Tràn lan thuốc lá điện tử, đại biểu truy trách nhiệm Bộ Công thương

Chiều 4/6, Quốc hội tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề thứ hai thuộc lĩnh vực công thương.

Nêu câu hỏi chất vấn, đại biểu Trần Thị Thanh Lam (đoàn Bến Tre) cho biết, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng chưa được thừa nhận ở Việt Nam nhưng lại được bán tràn lan trên thị trường, nhất là qua môi trường không gian mạng, gây ảnh hưởng đến sức khỏe người dân, đặc biệt là giới trẻ. 

Có thể khẳng định, các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trên thị trường hiện nay là hàng nhập lậu, chưa rõ nguồn gốc, xuất xứ. 

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Công thương cho biết trách nhiệm quản lý Nhà nước của Bộ trong quản lý thị trường và cam kết của bộ trưởng về vấn đề này?

Trả lời nội dung này, Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, kinh doanh thuốc lá là ngành nghề kinh doanh có điều kiện và được điều chỉnh bởi Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá. 

Sản phẩm thuốc lá thế hệ mới bao gồm cả thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng chưa được định nghĩa cụ thể trong luật hiện hành. Do vậy, thời gian vừa qua đang tồn tại khoảng trống pháp lý trong công tác quản lý Nhà nước đối với sản phẩm này.

"Trên thực tế, mặc dù chưa có chính sách quản lý nhưng tới giờ này Bộ Công thương với tư cách là cơ quan quản lý Nhà nước chưa cấp phép kinh doanh và đăng ký thông báo cho website thương mại điện tử kinh doanh thuốc lá thế hệ mới cho bất kỳ doanh nghiệp nào", ông Diên cho hay.

Đồng thời, Bộ Công thương cũng đã chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường các địa phương tăng cường kiểm tra, đấu tranh, xử lý rất nhiều vụ việc vi phạm với số lượng rất lớn trong thời gian vừa qua.

Như quản lý thị trường Hà Nam thu giữ hơn 108 nghìn sản phẩm; Quản lý thị trường Bắc Ninh thu giữ 103 nghìn sản phẩm; Tại Hà Nội lực lượng quản lý thị trường cũng thu giữ hơn 11 nghìn sản phẩm… điều đó cho thấy tình trạng vi phạm rất nghiêm trọng.

Để khắc phục tình trạng trên, ông Diên cho biết, Bộ Công thương đã triển khai và thực hiện quyết liệt một số nhiệm vụ.

Trước hết, Bộ Công thương cùng các bộ, ngành hữu quan do Bộ Y tế chủ trì sẽ tham mưu các cơ quan có thẩm quyền ban hành chính sách quản lý rõ ràng, chặt chẽ đối với thuốc lá điện tử để khắc phục khoảng trống pháp lý trong lĩnh vực này. 

Tạo cơ sở để các ban, ngành, địa phương thực hiện một cách đồng bộ, có căn cứ pháp luật. 

Đồng thời, tham mưu cho cấp ủy chính quyền địa phương dành nguồn lực thỏa đáng để thực hiện hiệu quả Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá.

Tiếp tục chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường phối hợp với các cơ quan chức năng địa phương tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm.

Phối hợp chặt chẽ các lực lượng như: Ban chỉ đạo 389, hải quan, biên phòng, chính quyền địa phương thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng tại Công điện số 47 ngày 13/5/2024 để quản lý tốt thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đang lan tràn.

Ngoài ra, các vi phạm đối với thuốc lá truyền thống hay thuốc lá điện tử chủ yếu là do nhập lậ. Do vậy, Bộ trưởng lưu ý lực lượng chức năng cần ngăn chặn ngay từ biên giới. Bởi, nếu khi nhập lậu rồi việc quản lý sẽ khó khăn hơn.

Cùng với đó, phối hợp chặt chẽ với Bộ Y tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Thông tin và Truyền thông tăng cường công tác thông tin, truyền thông về tác hại của thuốc lá điện tử, đặc biệt đối với các đối tượng yếu thế, đối tượng là trẻ em, học sinh.

Có thể xem xét đưa vào chương trình giảng dạy của nhà trường về tác hại của thuốc lá nói chung và thuốc lá thế hệ mới nói riêng; các quy định cấm của pháp luật, những chế tài xử lý.

Đặc biệt, huy động được sự tham gia của lực lượng xã hội như đoàn thanh niên, thiếu niên, gia đình, nhà trường, cộng đồng dân cư trong việc tác hại của thuốc lá.

Đồng thời, đề cao trách nhiệm của chính quyền địa phương trong quản lý Nhà nước trên địa bàn