Tuyên bố pháp lý nhằm vào Uber ở châu Âu có ý nghĩa gì?

Uber sẽ được coi là công ty vận tải trên toàn châu Âu

Tòa án Công lý châu Âu (ECJ) vừa “bắn phát súng rền vang” khẳng định, Uber là doanh nghiệp vận tải. Động thái này là “cơn bão” mới nhất ập tới Uber, có thể gây ra “hiệu ứng domino”, kéo theo các nước khác đưa ra quyết định tương tự.

Không phải Uber mà là Uber taxi

Kể từ khi ra đời, Uber hoạt động với tư cách là hãng cung cấp nền tảng công nghệ kết nối giữa người điều khiển phương tiện và người dùng. Như vậy, hãng cung cấp phần mềm đặt xe qua điện thoại di động này không đối mặt với quy định quản lý khắt khe như các hãng vận tải. Hoạt động của Uber phát triển nhanh, có mặt ở 600 thành phố lớn trên khắp các châu lục, lấn át các công ty taxi truyền thống tại nhiều địa phương và đang được định giá 68 tỉ USD.

Bức xúc vì cho rằng các công ty thứ 3 này lách luật và đang lấy đi miếng cơm manh áo của các tài xế taxi truyền thống, hầu hết các thành phố có sự hiện diện của Uber đều xảy ra tình trạng tài xế taxi địa phương mâu thuẫn, biểu tình, tấn công tài xế hợp tác với công ty của Mỹ.

Trong khi lực lượng lao động hợp tác với những công ty như Uber ngày càng tăng nhưng hầu hết là các lao động tự do, hợp đồng ngắn hạn. Tình trạng này làm đau đầu giới chức quản lý. Họ muốn khuyến khích phát triển những ý tưởng sáng tạo mới vận dụng công nghệ, tạo công việc cho người lao động nhưng vẫn phải đảm bảo quản lý công bằng.

Ngày 20/12, ECJ chính thức ra phán quyết gây chấn động ngành taxi và giới dịch vụ đặt xe trên toàn cầu, khẳng định Uber là công ty taxi và phải được quản lý như các công ty vận tải truyền thống.

Phán quyết được đưa ra sau khi Elite Taxi - Hội Tài xế taxi chuyên nghiệp ở Barcelona, Tây Ban Nha khiếu nại các cơ quan chức năng quản lý không công bằng khi không bắt buộc Uber phải tuân thủ các quy định tương tự như các công ty taxi tại thành phố.

Tòa tuyên bố, dịch vụ Uber kết nối giữa người điều khiển phương tiện với người dùng qua điện thoại “phải được coi là một dịch vụ vận tải”. Toàn bộ 28 nước trong khối Liên minh châu Âu phải quản lý Uber theo các điều kiện về cung cấp dịch vụ vận tải.

Tác động về lâu dài

Nhận định về ảnh hưởng của phán quyết này tới Uber, một số chuyên gia cho rằng, quyết định này không có tác động mạnh ngay lập tức tới hoạt động của Uber tại khu vực châu Âu, bởi họ vốn đã cắt giảm dịch vụ sử dụng các tài xế nghiệp dư như UberPop. Phần lớn các dịch vụ hiện tại đều là hợp tác với các tài xế chuyên nghiệp.

Tuy nhiên, đây sẽ là tiền đề để một số nước/khu vực khác trên thế giới soi chiếu và quản lý Uber. Chẳng hạn như khu vực châu Á, đã có nhiều nước đang ngấp nghé coi Uber là công ty cung cấp dịch vụ vận tải. Tổ chức giao thông đường bộ thế giới (IRU), bao gồm các hiệp hội taxi, hoan nghênh phán quyết của ECJ. IRU cho rằng, phán quyết của ECJ cuối cùng cũng tạo ra một sân chơi bình đẳng.

Ngoài ra, Liên đoàn Công đoàn châu Âu (ETUC) đánh giá, quyết định này sẽ giúp tài xế điều khiển phương tiện nhận mức lương và điều kiện làm việc công bằng. Họ cũng cho rằng, quyết định của ECJ một lần nữa xác nhận Uber không chỉ tồn tại “trên đám mây” mà còn “được gây dựng bằng chính những bánh xe di chuyển trên đường bộ”.

Mặt khác, hiệp hội đại diện các công ty trực tuyến cảnh báo, phán quyết này đi ngược lại với những nỗ lực khuyến khích sáng tạo để các doanh nghiệp châu Âu cạnh tranh với các đối thủ châu Á và Mỹ.

Ông Jakob Kucharczyk đến từ Hiệp hội Công nghiệp - Truyền thông và Máy tính nhận định, lúc này còn quá sớm để đánh giá khả năng các công ty công nghệ khác có bị ảnh hưởng hay không, nhưng thông điệp chung từ phán quyết này khiến các công ty khởi nghiệp lo ngại.

Về phía Uber, trong một thông báo ngày 22/12, công ty Mỹ khẳng định, họ sẽ tiếp tục đàm phán với các nước thành viên châu Âu.

Phán quyết của phương Tây được đưa ra vào thời điểm năm 2017 chuẩn bị khép lại sau liên tiếp những rắc rối, khó khăn và thách thức như người sáng lập Uber ra đi, công ty đối mặt với các cáo buộc tấn công tình dục, lộ hành vi che đậy vi phạm nghiêm trọng dữ liệu khách hàng...

Đó là chưa kể, công ty của Mỹ còn vướng phải chuỗi kiện tụng tại châu Âu (bao gồm thị trường lớn nhất khu vực là Anh) và trên thế giới. Ở quê nhà, hãng này và đối thủ Lyft đang bị quản lý bằng luật pháp sửa đổi của bang và thành phố. Hơn 40 bang ban hành quy định quản lý dịch vụ gọi xe qua mạng.

Tòa án Công lý châu Âu khẳng định Uber là hãng vận tải