Chỉ một tờ A4 có thể biến mảnh đất vài trăm triệu lên hàng tỷ đồng

Nếu lợi nhuận bất động sản đi đầu sẽ dẫn tới tiêu cực nhiều hơn tích cực

Sáng 3/11, tiếp tục kỳ họp thứ 4, các đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Đại biểu Phạm Đức Ấn (đoàn Hà Nội), Chủ tịch Agribank cho biết, đất đai là lĩnh vực khó, phức tạp và ảnh hưởng tới quyền và lợi ích của tất cả mọi người từ cá nhân tới tổ chức. Các khiếu kiện chủ yếu liên quan đến đất đai.

Ông chỉ rõ, cơ chế quản lý đất đai và chuyển đổi đất đai hiện nay chỉ bằng một quyết định hành chính, một tờ giấy A4 có thể chuyển đổi trạng thái đất, từ một mảnh đất mấy chục triệu đồng có thể thành mấy tỷ đồng. Nếu điều này không được thực hiện đúng sẽ dẫn tới bất bình đẳng và nảy sinh tranh chấp.

Cũng theo ông Ấn, rất nhiều doanh nghiệp giàu lên từ đất. Nếu bất động sản trở thành kênh có giá trị nhất, đầu tư sinh lời lớn nhất, tất cả mọi thứ sẽ tập trung vào bất động sản.

Thực tế, nhiều doanh nghiệp hiện nay tạo hệ sinh thái thành lập hàng chục, hàng trăm doanh nghiệp để đầu tư vào bất động sản, kể cả "qua mặt" các ngân hàng thương mại, cơ quan quản lý nhà nước về mục tiêu sử dụng vốn, vòng vèo giữa các doanh nghiệp với nhau, ký kết hợp đồng về thương mại dịch vụ nhưng đầu cơ vào bất động sản.

Nhiều doanh nghiệp đang làm ăn hiệu quả trong lĩnh vực khác cũng không tập trung sản xuất kinh doanh đầu tư chiều sâu trong lĩnh vực đó mà tìm cách san sẻ sang bất động sản.

Về mặt lâu dài, đây là vấn đề làm ảnh hưởng tới năng lực cạnh tranh quốc gia. Do đó cần phải giải được bài toán làm thế nào kinh doanh bất động sản là lĩnh vực có thể tạo lợi nhuận ở mức trung bình – cao. Bởi nếu là lợi nhuận đi đầu thì sẽ dẫn tới tiêu cực nhiều hơn tích cực.

Có tình trạng người tuân thủ thì thua thiệt, người chây ì lại có lợi ích

Vị đại biểu đoàn Hà Nội cũng băn khoăn về việc quy hoạch và thực hiện quy hoạch và nhìn nhận đây là vấn đề rất lớn. Và lấy dẫn chứng tại Hà Nội, phân vùng lũ nhưng mấy chục năm nay không có lũ, dù vậy, người dân cũng không thể xây sửa nhà cửa.

Đối với quyền thuê đất của tổ chức kinh tế, thuê đất hàng năm theo điều 44 Dự thảo Luật Đất đai, đại biểu Phạm Đức Ấn cho rằng, việc được thế chấp tài sản trên đất cần phải rõ hơn bởi thực tế hoạt động của ngân hàng đang xảy ra tình huống, thế chấp tài sản trên đất nhưng sau này chính quyền thu đất thì việc thế chấp tài sản trên đất không có ý nghĩa. Tài sản gắn liền trên đất mới có giá trị. Cách thể hiện thế nào trong luật phải đảm bảo được lợi ích của người thế chấp và tổ chức tín dụng cũng phải làm rõ ràng hơn.

Về cưỡng chế thu hồi đất cũng là vấn đề khó và ách tắc trong triển khai. Để có được đất sạch triển khai dự án không đơn giản. Hiện có tình trạng, tâm lý người tuân thủ thì thua thiệt và người chây ì lại có lợi ích. Trong đền bù, người đi trước được đền bù thấp, càng chây ì càng cao. Dẫn tới người tuân thủ không chỉ cảm thấy thiệt thòi mà còn thấy "bị hớ". Từ đó càng nảy sinh tâm lý chây ì trong những dự án khác.

Mâu thuẫn khi nhà mặt đường về khu tái định cư, nhà bên trong ra mặt đường

Cũng quan tâm vấn đề này, đại biểu Trần Công Phàn (đoàn Bình Dương) cho biết, trong luật đã khẳng định đất sở hữu toàn dân và Nhà nước đại diện quyền sở hữu. Do vậy, khi sửa Luật Đất đai cần làm rõ nội hàm những nội dung nào toàn dân quyết định và nội dung nào toàn dân ủy quyền Nhà nước được làm, cũng như đại diện Nhà nước đến đâu.

Theo đại biểu đoàn Bình Dương, do sở hữu toàn dân nên khi sửa luật cũng cần đảm bảo cân bằng lợi ích giữa người dân, doanh nghiệp, Nhà nước và đầu tư.

Dẫn chứng việc giải toả để làm đường, nhiều nhà dân ở mặt đường với giá trị vài chục triệu/mét vuông, khi giải tỏa phải chuyển về khu tái định cư và nhiều nhà bên trong được ra mặt đường. Như vậy, giá trị là không tương xứng, không bằng nhà bên trong được ra mặt đường.

"Kinh nghiệm từ một số nước là những người muốn ra mặt đường sẽ phải nộp một khoản tiền và lấy tiền đó cho những người tái định cư. Do vậy khi sửa luật cũng cần tính việc đó nhằm đảm bảo cân đối lợi ích cho người dân", đại biểu Trần Công Phàn nói.

Đại biểu Trần Công Phàn cho rằng, cần quy định chặt chẽ trong luật khi thay đổi quyền sử dụng đất, bởi nhiều trường hợp khi thay đổi mục đích sử dụng đất thì giá đất có thể "nhảy vọt," nhiều người giàu lên vì đất, do đó đại biểu đề nghị làm rõ mức giá sát với thị trường (khi có nhiều loại đất khác nhau), nếu không có định hướng về giá thì xác định giá đất rất khó.

Hạn chế Nhà nước thu hồi đất, để người dân và doanh nghiệp tự thương lượng