Vì sao Tổng thống Mỹ 'nuốt lời'?

Binh sỹ Mỹ tại Afghanistan

Mạo hiểm mạng sống của lính Mỹ

Quyết định trên được ông Obama ký trong cuộc họp giữa Nhà trắng với các cố vấn an ninh quốc gia từ vài tuần trước và được truyền thông Mỹ đưa tin hôm 22/11 vừa qua. Theo đó, ông chủ Nhà trắng cho phép lính Mỹ trực tiếp chiến đấu ở Afghanistan thêm ít nhất một năm với nhiệm vụ tiêu diệt tổ chức khủng bố Taliban và các nhóm phiến quân đe dọa binh sĩ Mỹ và chính phủ Afghanistan, cũng như thực hiện các đợt không kích nhằm hỗ trợ lực lượng Afghanistan đánh Taliban.

Trước đó, ông Obama và chính giới Mỹ cam kết sẽ thực hiện đúng Thỏa thuận An ninh song phương với Afghanistan (BSA), theo đó, Mỹ sẽ kết thúc cuộc chiến “hao người tốn của” tại quốc gia Nam Á này vào cuối năm nay và chỉ giữ lại 9.800 lính để huấn luyện quân đội Afghanistan chống Taliban.

Trong buổi hội đàm với cố vấn an ninh Mỹ tại Nhà trắng, một cố vấn dân sự hàng đầu tranh cãi rằng việc tăng cường hoạt động quân sự là mạo hiểm mạng sống của lính Mỹ đang làm nhiệm vụ chống Taliban và chỉ nên giới hạn nhiệm vụ là chống lại khủng bố Al Qaeda. Tuy nhiên, các tướng lĩnh tại Lầu Năm Góc và Afghanistan lại đề xuất mở rộng hoạt động quân sự nếu tin tình báo cho thấy những tổ chức cực đoan khác đe dọa lính Mỹ.

Nhiều nhận định cho thấy, có hai nguyên nhân chính khiến Tổng thống Obama phải “nuốt lời”. Thứ nhất, chiến lược về Afghanistan của ông Obama đang đối mặt những chỉ trích gay gắt sau khi lực lượng Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng lộng hành ở Iraq và Syria. Theo nhận định của Tướng Campbell, Chỉ huy lực lượng đồng minh tại Afghanistan, quyết định của Tổng thống Obama có thể liên quan việc bị chỉ trích vì rút quân khỏi Iraq trong khi lực lượng quân sự Iraq chưa sẵn sàng, tạo cơ hội cho tổ chức cực đoan IS phát triển mạnh.

Và thứ hai, tình hình quan hệ giữa Mỹ và Afghanistan có chuyển biến lớn. Tổng thống mới của Afghanistan Ashraf Ghani đã tạo quan hệ hợp tác tốt với Chính quyền Washington và chấp nhận sự hiện diện của binh sĩ Mỹ tại Afghanistan nhiều hơn cựu Tổng thống Hamid Karzai cho phép trước đây.

Taliban sẽ tiếp tục cuộc chiến

Một quan chức quân sự cấp cao của Mỹ cho rằng, quyết định “bí mật” nêu trên của Tổng thống Obama là cần thiết trong hoàn cảnh hiện nay vì bảo đảm an toàn cho binh sĩ Mỹ tại Afghanistan là ưu tiên số một. Lợi dụng “khoảng trống an ninh” có thể xuất hiện sau khi Mỹ và đồng minh NATO rút hết quân chiến đấu về nước, thời gian qua, Taliban mở nhiều cuộc tấn công khủng bố với tính chất và mức độ ngày càng trắng trợn, nguy hiểm hơn, gây thương vong lớn cho dân thường và các lực lượng Afghanistan cũng như các lực lượng liên quân quốc tế do NATO chỉ huy. Khoảng 3.500 binh sĩ nước ngoài, trong đó có hơn 2.200 binh sĩ Mỹ, chết từ khi Mỹ phát động cuộc chiến chống khủng bố năm 2001 đến nay.

Taliban đe doạ sẽ tiếp tục chiến tranh Hồi giáo

Taliban vẫn trực tiếp đe dọa lực lượng Mỹ và lực lượng liên quân tại Afghanistan, đồng thời tổ chức này có liên hệ al Qaeda nên không loại trừ khả năng chúng đe dọa trực tiếp an ninh nước Mỹ. Điều quân ở lại Afghanistan, do đó, còn giúp bảo toàn nhiều thành quả Mỹ và liên quân đạt được sau 13 năm chiến đấu ròng rã vừa qua!

Ông Khalil Andabari, Cảnh sát trưởng tỉnh Wardak, nơi Taliban vẫn đang kiểm soát một vùng lãnh thổ, cho rằng, ông rất muốn Mỹ triển khai quân chiến đấu tại Afghanistan sau năm 2014 vì nếu không có sự hỗ trợ trực tiếp của các lực lượng Mỹ thì Afghanistan không thể đánh bại Taliban. Hiện các lực lượng Afghanistan với cơ số 350.000 người duy trì kiểm soát ở 34 tỉnh, thành phố, nhưng lại đang chịu thương vong với tỷ lệ ngày càng tăng. Tính từ đầu năm tới nay, có tới hơn 4.600 thành viên của lực lượng Afghanistan thiệt mạng, tăng 6,5% so cùng kỳ năm ngoái. Mặc dù được tài trợ hơn 4 tỷ USD trong năm nay nhưng cảnh sát và binh sĩ nước này vẫn thường phàn nàn họ thiếu nguồn lực để có thể tự chống lại Taliban!

Phản ứng trước quyết định mới nhất của Tổng thống Obama, đại diện Taliban cảnh báo, “nếu Mỹ tiếp tục giết chóc, phục kích và sỉ nhục” người Afghanistan thì các tay súng Hồi giáo cực đoan này sẽ tiếp tục cuộc chiến tranh Hồi giáo.

Các chuyên gia nhận định, cuộc chiến chống Taliban vì thế còn dai dẳng, kéo dài nhiều năm nữa.

Thạch Vũ