Stephen Hawking đã tìm đến gì khi mắc bệnh xơ cứng teo cơ?

Stephen Hawking

Nhà vật lý học và đồng thời là tác giả của cuốn A Brief History of Time (Lược sử thời gian)đã qua đời tại nhà riêng ở Cambridge. Con cái của ông cho biết: "Chúng tôi sẽ nhớ về ông ấy mãi mãi".

Stephen Hawking, ngôi sao sáng nhất trong bầu trời khoa học, người có những hiểu biết sâu sắc về vũ trụ học hiện đại và truyền cảm hứng cho hàng triệu độc giả khắp toàn cầu, đã mất ở tuổi 76.

Gia đình ông đã đăng một thông báo vào đầu giờ sáng thứ tư xác nhận sự ra đi của ông tại nhà riêng ở Cambridge.

Các con của ông, Lucy, Robert và Tim đã cho biết trong thông báo: "Chúng tôi vô cùng đau buồn vì người cha yêu dấu của chúng tôi đã qua đời.

Ông là một nhà khoa học vĩ đại và là một người đàn ông phi thường, những cống hiến và di sản của ông để lại sẽ còn sống mãi cùng năm tháng. Sự dũng cảm, sự kiên trì và sự sáng tạo, sự hài hước của ông đã truyền cảm hứng cho mọi người trên khắp thế giới.

Ông đã từng nói: “Vũ trụ sẽ không còn là vũ trụ nếu nó không thể là tổ ấm cho những người mà bạn yêu thương”. Chúng tôi sẽ nhớ về ông ấy mãi mãi."

Chống đỡ bệnh tật, tận hưởng từng ngày sống

Đối với các nhà khoa học đồng nghiệp và những người thân yêu, trực giác nhạy bén và sự hài hước tinh quái của Hawking đã làm ông trở nên khác biệt. Trí tuệ tuyệt vời song hành với cuộc chống chọi bệnh tật phi thường của Stephen Hawking đã trở thành biểu tượng cho những khả năng vô hạn của ý chí con người.

Khi Hawking bị chẩn đoán mắc bệnh xơ cứng teo cơ (ALS) vào năm 1963 ở tuổi 21, ông đã không chìm đắm trong men rượu mà tìm đến với nhạc của Wagner (nhạc sĩ vĩ đại người Đức).  

Các bác sĩ đã chỉ kì vọng ông có thể sống thêm được hai năm. Nhưng Hawking mắc một dạng bệnh diễn biến chậm hơn bình thường, vì vậy ông đã sống sót thêm hơn nửa thế kỉ.

Hawking từng ước tính ông chỉ có thể làm việc 1000 giờ trong suốt ba năm đại học tại Oxford. Trong kì thi tốt nghiệp, Hawking đạt tới ranh giới giữa bằng hạng nhất và hạng hai.

Stephen Hawking

Biết rằng bản thân bị coi như một sinh viên khó bảo, ông đã nói với các giám khảo của cuộc thi vấn đáp rằng nếu họ cho ông bằng hạng nhất, ông sẽ chuyển tới Cambridge để theo học tiến sĩ. Ông từng nói đùa rằng nếu nhận bằng hạng hai, ông sẽ tiếp tục ở lại trường, và rồi họ quyết định trao cho ông bằng hạng nhất.

Nhiều người ví rằng những người thường phải đối mặt với thần chết thường là những người có sức sống mãnh liệt nhất. Với Hawking, việc chứng kiến sự ra đi vì ung thư bạch cầu của một cậu bé ông quen trong bệnh viện đã làm cho thổi bùng trong ông một chân lý sống hoàn toàn mới.

"Mặc dù mây mù che mất tương lai phía trước của tôi, nhưng tôi tự cảm thấy ngạc nhiên với chính mình rằng tôi đang rất tận hưởng cuộc sống này, tôi đang "sống" mãnh liệt hơn so với trước đây. Tôi bắt đầu có bước tiến mới trong sự nghiệp nghiên cứu của mình" - Hawking từng nói.

Nghiêm túc bắt tay vào công việc, ông tuyên bố "Mục tiêu của tôi rất đơn giản, đó là hoàn toàn hiểu biết về thế giới, vũ trụ này, tại sao nó lại là nó như bây giờ và mục đích tồn tại của vũ trụ"

Hawking bắt đầu dùng làm quen với xe lăn, ông đã được biết đến trên khắp các đường phố của Cambridge như một người dị biệt.

Sự đột phá đầu tiên trong sự nghiệp của Hawking là vào năm 1970, khi ông và Roger Penrose áp dụng thuật toán của các hố đen vào vũ trụ và cho thấy “điểm kì dị”, nơi thời gian bị bẻ cong vô tận, “điểm kì dị” tồn tại trong quá khứ, điều khởi nguồn của vũ trụ: sự kiện Big Bang.

Penrose nhận thấy ông vẫn có thể nói chuyện với Hawking ngay cả khi bài phát biểu gần đó nhất thất bại. Penrose nói rằng Hawking có sự quyết tâm tuyệt đối mà không điều gì có thể cản đường ông ấy. "Ông ấy đã  nghĩ rằng thời gian còn lại của mình không còn nhiều và ông rất muốn làm tất cả những gì có thể làm vào thời điểm đó".

Vào năm 1974, Hawking đã dựa vào lý thuyết lượng tử để tuyên bố rằng các hố đen sẽ tỏa ra nhiệt và cuối cùng là vượt ra khỏi sự sống. Đối với các hố đen có kích thước trung bình, quá trình này xảy ra rất chậm, nhưng các hố đen nhỏ sẽ giải phóng nhiệt lượng với một tốc độ đáng kinh ngạc, cuối cùng nổ tung với năng lượng tương ứng sức mạnh của một triệu quả bom hydro.

Đề xuất của ông cho rằng các hố đen tỏa ra nhiệt đã khuấy động một trong những cuộc tranh luận sôi nổi nhất vũ trụ học hiện đại. Hawking lập luận rằng nếu một hố đen có thể tan biến, tất cả những thứ rơi vào trong nó cũng sẽ mất đi mãi mãi. Điều đó mâu thuẫn với một trong những luật cơ bản nhất của cơ học lượng tử, và rất nhiều nhà vật lý không đồng tình với việc này. Hawking tin rằng các thông tin được lưu trữ ở chân trời sự kiện của hố đen và được mã hóa lại thành bức xạ khi hố đen tỏa nhiệt.

Những khám phá triệt để của Hawking đã dẫn tới việc ông được bầu cử vào tổ chức Royal Society ở tuổi 32. Năm năm sau, Hawking trở thành giáo sư toán học của Lucasian tại Cambridge, nơi được cho là vị trí có tiếng tăm nhất ở Anh. Đó là chức vụ mà trước đây được đảm nhiệm bởi Isaac Newton, Charles Babbage và Paul Dirac, những người được coi như là cha đẻ của thuyết cơ học lượng tử.

Những đóng góp của Hawking đã được tiếp tục suốt những năm 1980. Lý thuyết về lạm phát vũ trụ cho rằng vũ trụ non trẻ đã trải qua giai đoạn mở rộng tuyệt vời. Vào năm 1982, Hawking là một trong những người đầu tiên chứng minh được thuyết dao động lượng tử - những biến đổi nhỏ trong phân bố vật chất.

Ngôi sao sáng ngành vật lý vũ trụ

Stephen Hawking

Nhưng chính cuốn "Lược sử thời gian" đã giúp Hawking nhanh chóng trở thành một ngôi sao. Được xuất bản lần đầu tiên vào năm 1988, tựa sách đã đạt Kỷ lục Guinness sau khi nó nằm trong danh sách bán chạy nhất của Sunday Timessuốt 237 tuần. Nó đã bán được 10 triệu bản và được dịch ra 40 ngôn ngữ khác nhau.

Hawking kết hôn với Jane Wilde vào năm 1965, hai năm sau khi bị chẩn đoán mắc bệnh. Một người bạn cảnh báo Jane rằng cô đã bước chân vào "một gia đình điên rồ". Với tất cả sự ngây thơ của tuổi 21, Jane tin rằng Stephen sẽ yêu thương cô, cô đã viết trong cuốn sách năm 2013 của mình, Du lịch tới vô tận: Cuộc đời tôi cùng với Stephen.

Năm 1985, trong một chuyến đi đến Cern, Hawking đã được đưa đến bệnh viện vì bị nhiễm trùng. Hawking quá ốm yếu nên các bác sĩ đã hỏi Jane xem họ có nên rút ống thở hay không. Cô ấy từ chối, và Hawking đã được đưa trở lại bệnh viện Addenbrooke ở Cambridge để phẫu thuật mở khí quản.

Ca phẫu thuật đã cứu mạng Hawking nhưng nó phá hủy giọng nói của ông. Hai vợ chồng Hawking có ba người con, nhưng cuộc hôn nhân vẫn tan vỡ vào năm 1991. Căn bệnh của Hawking có tiến triển, ông yêu cầu Jane quá nhiều và từ chối thảo luận về căn bệnh của mình, đó là những điều đã hủy diệt mối quan hệ không thể hàn gắn này. Jane đã viết và mô tả về ông như là "một đứa trẻ có cái tôi to lớn và ngốc nghếch", vợ và chồng nay đã trở thành "chủ nhân" và "nô lệ".

Bốn năm sau, Hawking kết hôn với Elaine Mason, một trong những y tá đã chăm sóc cho ông suốt ngày đêm. Cuộc hôn nhân kéo dài 11 năm, trong suốt quãng thời gian đó cảnh sát Cambridgeshire đã điều tra ra một loạt các vụ hành hung được chứng minh đã xảy ra với Hawking. Nhà vật lí phủ nhận rằng Elaine có liên quan, và từ chối hợp tác với cảnh sát, người đã từ bỏ cuộc điều tra.

Hawking có lẽ không phải là nhà vật lí học vĩ đại nhất, nhưng ông đã trở thành một tượng đài hùng vĩ trong ngành vũ trụ học. Chẳng có một đại diện nào đủ hoàn hảo để xứng đáng thế chỗ cho những giá trị khoa học của ông. Hawking đã đoạt giải Albert Einstein, giải Wolf, huy chương Copley và Giải đột phá trong lĩnh vực vật lí cơ bản. Tuy nhiên, giải Nobel đã “lẩn tránh” nhà khoa học dị biệt.

Hawking rất có hứng thú trong các cuộc tranh luận, cá cược về khoa học, mặc dù ông rất có “năng khiếu”  trong việc bị thua cuộc. Vào năm 1975, ông đã cược với nhà vật lí học người Mỹ Kip Thorne một cuốn tạp chí Penthouses về bản chất của tia X quang Cygnus X-1. Ông đã thua vào năm 1990.

Năm 1997, Hawking và Thorne cược với John Preskill một quyển bách khoa toàn thư  rằng các hố đen có thể phá hủy  thông tin. Hawking đã thừa nhận thua vào năm 2004. Năm 2012, Hawking mất 100 USD cho Gordon Kane rằng hạt Higgs sẽ không được tìm thấy.

Thuyết giảng ở Nhà Trắng, cảm hứng cho nhiều bộ phim

Stephen Hawking

Hawking đã từng thuyết giảng tại Nhà Trắng vào thời nhiệm kì của tổng thống Bill Clinton, và quay trở lại đó năm 2009 để nhận huân chương tự do từ Tổng thống Barack Obama.

Cuộc đời ông đã được chuyển thể thành tự truyện và phim tài liệu, gần đây nhất là phim The Theory of Everything (Thuyết Vạn Vật) mà trong đó Eddie Redmayne đóng vai Stephen Hawking. Ông xuất hiện trong The Simpsons và chơi bài poker với Einstein và Newton trong Star Trek: The Next Generation. Ông còn đóng vai camel trong series The Big Bang Theory (Vụ Nổ Lớn).

Hawking đã lập luận rằng để nhân loại tồn tại bắt buộc lòng nhân đạo phải lan rộng ra khắp vũ trụ, và ông đã cảnh báo về những ứng dụng tồi tệ nhất của trí tuệ nhân tạo, bao gồm vũ khí robot.

Những tiết lộ thú vị về thiên tài vật lý Stephen Hawking