Đề xuất loạt cơ chế đặc thù đẩy tiến độ dự án Vành đai 3 TP.HCM

Bố trí vốn khởi công dự án trước 30/6/2023

Bộ Kế hoạch - Đầu tư (Bộ KH-ĐT) vừa trình Chính phủ dự thảo Nghị quyết triển khai Nghị quyết số 57/2022 của Quốc hội về chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 3 TP.HCM.

Đáng chú ý, để đáp ứng tiến độ đề ra, khởi công dự án trước ngày 30/6/2023, dự thảo Nghị quyết đã phân rõ vai trò, trách nhiệm của cơ quan liên quan trong việc bố trí nguồn vốn triển khai.

Trong đó, Bộ KH-ĐT được giao chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính và các Bộ, ngành địa phương liên quan trình Thủ tướng Chính phủ điều chuyển nguồn vốn (17.146 tỷ đồng) đã bố trí cho Bộ GTVT giao về cho các địa phương để thực hiện dự án trong tháng 8/2022.

Cùng thời gian này, Bộ KH-ĐT phải tổng hợp trình Thủ tướng Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội bố trí nguồn ngân sách TƯ chưa phân bổ (hơn 14.233 tỷ đồng) cho dự án về các địa phương.

Bộ KH-ĐT cũng được giao chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính và các địa phương báo cáo Thủ tướng Chính phủ thực hiện việc tăng tổng mức vốn trung hạn trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 từ nguồn vốn dự kiến tăng thu của các địa phương; Phối hợp tham mưu việc bố trí vốn thực hiện dự án đáp ứng tiến độ yêu cầu.

Đối với Bộ Tài chính, bên cạnh việc phối hợp cân đối vối triển khai dự án, nhiệm vụ đặt ra phải phối hợp với Bộ GTVT và các địa phương liên quan xây dựng phương án tổ chức thực hiện thu hồi vốn đầu tư dự án, hướng dẫn UBND các tỉnh, thành phố thực hiện thủ tục phát hành trái phiếu chính quyền địa phương (nếu có).

Thành lập Hội đồng cố vấn dự án

Nhằm đảm bảo tiến độ thực hiện dự án, hàng loạt cơ chế đặc thù cũng được kiến nghị đưa vào Nghị quyết triển khai.

Cụ thể, cho phép UBND TP.HCM thành lập Hội đồng cố vấn dự án gồm các chuyên gia có kinh nghiệm trong lĩnh vực: kỹ thuật, vật liệu xây dựng, công nghệ, đấu thầu, tổ chức điều hành dự án.

Nguồn kinh phí hoạt động của Hội đồng cố vấn thực hiện theo quy định hiện hành và quy định về quản lý chi phí đầu tư xây dựng. Bộ Xây dựng được giao hướng dẫn việc lập dự toán chi phí cho Hội đồng cố vấn dự án.

Xác định dự án được chia thành 8 dự án thành phần được tổ chức lập, thẩm định, quyết định phê duyệt đầu tư theo từng dự án thành phần độc lập, các báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) được phê duyệt là cơ sở để quyết định phê duyệt dự án thành phần, Bộ KH-ĐT cho rằng không cần thiết phải thực hiện báo cáo ĐTM cho toàn bộ dự án.

Đồng thời, cho phép triển khai đồng thời các thủ tục để rút ngắn thời gian thực hiện các dự án thành phần: thẩm định, quyết định phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo ĐTM; Khảo sát, lập, thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư, điều chỉnh quy hoạch cục bộ các quy hoạch liên quan; Lập, thẩm định, phê duyệt thiết kế kỹ thuật, dự toán và lựa chọn nhà thầu,…

Riêng vấn đề vật liệu thi công dự án, Bộ KH-ĐT đánh giá, các dự án thành phần của dự án đường Vành đai 3 TP.HCM có quy mô lớn, dự kiến triển khai thi công đồng loạt từ cuối năm 2023, đầu năm 2024. Trong thời gian này, trên địa bàn các tỉnh lân cận cũng sẽ triển khai các dự án cao tốc đi qua.

Theo báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án, nguồn vật liệu thông thường phục vụ thi công chủ yếu lấy từ tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai và TP.HCM. Những khó khăn về nguồn cung vật liệu sẽ xuất hiện như dự án cao tốc Bắc – Nam giai đoạn 1 đang triển khai.

Trên cơ sở đó, dự thảo Nghị quyết đề xuất cơ chế đặc thù, đối với các mỏ khoáng sản nằm trong hồ sơ khảo sát vật liệu xây dựng phục vụ dự án nhưng chưa được cấp giấy phép, trước khi khai thác, nhà thầu phải lập hồ sơ đăng ký khu vực, công suất, khối lượng, phương pháp, thiết bị,.. tại UBND cấp tỉnh, thành phố có mỏ khoáng sản; Thực hiện đánh giá ĐTM và hoàn thành đầy đủ nghĩa vụ nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, thuế, phí, lệ phí theo quy định.

Sau khi khai thác đủ khối lượng, nhà thầu thi công có trách nhiệm cải tạo, phục hồi môi trường và bàn giao mỏ khoáng sản, đất đai để địa phương quản lý.

Đối với mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường cho dự án đã cấp phép, đang hoạt động, còn thời hạn khai thác, UBND cấp tỉnh được quyết định nâng công suất không quá 50% công suất ghi trong giấy phép khai thác chỉ nhằm mục đích phục vụ dự án mà không phải lập dự án đầu tư điều chỉnh, đánh giá ĐTM.

Nội dung giấy phép khai thác (điều chỉnh) phải xác định đơn vị sử dụng khoáng sản là nhà thầu thi công dự án. Sau khi khai thác đủ khối lượng, dừng việc nâng công suất và tiếp tục khai thác theo đúng công suất quy định trong giấy phép đã cấp.

Ngoài ra, dự thảo Nghị quyết cũng xác định một số cơ chế liên quan đến chỉ định thầu các gói thầu tư vấn, gói thầu phục vụ di dời hạ tầng kỹ thuật, thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, một số công tác khác liên quan đến công tác bồi thường, tái định cư tương tự như cơ chế đặc thù được cho phép triển khai tại dự án cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2.

Dự án Vành đai 3 TP.HCM: "Nên tham khảo cách làm của Quảng Ninh, Hải Phòng"