Thủ lĩnh tối cao Yahya Sinwar bị tiêu diệt, tương lai Hamas đi về đâu?

Nhiều kịch bản cho mỗi lựa chọn của Hamas

Theo tạp chí VOX, hiện vẫn chưa rõ ai có thể thay thế vị trí mà ông Sinwar để lại sau khi ông thiệt mạng trong vụ tấn công của Israel ngày 17/10 trong bối cảnh nhiều thủ lĩnh cấp cao của Hamas cũng đã bị Israel ám sát trong vài năm trở lại đây.

Trong mắt các nhà lãnh đạo thế giới, nhân vật nổi bật nhất và duy nhất của Hamas có thể đảm đương công việc này là Khaled Meshaal, nhà sáng lập đồng thời là thủ lĩnh tối cao của Hamas trong giai đoạn 1996-2017 trước khi ông Ismail Haniyeh thay thế. 

Tuy nhiên, cũng có thể Hamas sẽ lựa chọn một gương mặt trẻ hơn trong số các thủ lĩnh chính trị của lực lượng làm thủ lĩnh tối cao mới.

Một nhân vật rất đáng chú ý là ông Mahmoud al-Zahar, thành viên sáng lập Hamas. Ông al-Zahar được coi là nhân vật hiếu chiến và có quan điểm bảo thủ trong lực lượng. Cũng như thủ lĩnh tối cao Sinwar, ông al-Zahar chưa từng xuất hiện trước công chúng kể từ khi bắt đầu cuộc chiến Israel – Hamas hồi tháng 10/2023.

Một nhân vật tiềm năng khác chính là em trai thủ lĩnh tối cao Yahya Sinwar, ông Mohammed Sinwar. Ông Mohammed được đánh giá nhiều khả năng sẽ kế thừa cách tiếp cận của anh trai ông trong các cuộc đàm phán ngừng bắn.

Một quan chức Mỹ từng chia sẻ với kênh CNN rằng nếu ông Mohammed được lựa chọn, các cuộc đàm phán sẽ đổ bể hoàn toàn.  

Ngoài ra, còn có thông tin ông Mohammed Deif có khả năng lên nắm quyền.

Dù phía Israel từng tuyên bố tiêu diệt ông này trong đợt không kích hồi đầu năm nay nhưng hồi tháng 8, một thủ lĩnh cấp cao Hamas khẳng định ông vẫn còn sống.

Ông Deif là thành viên sáng lập và thủ lĩnh cánh vũ trang Izz al-Din al-Qassam kể từ năm 2002. Ông cùng với thủ lĩnh tối cao Hamas Sinwar bị tình nghi là chủ mưu đứng sau vụ Hamas đột kích bất ngờ vào Israel ngày 7/10/2023.

Trong khi đó, một nhân vật được cho là "có thể khiến Mỹ hài lòng" nếu lên nắm quyền thủ lĩnh tối cao Hamas chính là ông Khalil al-Hayya, người đứng đầu phái đoàn đại diện Hamas tham gia các cuộc đàm phán ngừng bắn với Israel ở Doha, Qatar.

Trước đó, hồi tháng 4, ông al-Hayya từng tuyên bố Hamas sẽ từ bỏ vũ khí, chuyển thành một đảng phái chính trị và nhất trí một lệnh ngừng bắn kéo dài 5 năm với điều kiện một nhà nước Palestine độc lập được thành lập dựa trên đường biên giới từ trước năm 1967.

Israel vẫn chưa thỏa mãn

Trong khi đó, đối với Israel, cái chết của ông Sinwar là một thắng lợi lớn về mặt chính trị và chiến lược. "Đây là một khoảnh khắc kiểu Bin Laden", ông Nimrod Novik, cựu cố vấn cao cấp dưới thời Thủ tướng Israel Shimon Peres nhận định.

Ông Novik mô tả vụ sát hại ông Sinwar là cơ hội lớn để Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố chiến thắng, thúc đẩy một thỏa thuận hòa bình, trao đổi con tin mà Israel đề xuất hồi tháng 5 và được Hamas chấp thuận hồi đầu tháng 7 với một số thay đổi nhỏ. 

Tuy nhiên, các cuộc đàm phán về thỏa thuận nói trên sau đó bị đình lại khi Thủ tướng Netanyahu đưa thêm các điều kiện mới mà phía Hamas không chấp thuận.

"Nhân vật mà ông Netanyahu luôn cáo buộc cản trở thỏa thuận giữa Israel và Hamas đã bị tiêu diệt", ông Novik đặt câu hỏi.

Song, Thủ tướng Israel Netanyahu dường như vẫn chưa hài lòng với kết quả này. 

Phát biểu sau vụ sát hại thủ lĩnh tối cao Hamas Sinwar, ông Netanyahu khẳng định: "Ngày hôm nay, kẻ thù của chúng ta đã bị giáng một đòn mạnh. Nhưng sứ mệnh phía trước của chúng ta vẫn chưa kết thúc". 

Có thể cái chết của ông Sinwar sẽ thay đổi những toan tính của chính quyền Israel. 

Song hy vọng về một lệnh ngừng bắn sẽ thêm mờ mịt nếu Hamas sát hại con tin để trả thù cho ông Sinwar.