Sửa Luật Đất đai: Nỗ lực đến phút cuối cùng để đảm bảo có dự thảo tốt nhất

Còn nhiều ý kiến khác nhau

Tiếp tục phiên họp thứ 26, chiều 28/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến một số vấn đề lớn tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).

Báo cáo tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, đối với dự án nhà ở thương mại, dự án hỗn hợp nhà ở và kinh doanh thương mại, dịch vụ, dự thảo chỉnh sửa theo hướng phải là các dự án do HĐND cấp tỉnh quyết định trên nguyên tắc khả năng huy động nguồn vốn thực hiện dự án và quỹ đất hiện có.

Trên cơ sở đó, HĐND cấp tỉnh quy định về tiêu chí xác định dự án thu hồi đất phù hợp với điều kiện của địa phương.

Theo ông Thanh, một số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Kinh tế cho rằng, kinh doanh bất động sản là một trong những ngành kinh tế quan trọng đóng góp cho sự tăng trưởng kinh tế của quốc gia, đang và sẽ tiếp tục là một trong những động lực chính của sự phát triển kinh tế - xã hội.

Việc phát triển các dự án bất động sản không chỉ đem lại hiệu quả về kinh tế, mà còn góp phần thực hiện chính sách an sinh xã hội và xây dựng đô thị văn minh hiện đại.

Vì vậy, việc thu hồi thực hiện các dự án này cũng là để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Việc điều tiết chênh lệch địa tô được thực hiện thông qua việc Nhà nước giao đất, cho thuê đất để thực hiện các dự án loại này theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất và đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư có sử dụng đất.

Trong khi, có ý kiến khác đề nghị cân nhắc tính chất phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng của các dự án loại này.

Vấn đề tiếp theo ông Thanh báo cáo liên quan đến yêu cầu làm rõ các trường hợp thu hồi đất, các trường hợp đang có quyền sử dụng đất và thỏa thuận về nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất.

Theo đó, dự thảo được chỉnh lý tại Điều 79 và khoản 6 Điều 128 theo hướng làm rõ: người sử dụng đất đang có quyền sử dụng đất phù hợp với quy hoạch sử dụng đất thì được chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án phát triển kinh tế - xã hội mà Nhà nước không thực hiện thu hồi đất theo quy định tại Điều 79 của Luật này nếu đáp ứng đủ các điều kiện về chuyển mục đích sử dụng đất. Ngoài các trường hợp thu hồi đất là các trường hợp người sử dụng đất chưa có đất có thể thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất để thực hiện dự án.

Theo Thường trực Ủy ban Kinh tế, quy định này góp phần đẩy mạnh xu hướng thương mại hóa quyền sử dụng đất.

Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, hướng này chưa phù hợp trong trường hợp các dự án đầu tư mà đất là "phái sinh", mục tiêu hướng tới là dự án đầu tư trên đất có đem lại lợi ích kinh tế - xã hội, có nhiều nhà đầu tư có năng lực cùng quan tâm thực hiện dự án đầu tư ngoài người đang có quyền sử dụng đất.

Bên cạnh đó, cần tiếp tục nghiên cứu để có quy định phù hợp đối với trường hợp dự án thuộc diện thu hồi đất mà nhà đầu tư có nguyện vọng thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất thì cần tạo điều kiện cho việc thỏa thuận; cân nhắc trường hợp có sự chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang mục đích sử dụng đất phi nông nghiệp.

Theo ông Thanh, Thường trực Uỷ ban Kinh tế đánh giá: "Đây là quy định quan trọng của Luật Đất đai, cần hết sức thận trọng, cân nhắc kỹ lưỡng, tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện, để quy định rõ ràng, cụ thể, hợp lý, bảo đảm thể chế hóa đầy đủ Nghị quyết số 18 và tuân thủ quy định của Hiến pháp năm 2013, tránh cách hiểu khác nhau, gây vướng mắc trên thực tiễn".

Nhìn chung, với tính chất quan trọng và phức tạp của Dự thảo Luật, quá trình tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật tiếp tục nhận được nhiều ý kiến khác nhau.

Các nội dung tại dự thảo Luật mới chỉ là dự kiến bước đầu, cần tiếp tục được rà soát kỹ lưỡng, cẩn trọng.

Nỗ lực đến ngày cuối cùng 

Phát biểu tại phiên thảo luận, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, hiện còn 13 vấn đề so với 27 vấn đề cần xin ý kiến trước đây. Điều này đã thể hiện sự nỗ lực của cơ quan soạn thảo và cơ quan tiếp thu, chỉnh lý dự án luật.

"Khi nào Quốc hội phê duyệt thì mới khẳng định dự thảo luật đảm bảo chất lượng, do đó sẽ cố gắng đến ngày cuối cùng", ông Trần Hồng Hà nói.

Cho ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá cao sự nỗ lực, phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan và cho rằng hồ sơ có thể đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, quyết định tại kỳ họp thứ 6.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh đạo luật có tầm quan trọng đặc biệt, khó, phức tạp, tác động lớn tới rất nhiều mặt, tuy đã có vấn đề được thu hẹp nhưng còn một số nội dung quan trọng vẫn đang trong quá trình xem xét, lựa chọn phương án tối ưu.

Do đó, ông đề nghị các cơ quan của Chính phủ và Quốc hội tiếp tục phát huy cách làm phối hợp chặt chẽ như từ khi khởi thảo dự luật đến nay.

Đối với những vấn đề lớn, còn nhiều ý kiến, Bộ Tài nguyên và Môi trường tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, căn cứ thẩm tra sơ bộ để có quan điểm, ý kiến đối với nội dung Ủy ban Kinh tế nêu ra.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh cần "họp sâu, bàn kỹ, lập luận đầy đủ để có dự thảo tốt nhất".

Với các nội dung còn hai phương án, Chủ tịch Quốc hội cho rằng "không nên đóng lại ngay. Có những thứ đến phút cuối, Quốc hội thấy chín muồi mới quyết. Quan trọng là từng phương án nêu rõ ưu, nhược điểm, cơ sở chính trị, thực tiễn, pháp lý thế nào để khách quan, đầy đủ".

Kết luận phiên họp, Phó chủ tịch thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá: "Hồ sơ và nội dung trình hôm nay có thể đủ điều kiện trình Quốc hội".

Từ nay đến kỳ họp thứ 6, thời gian không còn nhiều nhưng vẫn cần phải làm chắc, làm kỹ từng công đoạn để báo cáo giải trình cuối cùng phải xử lý kỹ từ kỹ thuật đến câu từ.

Uỷ ban Kinh tế sớm hoàn thiện báo cáo chỉnh lý dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) và dự thảo luật cùng các tài liệu kèm theo, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội để trình xem xét thông qua dự thảo luật tại kỳ họp thứ 6.

Giao Tổng thư ký Quốc hội nghiên cứu, bố trí thời gian trình Quốc hội hợp lý để đảm bảo tiến độ và chất lượng dự án.