Tuyệt đối không để xe hợp đồng trá hình mặc sức lộng hành

Quản lý lỏng lẻo

Trao đổi với PV Báo Giao thông, ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô Việt Nam cho biết, trong Nghị định 10/2020/NĐ-CP quy định rõ cấm xe hợp đồng bán vé lẻ cho khách đi xe, thay vào đó phải có hợp đồng nguyên chuyến với một cá nhân hoặc tổ chức nào đó.

Ngoài ra trên bản hợp đồng đó phải thể hiện đầy đủ tiêu chí như: điểm đi điểm đến của hành trình; thời gian thực hiện hợp đồng; giá trị hợp đồng; tài khoản, địa chỉ, người đại diện đơn vị kinh doanh, địa chỉ, người đại diện nhóm khách, danh sách hành khách,…

Nhưng hiện nay, lợi dụng danh nghĩa xe hợp đồng, các xe này lại thu tiền trực tiếp của khách lẻ, khi bị lực lượng chức năng kiểm tra trên đường, liền đưa ra bản hợp đồng “khống” một cách sơ sài cùng danh sách hành khách để giải thích, gây khó dễ cho việc xử lý vi phạm và trốn nghĩa vụ nộp thuế cho Nhà nước.

“Thực chất, bản hợp đồng này chưa đúng tiêu chí của một hợp đồng kinh tế và nếu cương quyết, lực lượng chức năng vẫn xử lý được vi phạm”, ông Quyền nhận định và cho biết: Trong khi xe khách tuyến cố định đang bị quản lý quá chặt chẽ thì những xe hợp đồng trá hình lại đang bị buông lỏng.

Đặc biệt là những xe cá nhân tham gia vào hợp tác xã hiện nay đang quản lý rất lỏng lẻo, dù được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, camera giám sát người lái nhưng không được giám sát đầy đủ và xử lý nghiêm túc.

Ông Ngô Hồng Quang, Trưởng phòng Quản lý vận tải, Sở GTVT TP Hải Phòng cho biết, theo quy định, xe hợp đồng không được vượt quá 30% tổng số chuyến có điểm đầu - điểm cuối trùng lặp trong tháng. Tuy nhiên hiện nay, Cục Đường bộ VN chưa nâng cấp Hệ thống xử lý và khai thác sử dụng dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình, camera lắp trên phương tiện có tính năng lọc để trích xuất và lọc dữ liệu điểm đầu - điểm cuối trùng lặp của tổng số chuyến trong một tháng, làm cơ sở xử lý vi phạm.

Ngoài ra, theo quy định của Nghị định 10, từ ngày 1/1/2022, đơn vị kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng thực hiện cung cấp đầy đủ các nội dung tối thiểu của hợp đồng vận chuyển qua phần mềm của Bộ GTVT.

“Đến nay, Cục Đường bộ VN vẫn chưa xây dựng, đưa vào sử dụng phần mềm tiếp nhận thông tin này để Sở GTVT các tỉnh, thành phố chỉ đạo lực lượng TTGT tra cứu thông tin phục vụ công tác kiểm tra, xử lý vi phạm về kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng”, ông Quang nói và cho biết: Quy định quản lý xe hợp đồng đã có tuy nhiên các công cụ quản lý đi kèm hiện nay chưa được xây dựng tương xứng dẫn đến hiệu quả không cao.

Phía Phòng Quản lý vận tải, Sở GTVT Thanh Hoá cho hay: Lực lượng Thanh tra Sở GTVT không được dừng phương tiện vận tải hành khách khi đang lưu thông trên đường bộ để kiểm tra, xử lý; không có chức năng điều tra để ghi âm cuộc gọi điện qua tổng đài, đặt chỗ trên ứng dụng điện tử làm cơ sở đấu tranh,… cũng là một khó khăn lớn khi xử lý vi phạm các quy định, điều kiện kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng.

Quản thế nào?

Ông Nguyễn Văn Quyền cho biết, xe hợp đồng trá hình hoạt động ngày càng phức tạp, do đó, không thể vì thấy khó xử lý mà buông lỏng để loại hình này mặc sức lộng hành. Các cơ quan quản lý từ Bộ GTVT, Sở GTVT các địa phương, chính quyền các địa phương và người dân phải cùng vào cuộc quyết liệt để quản lý loại hình này, nhằm tạo ra môi trường kinh doanh bình đẳng, bảo đảm an toàn cho người dân và thực hiện nghĩa vụ nộp thuế xây dựng phát triển đất nước.

"Cục Đường bộ VN cần nâng cấp hệ thống quản lý dữ liệu giám sát hành trình để Sở GTVT các địa phương có thể trích xuất, giám sát việc thực hiện quy định không vượt quá 30% tổng số chuyến trùng lặp điểm đầu cuối trong tháng đối với mỗi xe hợp đồng. Song song với đó, cần rà soát lại, với các xe hợp đồng có nên cho phép đăng ký hộ kinh doanh như hiện nay không, hay phải tham gia vào các doanh nghiệp vận tải để có sự quản lý chặt chẽ hơn. Nếu là hộ kinh doanh thì giới hạn cự ly chuyến đi bao xa để phù hợp với khả năng quản lý, đảm bảo an toàn cho hành khách.

Còn theo ông Quang, để siết chặt quản lý xe hợp đồng trá hình, kiến nghị cần khôi phục điều kiện bắt buộc xe hợp đồng phải báo cáo thông tin chuyến đi trước khi thực hiện về Sở GTVT các địa phương để có cơ sở kiểm tra, giám sát.

Song song với đó, kiến nghị Cục Đường bộ VN tiếp tục nâng cấp, xây dựng phần mềm thu thập, quản lý dữ liệu hoạt động của xe hợp đồng có thể dùng chung cho cả nước giúp lực lượng chức năng thuận tiện kiểm tra, giám sát bất cứ nơi đâu, bất cứ khi nào.

Một chuyên gia giao thông cho rằng, cần xem xét việc cấp phù hiệu hợp đồng cho DN xe khách tuyến cố định, bởi quy định này đang tạo điều kiện cho xe khách liên tỉnh bỏ bến ra chạy trá hình bên ngoài, chỉ cầm chừng giữ tuyến bằng một lượng chuyến lượt nhất định.

Thực tế, Báo Giao thông đã phản ánh rõ ràng bất cập trên trong loạt bài “Xe hợp đồng trá hình len lỏi trong doanh nghiệp vận tải khách tuyến cố định” mà 2 nhà xe Kết Đoàn, Vân Anh là điển hình.

Ngoài ra, ông Quyền cho biết, các doanh nghiệp kinh doanh vận tải khách tuyến cố định cũng cần nâng cao chất lượng dịch vụ, cạnh tranh sòng phẳng với xe khách trá hình. Trước hết, phải chấm dứt tình trạng chạy rùa bò, dừng đỗ tuỳ tiện, nhồi nhét khách, thu vé cao hơn niêm yết hay ứng xử thiếu văn minh,…Cùng với đó, tăng cường quảng bá thương hiệu qua mạng xã hội, đưa xe trung chuyển vào bến đón/trả khách đúng quy định.

Ngoài ra, các địa phương, đặc biệt các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM,…cần phát triển mạng lưới xe buýt kế cận, bố trí các điểm đón/trả khách tuyến cố định phù hợp để tạo điều kiện cho khách hàng ra bến xe cũng như các xe tuyến cố định thuận lợi trong đón/trả khách. Cùng với doanh nghiệp, các bến xe cũng cần nâng cao chất lượng dịch vụ để thu hút hành khách, người dân vào bến đi xe.

“Song song đó, cần phải có những đợt cao điểm xử lý với sự phối hợp của nhiều lực lượng chức năng như CSGT, TTGT xử nghiêm, quyết liệt, thường xuyên mới có thể tạo sự răn đe”, ông Quyền nói và cho biết: Về phía địa phương cần quy rõ trách nhiệm của người đứng đầu khi để mỗi văn phòng đại diện là một “bến cóc” từ đó có những đôn đốc các lực lượng chức năng cùng vào cuộc, giám sát chặt hoạt động của văn phòng này.

TS Khương Kim Tạo, nguyên Phó Chánh VP Uỷ ban ATGT Quốc gia cho biết nên ứng dụng công nghệ thông tin trong xử lý loại hình vận tải này, tăng cường trang bị hệ thống camera rộng khắp những khu vực điểm nóng là “bến cóc” của những xe hợp đồng trá hình mà báo chí đã điểm tên để lấy dữ liệu, xửphạt nguội.

Xe hợp đồng trá hình: Tiện lợi hay đánh cược tính mạng?