Tự tin làm dự án theo chuẩn quốc tế

Quy trình xét tuyển năng lực nhà thầu từ khi triển khai QL183 là tiền đề quan trọng để triển khai các dự án sau này của Ban QLDA 18

Tự soạn thảo quy trình đấu thầu và xét thầu

Trước đó, từ đầu quý III/ 1994, Ban đã chuẩn bị các công việc chọn thầu xây dựng theo hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước, có tiến hành bước sơ tuyển. Tôi thống nhất với đơn vị thiết kế để họ chuẩn bị tập “Tiêu chuẩn kỹ thuật” của dự án (được dịch từ tài liệu của dự án cải tạo nâng cấp QL5) và bảng giá thầu. Các tài liệu khác như văn kiện sơ tuyển và các tập hồ sơ đấu thầu còn lại, bao gồm tập “Hướng dẫn cho các nhà thầu”, “Điều kiện hợp đồng”, “Phụ lục bổ sung” và “Quy trình đấu thầu và xét thầu” sẽ do anh em trong Ban tự soạn thảo. 

Chúng tôi không thể quên được những tháng ngày vất vả nhưng cũng thật vui, khi sản phẩm đầu tiên là tập “Hồ sơ và quy trình xét thầu sơ tuyển” được Bộ GTVT phê duyệt nhanh chóng. Đây là sự khích lệ và tạo thêm động lực cho chúng tôi hoàn thành các tập tiếp theo.
 

Việc chọn thầu sơ tuyển được tiến hành vào giữa quý IV/1994. Có nhiều nhà thầu nộp hồ sơ tham dự nhưng chỉ có bốn nhà thầu đủ năng lực, qua vòng sơ tuyển. Đầu quý I/1995, việc đấu thầu giai đoạn hai được triển khai, chẳng khác gì thông lệ quốc tế. Trước thời điểm mở thầu 10 ngày, chúng tôi tổ chức hội nghị tiền đấu thầu. Do thời kỳ đầu áp dụng các công nghệ xây dựng và quản lý mới, lại sử dụng vốn trong nước nên có nhiều vấn đề cần giải đáp. Các câu hỏi không chỉ yêu cầu làm rõ các vấn đề về hạng mục giá, yêu cầu kỹ thuật, nghiệm thu thanh toán, quyền hạn và trách nhiệm các bên mà qua đó còn nảy sinh thêm các vấn đề phải giải quyết khi công trình là loại đường cũ cải tạo và được thiết kế theo tiêu chuẩn trong nước.

 Tôi đã cùng nhóm giúp việc khẩn trương soạn thảo phụ lục bổ sung với khoảng 30 câu trả lời cho các nhà thầu, bao gồm khá nhiều tiêu chuẩn kỹ thuật bổ sung cho các hạng mục kết cấu mới phát sinh. 

Theo đúng quy trình xét thầu với các tiêu chuẩn về nội dung và mức điểm chi tiết mà chúng tôi đã lập sẵn thành mẫu biểu cho từng khoản mục, tổ xét thầu thực hiện xem xét, đánh giá dễ dàng, minh bạch, mặc dù mỗi đơn thầu có nhiều nội dung phức tạp. Nhà thầu Tổng công ty XDCTGT 1 có ưu thế vượt trội về kinh nghiệm, lực lượng thiết bị xe máy, nhân lực và bỏ giá thấp nhất, nhưng đưa ra biện pháp thi công một số kết cấu chính không đáp ứng yêu cầu kỹ thuật và bỏ giá quá thấp. Các đơn thầu khác cũng có nhiều vấn đề cần làm sáng tỏ. 

Tổ xét thầu đề nghị mời từng nhà thầu đến làm rõ. Sau rất nhiều giải trình về các vấn đề kỹ thuật có liên quan đến chất lượng và vị trí mỏ đất đắp nền đường, Tổng công ty XDCTGT 1 phải chấp nhận làm bản cam kết “không đòi hỏi tăng giá nếu khi thi công phải sử dụng các biện pháp tốn kém hơn”, đồng thời xuất trình bản cam kết của hơn 20 công ty thành viên ký bảo lãnh về vốn mới được Ban làm văn bản đề nghị Bộ GTVT xem xét quyết định là đơn vị thắng thầu.

Giảm hơn 15 tỷ đồng so với giá trị dự toán 

Tôi tiếp tục được Ban QLDA18 giao làm Kỹ sư trưởng thường trú tư vấn giám sát (tư vấn trưởng) trực tiếp triển khai các nội dung thử nghiệm trên hiện trường. Ban đã tổ chức buổi hội thảo, mời tư vấn Đài Loan trình bày cách giám sát. Qua đây, tôi đã có thêm được các kiến thức căn bản để làm căn cứ, soạn thảo tài liệu “Tổ chức và quy trình làm việc của tư vấn giám sát”. Trên cơ sở đó, tôi kiến nghị với Tổng Giám đốc Ban hợp đồng với Viện Khoa học Công nghệ GTVT cung cấp một số cán bộ chuyên môn, cùng với các cán bộ và nhân viên của Ban tham gia giám sát hiện trường.

Với vai trò kỹ sư tư vấn, chúng tôi đã chủ động điều chỉnh bình đồ và cắt dọc gần 3km, làm giảm được nhiều kinh phí GPMB và kinh phí xây dựng, đồng thời tạo thuận lợi cho thi công đảm bảo chất lượng và tiến độ hợp đồng. Mặt khác, chúng tôi đã chủ động hỗ trợ nhà thầu tìm được những biện pháp thi công có hiệu quả cao về kinh tế, kỹ thuật như việc tìm vị trí khai thác đất, cấp phối đồi đảm bảo chất lượng cho kết cấu nền đường và lớp móng dưới. 

Về giám sát chất lượng thi công, thay vì quy định trong nước chỉ nhấn mạnh việc nghiệm thu sản phẩm cuối cùng theo từng giai đoạn và coi nhẹ giám sát công việc thí nghiệm, chúng tôi coi trọng việc giám sát nhà thầu thực hiện đúng các biện pháp thi công từng hạng mục công trình, giám sát thi công và nghiệm thu đến từng công việc xây dựng hàng ngày của mỗi mũi thi công, giám sát thí nghiệm một cách khắt khe. Hàng ngày, tư vấn trưởng thường xuyên kiểm tra công trường, giám sát việc thực hiện nhiệm vụ của các giám sát viên. Khi phát hiện nhà thầu thi công sai quy trình, ngoài việc bắt buộc nhà thầu sửa lại, lãnh đạo tư vấn sẽ kịp thời xử lý kỷ luật đúng mức đối với người giám sát…

Công trình dự án QL183 gồm 18,3km đường, 5 cầu, trên 40 cống các loại, được xây dựng trên phần lớn chiều dài là nền đất yếu và gặp nhiều khó khăn về GPMB đã hoàn thành đúng thời hạn. Các chỉ tiêu chất lượng công trình đạt tiêu chuẩn quốc tế (AASHTO). Giá trị quyết toán hợp đồng là 50,6 tỷ đồng, giảm được hơn 15 tỷ đồng so với giá trị dự toán được duyệt của gói thầu. Giá trị xây dựng bình quân một cây số đường cấp III chỉ 2,77 tỷ đồng (50,6 tỷ/18,3km). 

Công trình đã được Trung tâm kiểm định chất lượng Bộ Xây dựng đánh giá đạt chất lượng cao, được Bộ GTVT tặng danh hiệu “Công trình chất lượng Vàng” năm 1997. Đến nay, sau trên 16 năm khai thác, công trình dự án vẫn giữ được ổn định với chất lượng sử dụng tốt.

Đỗ Kim Quý

Nguyên Phó TGĐ Ban Quản lý các dự án 18