ĐBQH: Tránh đất vị trí xấu dành tái định cư, đất đẹp thì đấu giá

Ưu tiên đất vị trí thuận lợi nhất để làm khu tái định cư

Sáng 15/1, tại kỳ họp bất thường lần thứ 5, Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã thảo luận về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).

Đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn TP Hà Nội) quan tâm tới quy định tại khoản 4, Điều 91 đã thể hiện rất rõ trách nhiệm của Nhà nước đối với người có đất bị thu hồi.

Theo đó, Nhà nước có trách nhiệm hỗ trợ cho người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản để tạo điều kiện cho người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản có việc làm, có thu nhập, ổn định đời sống, sản xuất. 

Tuy nhiên, ông Cường đề nghị tiếp tục hoàn thiện, tránh những khoảng trống, mâu thuẫn, trong đó có nguyên tắc bồi thường, hỗ trợ tái định cư.

"Phải ưu tiên lựa chọn khu đất có vị trí thuận lợi nhất trên địa bàn để hình thành khu tái định cư. Điều này để tránh tình trạng địa phương dành khu đất thuận lợi để đấu giá, còn đất tái định cư đẩy sang một vị trí khác, không thuận lợi", ông Cường nói.

Ông Cường dẫn bài học từ dự án tái định cư đường Vành đai 4 Hà Nội, hiện nay, Hà Nội đang lựa chọn các khu đất ở có điều kiện thuận lợi để tái định cư, nên được người dân rất đồng tình.

Đáng chú ý, đại biểu Hoàng Văn Cường cũng cho rằng, phương án hỗ trợ tạo việc làm tốt nhất, bền vững nhất không phải là đưa tiền cho người dân mà phải tạo sinh kế.

Do vậy, nếu thu hồi đất đang là nhà xưởng sản xuất kinh doanh thì trong phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư phải bố trí quỹ đất phù hợp để tạo lập mặt bằng mới cho các hoạt động sản xuất kinh doanh. Nếu thu hồi đất nông nghiệp mà người dân không có điều kiện chuyển đổi nghề nghiệp làm trong khu công nghiệp thì phải dành quỹ đất dịch vụ để tạo việc làm cho người nông dân.

"Như vậy, trong quy định về thu hồi đất phải có quy định thu hồi đất để tạo việc làm, tạo điều kiện sản xuất kinh doanh. Do vậy, đề nghị bổ sung thêm một nội dung là, thu hồi đất tạo mặt bằng sản xuất kinh doanh cho người có đất bị thu hồi", ông Cường nói.

Đảm bảo điều kiện sống của người bị thu hồi đất bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ

Đại biểu Nguyễn Đại Thắng (đoàn Hưng Yên) tiếp tục đề nghị ghi rõ trong luật nguyên tắc việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất. Đó là phải bảo đảm người có đất bị thu hồi có chỗ ở bảo đảm thu nhập và điều kiện sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ để bảo đảm triển khai thực hiện nghiêm túc, đầy đủ nguyên tắc này trong thực tiễn.

Ông Thắng cũng đề nghị sửa đổi khoản 2 Điều 91 theo hướng chỉ bồi thường bằng đất khác mục đích sử dụng với đất thu hồi khi địa phương không có đất cùng mục đích sử dụng.

Đại biểu Tạ Văn Hạ (đoàn Quảng Nam) đề nghị công khai, minh bạch, tổ chức đấu giá, đấu thầu đối với dự án nhà ở thương mại, dự án hỗn hợp nhà ở và kinh doanh thương mại, dịch vụ.

"Quy định như dự thảo luật có nghĩa là tất cả các dự án được gọi là khu đô thị thì đều được đấu giá, đấu thầu. Quy định như vậy là chưa được, phải có tiêu chuẩn, tiêu chí rõ ràng. Hiện có những khu đô thị chủ yếu là do chủ đầu tư trình, có những khu đô thị chỉ một vài hécta, nhưng có đô thị vài trăm hécta, do đó đề nghị quy định theo hướng là đô thị phải hiện đại thì mới là các dự án để đấu giá, đấu thầu", ông Tạ Văn Hạ phát biểu.

Về nội dung thu hồi đất thực hiện dự án nhà ở thương mại, dự án hỗn hợp nhà ở và kinh doanh thương mại, dịch vụ, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cho rằng, quy định về nội dung này vẫn còn một số bất cập. 

"Đối với trường hợp đang có quyền sử dụng đất chỉ được thực hiện dự án nhà ở thương mại nếu có đất ở và đất khác. Quy định đất ở và đất khác còn bất cập, đất ở là bao nhiêu, nếu chỉ có 1m2 cũng là đất ở hay sao? Trong khi đó, đối với trường hợp khác lại được", ông Hòa nêu câu hỏi.

Đại biểu Phạm Văn Hòa cho rằng, hiện nay, Nhà nước đang có quyền định đoạt và phương pháp định giá đất theo cơ chế thị trường, do đó nhà đầu tư muốn thành lập nhà ở thương mại kết hợp với sản xuất kinh doanh là phù hợp nếu tuân thủ đúng các quy định.