Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 85/CĐ-TTg ngày 10/6 gửi Bộ trưởng các Bộ: Công an, Xây dựng, Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT), Công thương; Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc tăng cường các giải pháp quản lý, bình ổn giá VLXD.

Có dấu hiệu thao túng, lũng đoạn thị trường VLXD

Công điện nêu rõ, hiện nay, các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm đang được đồng loạt triển khai và đẩy nhanh tiến độ. Nhiều công trình dân sinh, nhà ở của người dân, các dự án nhà ở, bất động sản tại nhiều địa phương cũng được xây dựng thể hiện quyết tâm hoàn thành mục tiêu tăng trưởng 8% năm 2025, tạo đà, tạo thế, tạo lực để giai đoạn 2026-2030 tăng trưởng ở mức hai con số.

Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, giá một số mặt hàng VLXD, đặc biệt các loại cát, sỏi, đá, gạch, vật liệu san nền, đắp nền đường… tăng cao bất thường, gây ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí xây dựng, tiến độ thi công công trình.

Nguyên nhân chủ yếu là do xuất hiện các yếu tố ảnh hưởng đến cung - cầu thị trường VLXD, tình trạng chậm trễ, ách tắc trong cấp phép khai thác cát, sỏi, đá xây dựng, tình trạng đầu cơ, găm hàng, đội giá và có dấu hiệu thao túng, lũng đoạn thị trường VLXD.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ trưởng Bộ Xây dựng đôn đốc, phối hợp chặt chẽ với các địa phương theo dõi, nắm bắt thường xuyên diễn biến thị trường để chủ động có giải pháp giảm giá kịp thời, hiệu quả, nhất là VLXD, cát, đá, sỏi, gạch, vật liệu san nền, đắp nền đường… Trường hợp vượt thẩm quyền, báo cáo ngay cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định kịp thời, hiệu quả.

Giải quyết ngay các hồ sơ cấp phép thăm dò, khai thác khoáng sản làm VLXD

Thủ tướng giao Bộ trưởng Bộ Xây dựng hướng dẫn các địa phương rà soát, đánh giá, tổng hợp nhu cầu VLXD trên địa bàn; phối hợp với Bộ NN&MT hướng dẫn, chỉ đạo các địa phương quy hoạch, xác định các mỏ, các nguồn cung, công suất, khả năng cung cấp để bảo đảm cân đối cung - cầu, kịp thời xử lý ngay các khó khăn vướng mắc, nhất là thiếu hụt cục bộ trên từng địa bàn, địa phương và trên toàn quốc, hoàn thành trước ngày 20/6.

Kiểm tra và khẩn trương đôn đốc các doanh nghiệp VLXD tiết giảm chi phí sản xuất, tiết kiệm năng lượng, đầu tư chiều sâu, đổi mới công nghệ, sử dụng các nguyên liệu thay thế, phát triển các vật liệu cải tiến, vật liệu thay thế, giảm giá thành sản phẩm. Tích cực chỉ đạo, đôn đốc đẩy mạnh sản xuất và sử dụng vật liệu xây không nung để thay thế gạch đất sét nung, sử dụng hiệu quả tài nguyên đất nông nghiệp, giảm thiểu khí phát thải gây hiệu ứng nhà kính và ô nhiễm môi trường.

Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng Bộ NN&MT khẩn trương hoàn thiện, trình ban hành theo hình thức rút gọn Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Địa chất và khoáng sản trước ngày 1/7, cắt giảm tối đa thủ tục hành chính và điều kiện kinh doanh trong việc cấp phép khai thác khoáng sản, đặc biệt là khoáng sản thông thường làm VLXD, kịp thời giải quyết cấp bách nguồn cung cát, sỏi, đá, vật liệu san nền, đắp đường…

Đồng thời, khẩn trương rà soát, cắt giảm ngay các thủ tục hành chính về đất đai, đánh giá tác động môi trường có liên quan đến việc khai thác khoáng sản, bảo đảm chỉ tiêu cắt giảm tối thiểu 30% thời gian, chi phí thực hiện thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh của 515 thủ tục hành chính liên quan và 859 điều kiện kinh doanh thuộc phạm vi quản lý của Bộ NN&MT, hoàn thành trước ngày 15/6 (đã đôn đốc nhiều lần).

Bộ NN&MT chỉ đạo các cơ quan chức năng đẩy nhanh tiến độ, giải quyết ngay các hồ sơ cấp phép thăm dò, khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng đảm bảo nguồn nguyên liệu để phục vụ sản xuất ổn định, liên tục, thông suốt và không để ách tắc chỉ vì thủ tục hành chính rườm rà, chồng chéo, quan liêu trong xử lý.

Khẩn trương sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật theo hướng mở rộng đối tượng, phạm vi các dự án được cấp phép khai thác khoáng sản nhóm IV trực tiếp cho nhà thầu khai thác; kiên quyết cắt giảm các khâu trung gian phát sinh tiêu cực tham nhũng; khoáng sản làm nguyên VLXD, san lấp khu vực đồng bằng sông Cửu Long được áp dụng các quy định tương tự cho khoáng sản nhóm IV, hoàn thành trước ngày 20/6.

Tăng cường kiểm tra giám sát hoạt động khai thác các mỏ vật liệu được cấp phép, công tác đấu giá quyền khai thác khoáng sản đảm bảo minh bạch, công bằng; chống lợi ích nhóm cục bộ, địa phương, không để đầu cơ, găm hàng, đội giá, thao túng thị trường VLXD; đẩy mạnh hoạt động điều tra đánh giá dứt điểm tài nguyên các mỏ VLXD, cát biển.

Xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có hành vi thao túng thị trường

Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng Bộ Công Thương chỉ đạo cơ quan chức năng quản lý thị trường tăng cường kiểm tra, kịp thời phát hiện, xử lý hành vi đầu cơ, găm hàng, tăng giá bất hợp lý hàng hóa VLXD; xử lý triệt để hàng hóa VLXD không rõ nguồn gốc, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng.

Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan điều tra, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có hành vi thao túng thị trường, đầu cơ trục lợi trong hoạt động sản xuất, kinh doanh VLXD và các hành vi bao che, bảo kê, tham nhũng, làm ngơ để tình trạng vi phạm tái diễn, không xử lý triệt để.

Thanh tra Chính phủ khẩn trương xác định và tiến hành ngay việc thanh tra các nguồn cung cấp VLXD thông thường tại các địa bàn trọng điểm và xử lý nghiêm theo pháp luật trường hợp vi phạm.

Giao các địa phương xử lý nghiêm hành vi vi phạm trong khai thác, vận chuyển, kinh doanh; cấp phép, khai thác, kinh doanh VLXD; giải quyết xóa bỏ các bến bãi tập kết, kinh doanh VLXD trái phép.