Vì sao nhiều xe máy nhưng Đài Loan không tắc đường?

Đài Loan không dùng giải pháp cấm xe máy mà sử dụng cách chia sẻ hợp lý làn đường cho các loại phương tiện và nghiêm cấm đi sai làn đường

Dù mật độ xe máy cao hơn Việt Nam nhưng giao thông tại Đài Loan rất quy củ, trật tự. Với văn hóa khá tương đồng, Việt Nam có thể tham khảo được nhiều giải pháp, cách thức và lộ trình phát triển giao thông của Đài Loan.

Dành làn riêng cho xe máy, cấm đi sai làn

Theo thống kê ở Việt Nam, bình quân cứ 1.000 người dân sở hữu khoảng 460 xe máy. Trong khi đó, tỷ lệ này ở Đài Loan là 676 xe máy/1.000 người. Dù mật độ xe máy rất cao nhưng tại Đài Loan không xảy ra tình trạng tắc đường.

Theo đánh giá, để đảm bảo giao thông thông suốt Đài Loan quy hoạch hạ tầng giao thông khá tốt. Bên cạnh đó, người dân có ý thức cao trong việc chấp hành luật giao thông. Họ luôn đi đúng làn đường, để xe đúng nơi quy định. Do đó, lượng xe dù nhiều nhưng giao thông không hỗn loạn, đường phố vẫn trật tự, không lộn xộn.

Trong một hội thảo về ATGT cho xe máy mới đây tại Hà Nội, bà Mei-chu Shih, đại diện Hiệp hội Sản xuất xe máy Đài Loan đã cho biết: “Luật giao thông tại Đài Loan rất nghiêm khắc. Nếu vi phạm giao thông, cơ quan chức năng chỉ cần gửi hóa đơn đến nhà, quá hẹn nộp sẽ bị phạt lũy tiến và quá 1 năm họ sẽ bị vô hiệu hóa giấy tờ sở hữu xe. Nghĩa là xe đó không thể bán hay sang tên được”.

Tuy nhiên, việc xử phạt nghiêm chỉ là giải pháp cuối cùng bởi thực tế cho thấy, chính quyền Đài Loan đã có tầm nhìn chiến lược khi từ những năm 1990 đã sớm nhìn ra vấn đề mà xe máy mang lại và bắt đầu triển khai hàng loạt giải pháp đồng bộ nhằm đảm bảo an toàn, trật tự và chia sẻ hợp lý.

Chia sẻ hợp lý là không cấm xe máy mà chia sẻ làn đường cho các loại phương tiện và nghiêm cấm đi sai làn đường. Vẫn có làn đường riêng và làn đường chậm cho xe máy. Bên cạnh đó, trả lại hành lang cho người đi bộ. Bố trí khu vực đỗ xe dưới lòng đường hoặc một phần vỉa hè sát làn đường để người dân đi bên trong và đảm bảo an toàn cho họ.

Bên cạnh đó, thu phí đỗ xe máy cao tại những khu vực có nhu cầu đỗ xe lớn, giảm gánh nặng về việc đỗ xe ven đường và chuyển nhu cầu sang các bãi nằm ngoài. Thực hiện đồng bộ các chính sách cho xe máy trên cả 3 lĩnh vực: Công trình, quản lý và giáo dục.

Ngoài ra, Đài Loan thực hiện kiểm định chất lượng xe nghiêm ngặt khi đăng ký cấp biển số, khi tiếp nhận xử lý sang tên xe, khi thay đổi xe, kiểm định định kỳ với xe phân khối lớn nhằm đảm bảo xe an toàn. Nếu các chỉ số không đạt yêu cầu, chủ xe phải sửa chữa, nếu không tuân thủ sẽ bị phạt. Chính phủ cũng hỗ trợ đổi xe cũ lấy xe mới được áp dụng cho những xe dùng theo tiêu chuẩn khí thải cũ. Bên cạnh đó, chế độ sát hạch GPLX được thực hiện chặt chẽ, nhiều hạng mục thi sát hạch được kiểm soát nghiêm ngặt nhằm đảm bảo chất lượng công tác đào tạo.

Dành toàn bộ khoản thu từ xe máy đầu tư hạ tầng giao thông

Theo Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM), Việt Nam hoàn toàn có thể tham khảo kinh nghiệm của Đài Loan trong việc quản lý xe máy. Theo đó, yếu tố cơ bản nhưng mang tính quyết định đó là Chính phủ cần giáo dục người dân ý thức tuân thủ luật giao thông, ý thức về ATGT, từ đó xây dựng được một xã hội văn hóa giao thông lành mạnh. Ở Đài Loan, những dãy dài bãi đỗ xe máy rất ngăn nắp, người điều khiển phương tiện cá nhân luôn đi đúng làn đường quy định dành cho loại phương tiện của mình, trật tự tuân theo điều khiển của hệ thống đèn tín hiệu giao thông, rất hiếm thấy CSGT trên đường.

Việt Nam cần có chế tài nghiêm, áp dụng các hình thức phạt tiền mạnh tay với những hành vi vi phạm giao thông, xem xét áp dụng cơ chế thu phí hàng năm đối với việc sở hữu phương tiện, thay vì chỉ thu một lần khi đăng ký xe như hiện nay… và các khoản thu này nên được chuyển vào quỹ cho Chính phủ và các thành phố tái đầu tư cơ sở hạ tầng giao thông.

Một kinh nghiệm của Đài Loan cũng có thể hữu ích với Việt Nam là việc quy hoạch và cách thức quản lý các khu đỗ xe cho các loại phương tiện để đảm bảo sự thuận lợi cho người sử dụng. Đài Loan đã tạo môi trường giao thông dung hòa và liên kết giữa các loại phương tiện với nhau, từ phương tiện cá nhân đến công cộng. Như xe máy vẫn là phương tiện chính hàng ngày bên cạnh sử dụng phương tiện công công khác.