Vướng mắc với nhà thầu có ảnh hưởng tiến độ khai thác metro số 1?

Theo kế hoạch, tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) dự kiến khai thác thương mại vào quý IV/2024. 

Tuy nhiên, với nhiều vướng mắc, khiếu kiện giữa nhà thầu Hitachi (Nhật Bản) và chủ đầu tư (Ban Quản lý dự án Đường sắt đô thị TP.HCM), liệu rằng tuyến metro đầu tiên tại TP.HCM có kịp tiến độ khai thác hay lại tiếp tục trễ hẹn?

Ban Quản lý dự án Đường sắt đô thị TP.HCM cho biết, các vướng mắc giữa Ban Quản lý Đường sắt đô thị và nhà thầu Hitachi hiện đã đạt được một số giải pháp đồng thuận. 

Trong đó, chủ đầu tư đã thanh toán tạm thời các chi phí mà nhà thầu Hitachi đề nghị liên quan đến việc sử dụng thiết bị cho công tác đào tạo nhân sự vận hành và giai đoạn vận hành thử.

Đến nay, khoảng 80% giá trị chi phí đã được tư vấn đánh giá là phù hợp. Việc xác định chi phí cuối cùng và quyền lợi liên quan sẽ được quyết định bởi Ban xử lý tranh chấp (DAB) hoặc trọng tài thương mại.

Nhờ vào những tiến triển này, nhà thầu Hitachi đã bắt đầu phối hợp với các bên liên quan để bàn giao các đoàn tàu và thiết bị phục vụ cho công tác đào tạo nhân sự vận hành từ ngày 15/8. 

Sau đó, dự kiến sẽ bắt đầu giai đoạn vận hành thử (trial-run) và đồng thời thực hiện các công tác đánh giá chứng nhận an toàn hệ thống nhằm hoàn thành dự án vào cuối năm 2024.

Cùng với đó, Ban Quản lý dự án Đường sắt đô thị TP.HCM đang rà soát, củng cố pháp lý, đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật, các điều ước quốc tế về cơ chế hoạt động, thẩm quyền quyết định kết quả giải quyết tranh chấp, cơ chế chi phí và các vấn đề khác liên quan trong việc thành lập an xử lý tranh chấp (DAB) của nhà thầu Hitachi.

"Về cơ bản, các vấn đề liên quan đến xử lý vướng mắc của dự án đã được chủ đầu tư nỗ lực phối hợp với các đơn vị liên quan thực hiện các phương án giải quyết, đảm bảo tiến độ dự án theo tinh thần hài hòa và phù hợp với thông lệ quốc tế cũng như quy định pháp luật Việt Nam", Ban Quản lý dự án Đường sắt đô thị TP.HCM thông tin.

Trước đó, nhà thầu Hitachi kiện chủ đầu tư dự án metro số 1, yêu cầu bồi thường khoảng 4.000 tỷ đồng cho các chi phí phát sinh do gia hạn thời gian hoàn thành dự án.

Phía chủ đầu tư nhận định, theo hợp đồng, nhà thầu sẽ được hưởng các chi phí liên quan nếu việc kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng do lỗi từ chủ đầu tư.

Ngược lại, họ phải bồi thường thiệt hại nếu việc chậm tiến độ do lỗi của mình gây ra. Do đó, tổng chi phí phát sinh do Hitachi đưa ra chưa phản ánh được những chậm trễ do nhà thầu này gây ra nên phải được đánh giá lại để xác định cụ thể.

Đến đầu tháng 8/2024, nhà thầu Hitachi đã bàn giao toàn bộ hệ thống cơ điện của gói thầu CP3 cho Liên danh Tư vấn chung NJPT. Đây được xem là một trong những dấu mốc quan trọng quyết định tiến độ về đích của tuyến metro số 1 TP.HCM (tuyến Bến Thành - Suối Tiên).

Cụ thể, hệ thống bàn giao gồm 11 đoàn tàu, đường ray, thẻ vé, thông tin, tín hiệu, biển báo hiệu, cung cấp nguồn điện, cấp điện trên cao; thiết bị depot và nhà xưởng, kiểm soát giám sát và thu thập dữ liệu; cửa chắn ke ga.

Sau khi nhà thầu này bàn giao các nội dung trên, nhóm kỹ sư, công nhân Việt Nam chính thức được thực hành trên thiết bị; được vận hành thử toàn tuyến metro.

Dự kiến vào tháng 10, 11/2024, nhân viên sẽ hoàn thành quá trình đào tạo sẽ tham gia vào công tác vận hành thử, sẵn sàng làm nhiệm vụ khi tuyến metro số 1 đưa vào khai thác thương mại.

Metro số 2 gặp khó vì giải phóng mặt bằng, hạ tầng kỹ thuật

Hiện, toàn tuyến metro số 2 còn 10 trường hợp chưa bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư. Bên cạnh đó, thiết kế hạ tầng kỹ thuật trên hồ sơ khác với thực tế, dẫn đến tốn nhiều thời gian xử lý, kéo chậm tiến độ thi công.