Quy định nơi tái định cư bằng hoặc tốt hơn cũ: Phải cụ thể, đừng chỉ hô hào

Sáng nay (3/11), tiếp tục chương trình làm việc, Quốc hội sẽ thảo luận tại tổ về dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Tại phiên thảo luận, nhiều Đại biểu Quốc hội quan tâm đến nguyên tắc bồi thường đất khi nhà nước thu hồi đất.

Đại biểu Lò Thị Luyến (đoàn Điện Biên) cho rằng, tại khoản 2 điều 97 của dự thảo, quy định "việc bồi thường khi nhà nước thu hồi đất phải đảm bảo người có đất bị thu hồi có chỗ ở, đảm bảo thu nhập và điều kiện sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ" còn mang tính chất khẩu hiệu.

"Quy định thế này là đúng rồi, không sai, nhưng phải cụ thể, phải chỉ ra tốt hơn nơi ở cũ là như thế nào?", bà Luyến nói và đề nghị cần phải cụ thể hóa, như phải có đường giao thông thuận lợi, nước sinh hoạt, đất sản xuất để sinh kế (nếu là khu vực nông thôn) và điện.

Cũng thảo luận về nội dung này, đại biểu Lý Tiết Hạnh (đoàn Bình Định) cho biết, việc bồi thường khi nhà nước thu hồi đất phải đảm bảo người có đất bị thu hồi có chỗ ở, đảm bảo thu nhập và điều kiện sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ là điều trăn trở.

"Quy định này tôi cảm thấy hô hào, động viên. Đi vào điều luật cụ thể thì cần phải rõ hơn", bà Hạnh nói.

Bà Hạnh cho rằng, nguyên tắc đảm bảo điều kiện sống bằng, hoặc tốt hơn nơi ở cũ thì việc bồi thường tính giá đất theo Nhà nước ban hành từng loại đất ở thời điểm thu hồi đất là chưa phù hợp.

"Bởi khi làm công tác bồi thường thì thường xác định giá đất ngay từ thời điểm có quyết định thu hồi đất. Như vậy vấn đề đặt ra là sau khi bồi thường thu hồi đất xong thì vùng đất cũ của người dân sẽ trở thành vùng đất thuận lợi về giao thông. Người dân chuyển đi chỗ khác sẽ có sự so sánh với nơi ở cũ", bà Hạnh nói.

Từ đó, đại biểu Lý Tiết Hạnh cho rằng, cần phải bồi thường cho người dân theo khả năng chuyển đổi mục đích sử dụng đất ở tại khu vực mà bị thu hồi như thế nào cho phù hợp.

Bà Hạnh cho biết, tại khoản 3 của dự thảo quy định "việc bồi thường về đất được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng đất với loại đất thu hồi". Quy định này chưa phù hợp với thực tiễn và khó đảm bảo sự đồng thuận của người dân.

"Cử tri phản ánh, nếu đất của người dân bị thu hồi thực hiện các dự án khu dân cư, bất động sản thì để người dân thực sự có chỗ ở bằng hoặc tốt hơn thì phải ưu tiên tái định cư tại chỗ, ưu tiên diện tích đất tốt nhất ở khu này", đại biểu Hạnh nói.

Cũng luận bàn về nội dung này, đại biểu Nguyễn Hữu Chính (đoàn Hà Nội) cho biết, nguyên tắc về bồi thường đất đai khi nhà nước thu hồi phải đảm bảo có điều kiện sống bằng hoặc hơn chỗ ở cũ, điều này rất khó.

"Thực tế chúng ta không làm được vì quỹ đất có hạn, và không đảm bảo được yêu cầu của người dân, vì nhu cầu của dân rất lớn. Về lập và thực hiện dự án tái định cư, phải đảm bảo điều kiện về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội (y tế, trường học). Tuy nhiên, địa phương quỹ đất rất nhỏ, với dự án nhỏ sẽ không thể đáp ứng được các điều kiện này. Người dân có thể vin vào lý do này để không thực hiện giao đất. Do đó cần có quy định phù hợp hơn", ông Chính nói.

Hôm nay, Quốc hội chất vấn Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị