine về đảm bảo tự do và an toàn vận tải của các tàu hàng trên Biển Đen, tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Montreux về chế độ eo biển.

Trong đó Moscow và Kiev sẽ đưa ra các quy tắc đảm bảo an ninh cho tàu hàng ở Biển Đen, cam kết không tấn công, bắt giữ hoặc khám xét các tàu rỗng hoặc hàng hóa trên tàu mang tính chất phi quân sự. Các điều khoản không được áp dụng đối với tàu chiến, tàu dân sự chở hàng hóa quân sự, trừ trường hợp thực hiện nhiệm vụ quốc tế.

Dự thảo cũng nêu rõ, Thổ Nhĩ Kỳ đã báo lên Tổng thư ký Liên hợp quốc về việc các bên đã đi đến thỏa thuận và sẽ được tiến hành thông qua Ankara. Thỏa thuận có hiệu lực ngay sau khi được thông báo dự kiến vào ngày 30/3 - một ngày trước cuộc bầu cử địa phương ở Thổ Nhĩ Kỳ. 

Thời điểm đó, theo RT, Ukraine không chính thức ký vào văn bản trên nhưng đồng ý cho Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan công bố nội dung thỏa thuận. 

Tuy nhiên, cuối cùng, Kiev bất ngờ rút khỏi bàn đàm phán ở thời điểm một ngày trước khi thỏa thuận được thông báo và có hiệu lực khiến bao nỗ lực đàm phán tan vỡ. Đến nay, vẫn chưa rõ lý do Ukraine rút khỏi thỏa thuận Biển Đen.