Thiếu vắc xin tiêm chủng mở rộng, Bộ Y tế kiến nghị gì?

Gặp khó trong mua vắc xin chương trình TCMR

Ngày 1/6, Bộ Y tế cho biết, hiện đơn vị này đang chủ động phối hợp với Bộ Tài chính và các địa phương đề xuất Chính phủ tháo gỡ cơ chế mua sắm, đảm bảo cung ứng đủ vắc xin cho Chương trình tiêm chủng mở rộng (TCMR).

Theo Bộ Y tế, năm 2023, với mong muốn tiếp tục thực hiện việc mua vắc xin TCMR, thuốc chống lao, thuốc kháng HIV (ARV) và Vitamin A như các năm trước, Bộ Y tế đã gửi Bộ Tài chính về xây dựng dự toán ngân sách nhà nước năm 2023, trong đó có đề nghị bố trí 485 tỷ cho các nhiệm vụ chuyển từ Chương trình Mục tiêu Y tế - dân số (CTMT YT-DS) về nhiệm vụ thường xuyên để mua vắc xin TCMR.

Đến nay Bộ Y tế không được bố trí kinh phí mua vắc xin năm 2023, việc bố trí ngân sách trung ương để Bộ Y tế mua vắc xin đến thời điểm này là không khả thi. Như vậy, các địa phương phải triển khai thực hiện mua vắc xin cho chương trình này từ nguồn ngân sách địa phương.

Tuy nhiên, Bộ Y tế nhận được văn bản của 16 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương báo cáo một số khó khăn, vướng mắc khi triển khai thực hiện. Theo đó, các vướng mắc chủ yếu tập trung vào việc mua sắm vắc xin tiêm chủng mở rộng như: việc bố trí kinh phí của địa phương; việc tham khảo giá mua sắm và tổ chức thực hiện… và đề nghị Bộ Y tế thực hiện việc đấu thầu tập trung, đặt hàng hoặc thực hiện đàm phán giá các loại vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng.

Cũng theo Bộ Y tế, hầu hết các vắc xin sử dụng trong Chương trình TCMR được sản xuất trong nước, bao gồm: phòng bệnh lao (BCG), uốn ván, bạch hầu-uốn ván (Td), DPT, viêm gan B, viêm não Nhật Bản; vắc xin bại liệt uống (bOPV), sởi; sởi-rubella. Có 2 loại vắc xin nhập khẩu từ nước ngoài là vắc xin phối hợp “5 trong 1” phòng bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, viêm phổi viêm màng não mủ do vi khuẩn Hib và vắc xin bại liệt tiêm (IPV).

Trong thời gian vừa qua do ảnh hưởng của dịch Covid-19, việc cung ứng vắc xin đã bị ảnh hưởng dẫn đến gián đoạn cung ứng, thiếu vắc xin cục bộ tại một số địa phương.

Đối với các vắc xin sản xuất trong nước, chương trình TCMR đã cung ứng đủ số lượng vắc xin gối đầu đến tháng 7 năm 2023. Trong dó, riêng vắc xin Viêm gan B, vắc xin phòng Lao đủ sử dụng đến tháng 8/2023 và vắc xin Viêm não Nhật Bản có thể sử dụng đến hết tháng 9/2023; vắc xin sởi, sởi - rubella, bOPV đủ dùng hết tháng 7/2023; vắc xin uốn ván và IPV (bại liệt tiêm) hiện còn tại các tuyến đủ đáp ứng đến hết năm 2023.

Đối với vắc xin nhập khẩu “5 trong 1” bị thiếu trên toàn quốc từ tháng 2/2023 do năm 2022 dù đã tiến hành các thủ tục đấu thầu mua sắm vắc xin theo qui định tuy nhiên đã không có nhà thầu tham gia.

2 kiến nghị "cởi trói" việc mua vắc xin

Đại diện Bộ Y tế tông tin, các loại vắc xin nhập khẩu (trừ Rota) sử dụng nguồn viện trợ hoặc đấu thầu tập trung theo quy định hiện hành và không có vướng mắc;

Còn với 10 loại vắc xin sản xuất trong nước (trong đó có Rota sản xuất trong nước), Bộ Y tế đề nghị được Chính phủ cho thực hiện mua theo phương thức đặt hàng. Cụ thể, kiến nghị Chính phủ ban hành Nghị quyết cho phép thực hiện cơ chế mua sắm vắc xin cho Chương trình TCMR từ nguồn ngân sách địa phương.

Theo đó, giao cho Bộ Y tế tổng hợp nhu cầu của các địa phương, thực hiện đặt hàng, tổng hợp phương án của các nhà sản xuất vắc xin gửi Bộ Tài chính; các tỉnh, thành phố uỷ quyền cho Bộ Y tế đặt hàng các đơn vị sản xuất trong nước; Bộ Tài chính thẩm định, phê duyệt giá làm cơ sở để các địa phương ký hợp đồng đặt hàng và thanh toán trực tiếp với đơn vị cung ứng.

Đồng thời, giao Bộ Tài chính khẩn trương nghiên cứu, đề xuất sửa đổi một số nghị định liên quan để đảm bảo đủ căn cứ pháp lý thực hiện mua vắc xin cho Chương trình TCMR từ năm 2024.

Nhiều địa phương cạn vaccine tiêm chủng mở rộng, cách nào khắc phục?