Malaysia dùng công nghệ ngăn tiêu cực cấp bằng lái xe

Vấn nạn nhức nhối

Theo truyền thông Malaysia, vấn nạn tham nhũng, hối lộ trong đào tạo, cấp giấy phép lái xe ở nước này là chủ đề nhức nhối suốt hàng chục năm qua.

Trong đó, một số tổ chức công khai quảng bá cung cấp dịch vụ có tên "lóng" là "giấy phép lái xe bay" (tiếng địa phương gọi lesen terbang) cho phép thí sinh thi bằng lái xe chỉ cần trả tiền lót tay, không cần thi cũng có bằng lái.

Vài năm gần đây, cơ quan chức năng Malaysia đã tiến hành bắt giữ, khởi tố hình sự nhiều vụ án liên quan đến hành vi tham nhũng, tiêu cực trong đào tạo và cấp giấy phép lái xe.

Điển hình vào tháng 11/2023, bốn cán bộ trong ngành đã bị Ủy ban Chống tham nhũng Malaysia bắt giữ vì nghi ngờ nhận hối lộ tổng cộng khoảng 300.000 RM (gần 1,8 tỷ đồng) giúp thí sinh không cần thi vẫn có bằng.

Cụ thể, từ năm 2021 - 2022, những cán bộ này đã móc nối qua các bên trung gian để gạ gẫm, nhận hối lộ từ thí sinh với số tiền từ 400-1.200 RM (khoảng 2,5-7 triệu đồng/người), qua đó giúp học viên có giấy phép lái xe mà không phải thi.

Tháng 6/2024, Bộ trưởng Giao thông vận tải Malaysia Anthony Loke cảnh báo sẽ thu hồi giấy phép hoạt động đối với các đơn vị tổ chức đào tạo và cấp giấy phép lái xe nếu dính dáng đến dịch vụ "lesen terbang".

"Chúng tôi nhận thức vấn nạn tiêu cực trong đào tạo và cấp giấy phép lái xe suốt thời gian dài. Dù tội phạm đang tìm mọi cách để hoạt động chui lủi nhưng chúng tôi sẽ nỗ lực xóa bỏ tệ nạn tham nhũng. Nếu không sớm ngăn chặn vấn đề này, những người trẻ tuổi sẽ trở thành nạn nhân", ông Loke nói.

Ứng dụng công nghệ

Trong các giải pháp, Bộ trưởng Giao thông vận tải Malaysia nhấn mạnh, hệ thống bài kiểm tra lái xe điện tử (e-Testing) là biện pháp chủ động, minh bạch nhằm mục tiêu chống tham nhũng trong lĩnh vực đào tạo, sát hạch giấy phép lái xe.

Kể từ tháng 4/2024, 3 trường dạy lái xe đầu tiên tại Malaysia đã ứng dụng bài kiểm tra điện tử e-Testing trong bài thi sát hạch giấy phép lái xe.

Theo đó, tại phần thi thực hành, thí sinh sử dụng ô tô có gắn cảm biến và camera, điều khiển ô tô trên sa hình lắp đặt cảm biến, kết nối với một trung tâm kiểm soát. Sẽ không có cán bộ coi thi ngồi cạnh thí sinh trong suốt quá trình làm bài thi.

Tại trung tâm, các cán bộ làm nhiệm vụ trong kỳ sát hạch thuộc Cục Giao thông Đường bộ, Bộ Giao thông vận tải Malaysia sẽ theo dõi toàn bộ quá trình thí sinh hoàn thành bài thi từ xa. Thí sinh cũng có thể xem lại toàn bộ quá trình thi của mình nếu bị trượt.

Với hệ thống bài thi thực hành sát hạch e-Testing, mỗi điểm thi có thể đón tiếp 150 thí sinh mỗi ngày, trong khi chỉ cần hai cán bộ giám sát hệ thống thông qua phòng điều khiển trung tâm.

Bộ trưởng Giao thông vận tải Malaysia Anthony Loke kỳ vọng kế hoạch triển khai bài thi sát hạch điện tử e-Testing sẽ giúp giảm thiểu tình trạng nhũng nhiễu, tiêu cực xảy ra suốt thời gian dài.

Theo ông, hình thức thi này sẽ hạn chế tương tác giữa cán bộ và thí sinh dự thi. Từ đó, giảm nguy cơ xảy ra tham nhũng, tiêu cực. Malaysia phấn đấu áp dụng hình thức thi mới này tại tất cả điểm thi trên phạm vi toàn quốc trong vòng 6 năm tới.

Khuyến khích lựa chọn hình thức mới

Hiện tại, các thí sinh vẫn có thể lựa chọn hình thức thi truyền thống, có cán bộ ngồi cạnh đánh giá quá trình thi, hoặc hình thức e-Testing.

Bộ trưởng Loke cho hay, để khuyến khích lựa chọn hình thức thi mới, các thí sinh chọn e-Testing sẽ được phép làm lại ngay các phần thi của bài thi thực hành trong ngày mà không phải đợi lịch thi lại, không phải trả thêm chi phí.

Những thí sinh này cũng được ưu tiên làm bài thi trước các thí sinh chọn hình thức thi truyền thống, được giảm giá 10RM (gần 60.000 đồng) khi nhận giấy phép lái xe dành cho người mới lái.

Đối với bài thi lý thuyết sát hạch giấy phép lái xe, Bộ trưởng Loke thông tin, kể từ tháng 5/2024, các cơ sở đào tạo lái xe được phép tổ chức thi lý thuyết trên máy tính với điều kiện phải thiết lập hệ thống thi thực hành điện tử e-Testing trong vòng một năm, từ đó đảm bảo thí sinh được tham gia sát hạch lý thuyết và thực hành tại cùng một địa điểm.

"Biện pháp này giúp các thí sinh dễ dàng lấy được giấy phép lái xe hơn, giảm thời gian chờ đợi vì tất cả các bài kiểm tra sẽ được thực hiện tại một địa điểm duy nhất", ông Loke nói.